کتاب تجربه گرایی و سوبژکتیویته - ژیل دلوز

کتاب تجربه گرایی و سوبژکتیویته به قلم ژیل دلوز و ترجمه ی عادل مشایخی در نشر نی به چاپ رسیده است.

تجربه گرایی آنگونه که در این کتاب به کار رفته مفهومی بیش تر سیاسی است تا معرفت شناختی. سرشت تجربه گرایی معرفت شناختی را جان لاک با این اصل که «همه ی شناخت ما در نهایت از تجربه نشئت می گیرد» تعین بخشید. این اصل در قالب یک هنجار قرار است همچون معیاری برای شناسایی معرفت راستین به کار آید. اما تجربه گرایی سیاسی به جای جست و جوی هنجارهایی از این دست، نفس هنجار را به مسئله بدل می کند: هنجارها چگونه شکل می گیرند؟ تجربه گرایی سیاسی نه فرمانی با این مضمون که «باید در محدوده ی داده های تجربی باقی ماند»، بلکه پرسشی است در باب این که چگونه داده ها پشت سر گذاشته می شوند. در این کتاب با سطحی فاقد ضخامت و عمق سر و کار داریم که هستی ای جدا از آن چه بر آن می گذرد ندارد: سیلانی بی نظم و بی قاعده، نسبیت های تصادفی و گذرا، تکینه گی های سیال. ذهن، تخیل و ایده این همان اند، ایده هایی که نسبیت هایی گذرا و بی ثبات با یکدیگر دارند، و به خودی خود نه بیان یک سوبژکتیویته اند و نه بر ابژکتیویته ای دلالت می کنند. اما سوژه شیوه ای خاص از قاعده مندشدن نسبت داده هاست، شیوه ای خاص از اندیشه و عمل، «آن چه سوژه را سوژه می کند باور و ابداع است». از این روست که می توان مسئله ی تجربه گرایی سیاسی را این گونه صورتبندی کرد:«چگونه ذهن به سوژه بدل می شود؟» دلوز در این کتاب این مسئله را در قالب «مسئله ی هیوم» به شکل های متفاوتی صورتبندی می کند.

فهرست