درباره‌ی کتاب تحقیقات فلسفی فارسی، آلمانی، انگلیسی اثر ویتگنشتاین

کتاب تحقیقات فلسفی که انتشارات هرمس و نشر کرگدن تلاش به چاپ آن نموده است، در سال 1953 منتشر شد؛ ویراسته‌ی الیزابت انسکم و راش ریس، و از ترجمه‌ی انسکم ویراست دومی درسال 1958 منتشر شد، که در متن آلمانی آن تصحیحاتی جزئی (غلط‌های املائی و نقطه گذاری) اعمال شده بود و در متن انگلیسی شمار زیادی تغییرات کوچک و 28 اصلاح مهم. در سال 2003، پس از مرگ انسکم، ویراست سومی را به مناسبت پنجاهمین سالگرد چاپ این کتاب نیکلاس دینیر منتشر کرد با شمار کمی اصلاحات دیگر در ترجمه که انسکم طی آن سال‌ها در نسخه اش از متن منتشر شده‌ی قبلی اعمال کرده بود. ویراست سوم متأسفانه تابع صفحه‌بندی دو ویراست نخست نبود.

ترجمه خانم انسکم دستاوردی بزرگ بود. او برای سبک متمایز و اغلب محاوره‌ای ویتگنشتاین معادلی انگلیسی ابداع کرد. این کار آسانی نبود. زیرا او مجبور بود نه فقط مشابه انگلیسی خصایص سبک شناختی ویتگنشتاین را، بلکه ضرب آهنگی را نیز بیابد که سرشت نثر با دقت و ماهرانه‌ی پرداخته‌ی ویتگنشتاین را انتقال دهد. توفیق او مناقشه ناپذیر است.

تحقیقات فلسفی از ویراست چهارم متن آلمانی (2009) ترجمه شده؛ گذشته از بسیاری تغییرات جزئی  - و البته نه بی اهمیت – که این ویراست نسبت به ویراست‌های قبلی دارد، تغییری کلی در ساختار کتاب آن را از ویراست‌های قبلی متمایز می‌کند: کنار گذاشتن تقسیم کتاب به «بخش یک» و «بخش دو».

بخشی از کتاب تحقیقات فلسفی ویتگنشتاین

حال در اینجا تفکرمان کلک عجیبی به ما می‌زند. یعنی می‌خواهیم اصل طرد شق‌ثالث را نقل کنیم و بگوییم:«یا چنین تصویری در ذهنش هست یا نیست؛ شق‌ثالثی وجود ندارد!» – به این استدلال عجیب در سایر حیطه‌های فلسفه هم برمی‌خوریم. « در بسط بی نهایت عدد پی، یا گروه 7777 یک بار می‌آید یا نمی‌‌آید – شق‌ثالثی وجود ندارد.» یعنی: خدا آن را می بیند – ولی ما نمی‌دانیم. ولی این یعنی چه؟ - ما تصویری را به کار می‌بریم؛ تصویر دنباله‌ای مرئی که فردی می‌تواند دید فراگیر به آن داشته باشد، فرد دیگر نه.

در اینجا اصل طرد شق‌ثالث می‌گوید: باید یا این‌طور به نظر برسد یا این‌طور. پس در حقیقت – و این البته بدیهی است – هیچ نمی‌گوید، بلکه تصویری به ما می‌دهد. و حال مسئله باید این باشد: آیا واقعیت‌ با این تصویر مطابقت دارد یا نه. و این تصویر ظاهراً تعیین می‌کند ما چه باید بکنیم، دنبال چه باشیم و چگونه – ولی این کار را نمی‌کند، چون ما که نمی‌دانیم چگونه باید به کار بسته شود. اگر در اینجا بگوییم «شق‌ثالثی وجود ندارد» یا «شق‌ثالثی که وجود ندارد!»، بیان‌گر این است که ما نمی‌توانیم نگاه از این تصویر بگردانیم – تصویری طوری به نظر می‌رسد که انگار باید پیشاپیش متضمن هم مسئله هم راه‌حلش باشد، حال‌آنکه ما البته احساس می‌کنیم که چنین نیست.

کتاب تحقیقات فلسفی فارسی، آلمانی، انگلیسی اثر ویتگنشتاین با ترجمه‌ی مالک حسینی توسط انتشارات هرمس و نشر کرگدن به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب تحقیقات فلسفی

یادداشت مترجم

مقدمه‌ی ویراستاران بر ویراست چهارم و ترجمه‌ی اصلاح شده‌ی انگلیسی

پیشینه‌ی متن آلمانی تحقیقات فلسفی

تحقیقات فلسفی

فلسفه‌ی روان‌شناسی - اثری ناتمام

پی نوشت‌های ترجمه‌انگلیسی

نمایه‌ی فارسی

نمایه‌ی آلمانی

نمایه‌ی انگلیسی

• نویسنده: لودویگ ویتگنشتاین
• مترجم: مالک حسینی
• انتشارات: انتشارات هرمس و نشر کرگدن