کتاب تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم - رضائیان

کتاب تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم تألیف دکتر علی رضائیان توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است.

سیستم، مجموعه منظمی از اجزای به هم پیوسته می باشد که برای رسیدن به یک هدف با یکدیگر در تعامل هستند؛ تجزیه و تحلیل سیستم هم عبارت است از: شناخت جنبه های مختلف سیستم، آگاهی از چگونگی عملکرد اجزای تشکیل دهنده سیستم و بررسی نحوه و میزان ارتباط بین اجزاء آن؛ تجزیه و تحلیل کمک می کند تا موقعیت فعلی سازمان به خوبی درک شود، از جریان کار مطلع شده و آن را مورد ارزیابی قرار داد و برای رفع مشکلات بهترین راه حل را انتخاب نمود. جهت آموزش این مبحث، کتب مختلفی موجود هستند که کتاب "تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم" یکی از آنان است و سعی نموده تا مطالب مفیدی را طی دوازده فصل ارائه دهد.

 

فهرست

فصل اول: نگاهی کلی بر سیستم ها سیر تحول علم مدیریت مروری بر سیستم ها تفکر سیستمی نظریه عمومی سیستم ها. فصل دوم: مبانی سیستم تعریف سیستم پویایی سیستم انواع سلول ها محیط سیستم اهمیت نگرش سیستمی سازگاری سیستم انواع رفتار سیستم آرایش درونی سیستم. فصل سوم: علم کنترل و ارتباطات طبقه بندی سیستم ها بر اساس میزان کنترل پذیری بازخور به مثابه ابزاری برای کنترل پیچیدگی و جعبه سیاه نگرش جدید سیستمی. فصل چهارم: شناخت خرده سیستم ها و ساده سازی الگوی تعاملی آن ها شناخت خرده سیستم ها روش های شناخت خرده سیستم ها جداسازی ساده سازی الگوی تعاملی خرده سیستم ها. فصل پنجم: سازوکار تداوم حیات سازمان ها در محیط های پویا تعریف محیط سازمان تعامل سازمان و محیط ماهیت سیستم پیمایش. فصل ششم: مقدمه ای بر تجزیه و تحلیل و طراحی نظام یافته سیستم چرخه حیات ایجاد سیستم مدل های منطقی و فیزیکی. فصل هفتم: شناخت بافت سازمانی روش عوامل حیاتی موفقیت روش نمودار محتوایی. فصل هشتم: فنون نظام یافته تجزیه و تحلیل و طراحی نمودار جریان اطلاعات نمودار سیستم مقایسه نمودار جریان اطلاعات، نمودار سیستم و نمودار برنامه. فصل نهم: طراحی و برنامه ریزی سیستم نگرش فلسفی به طراحی سیستم هدف سیستم طراحی سیستم طراحی پروژه فنون برنامه ریزی سیستم و ساختار تجزیه کار. فصل دهم: طراحی مفهومی سیستم جدید مفاهیم طراحی خام تعریف مسائل تشخیص محدودیت ها تعیین نیاز های اطلاعاتی تحلیل و ترکیب مستند سازی محتوای سیستم. فصل یازدهم: طراحی تفصیلی سیستم جدید هدف طراحی تفصیلی سیستم ضرورت آگاهی اعضای سازمان از هدف و نحوه طراحی سیستم مدیریت پروژه و طراحی تفصیلی سیستم. فصل دوازدهم:  استقرار، ارزیابی، و نگهداری سیستم برنامه ریزی استقرار

برشی از متن کتاب

فصل اول: نگاهی کلی بر سیستم ها پژوهشگران نظام گرا می توانند با استفاده از نظریه عمومی سیستم ها و پیمایش در دنیای واقعی و کشف شباهت های موجود در میان پدیده ها، مدلی برای آن ها ارائه کنند و پس از آن به جمع آوری اطلاعات بپردازند. فصل دوم: مبانی سیستم رشد، سومین نوع فعالیت هر سیستم است که در مرز سیستم و ماورای آن انجام می شود. وقتی سیستم رشد می کند، به تعداد عناصر آن افزوده می شود. فصل سوم: علم کنترل و ارتباطات سیستم های بازخور نوع سوم، سیستم هایی هستند که می توانند نسبت به تصمیم گیری گذشته خود، واکنش نشان دهند؛ یعنی می توانند علاوه بر جمع آوری و ذخیره سازی اطلاعات در حافظه، از حافظه خود کمک بگیرند و اقدام های جدیدی را برنامه ریزی کنند. فصل چهارم: شناخت خرده سیستم ها و ساده سازی الگوی تعاملی آن ها استاندارد کردن هزینه ها، ویژگی ها و نظایر آن، به دلیل کاهش دادن نیاز به برقراری ارتباط با سایر خرده سیستم ها، برنامه ریزی و سازماندهی را ساده تر می سازد؛ برای مثال اگر خرده سیستم تولید از مختصات استاندارد محصولات، و تعداد مورد نیاز از هر محصول مطلع باشد، تعاملش با خرده سیستم فروش کاهش می یابد. فصل پنجم: سازوکار تداوم حیات سازمان ها در محیط های پویا معمولا تاثیر عوامل محیطی بر سازمان، به صورت یک مسئله جلوه گر می شود. این گونه مسائل را مسائل استراتژیک می گویند. ایجاد هماهنگی میان تغییرات محیطی خاص و فعالیت های انطباقی سازمان، حل مسئله استراتژیک خوانده می شود.  فصل ششم: مقدمه ای بر تجزیه و تحلیل و طراحی نظام یافته سیستم چرخه حیات ایجاد سیستم، روشی منظم و با قاعده است که برای نظام دهی به کاربرد فراگرد ایجاد سیستم و فعالیت های لازم برای نگهداری توسعه و گسترش سیستم ، در چهارچوب یک برنامه عملیاتی ساده به کار می رود. فصل هفتم: شناخت بافت سازمانی نمودار محتوایی، یک ابزار ترسیمی نظام یافته است که برای شناسایی بخش ها و نواحی وظیفه ای سازمان و فراگرد های موجود در این نواحی، و فراگرد های موجود میان آن ها و سازمان و محیط آن، به کار می رود. فصل هشتم: فنون نظام یافته تجزیه و تحلیل و طراحی میزان تشریح جزئیات در نمودار جریان اطلاعات، به هدف آن بستگی دارد؛ برای مثال، اگر هدف نشان دادن همه گام هایی است که کاربران باید بردارند، نمودار جریان اطلاعات باید فراگرد تفصیلی گام ها را نیز ارائه کند؛ ولی اگر هدف نشان دادن نحوه برقراری ارتباط با مدیران باشد، یک نمودار کلی و ساده، مناسب ترین نمودار جریان اطلاعات به شمار می آید. فصل نهم: طراحی و برنامه ریزی سیستم هر سیستمی که در یک سازمان طراحی می شود، نمایانگر ساخت و هدف آن سازمان است و تا حدودی تحت تاثیر مدیریت و کارکنان آن سازمان قرار دارد.  فصل دهم: طراحی مفهومی سیستم جدید تعریف واضح نیاز های اطلاعاتی، لازمه یک طراحی خوب برای سیستم است. نیاز واقعی مدیریت، دستیابی به اطلاعاتی است که آگاهی و شناخت مدیران را در مورد مسائل و مشکلات، راهکار های گوناگون، فرصت ها و طرح ها افزایش دهد. فصل یازدهم: طراحی تفصیلی سیستم جدید هدف طراحی تفصیلی، تهیه توصیف مشروحی از سیستم است؛ به طوری که به تحقق اهداف طرح خام بینجامد. این توصیف مشروح دربرگیرنده ی ترسیم ها، نمودارهای عملیاتی، مختصات تجهیزات و افراد، مختصات روش ها، مختصات پرونده های اطلاعاتی، راهنمای سازمانی، و دستورالعمل های اجرایی مورد نیاز برای راه اندازی سیستم است.  فصل دوازدهم: استقرار، ارزیابی، و نگهداری سیستم استقرار سیستم از مهم ترین و حساس ترین مراحل یک طرح جامع – شامل مراحل برنامه ریزی پروژه، طراحی مفهومی و تفصیلی، برنامه ریزی استقرار، و اجرا و آزمایش سیستم است.

• نویسنده: دکتر علی رضائیان 
• انتشارات: سمت