کتاب تاریخ فلسفه ی راتلج (جلد یکم)

کتاب تاریخ فلسفه راتلج (جلد 1)، با ویراستاری سی. سی. تایلور و ترجمه حسن مرتضوی به بررسی تاریخ فلسفه از آغاز تا افلاطون می‌پردازد. این اثر توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.

"تاریخ فلسفه راتلج" در ده جلد، بازگو کننده تاریخ فلسفه، از آغاز آن یعنی حدود سده ششم قبل از میلاد تا عصر حاضر ا‌ست و در آن در مورد تمامی پیشرفت‌های عمده فلسفی مباحث عمیقی گنجانده شده است. نویسندگان مختلفی بخش‌های متفاوت موجود در هریک از این مجلدات را نگاشته‌اند که هر یک در زمینه و حوزه خاصی از فلسفه، متخصص و صاحب نظر‌اند. مخاطبان به وسیله این اثر، ضمن آشنا شدن با فیلسوفان معروف و غیر معروف، اطلاعات پایه‌ای در زمینه فلسفه، آراء و نظرات موجود، انقلاب‌ها و گروه‌های مختلف فلسفی و مسائلی از این دست را به دست می‌آورند. طیف مخاطبان کتاب، علاوه بر متخصصان حوزه فلسفه، دانشجویان این رشته و دیگر افراد علاقه‌مند به مطالعات این‌چنینی را در برمی‌گیرد تا آنان را در درک گسترده‌ تر موضوعات یاری رساند. جلد اول این کتاب، پس از بیان توضیحات کلی در مورد چرایی نگارش و تدوین "تاریخ فلسفه راتلج"، به معرفی مختصری از نویسندگان این مجلد، پرداخته تا افراد و خوانندگان بدانند اندیشه‌ها، معلومات و تحقیقات چه کسانی را با چه رتبه‌های علمی، خواهند خواند. در ادامه، گاه ‌شماری از رخدادهای فلسفی، علمی و حتی فرهنگی به چشم می‌خورد. بعد از بیان مقدمه‌ای مفصل به قلم ویراستار این مجلد، بخش‌های اصلی کتاب که تعدادشان به دوازده قسمت می‌رسد، قرار گرفته‌اند و مطالبی پیرامون رهیافت‌ها و اندیشه‌ورزان بنیادی فلسفه یونانی به ترتیب زمانی ارائه شده، به طوری که آراء و اندیشه‌های فلسفی اولیه یونانی در شرایط فرهنگی و اجتماعی آن زمان، تا مطالبی در زمینه سوفسطایی‌ها و سقراط را بیان می‌دارد. هم‌چنین با توجه به نقش مهم افلاطون در حوزه‌های مختلف فلسفه، سه فصل آخر جلد یکم به این مهم اختصاص دارد. انتهای کتاب نیز واژه ‌نامه‌ای برای توضیح اصطلاحات فنی و تخصصی، جای گرفته است.

فهرست

توضیحی درباره جلد یکم پیش‌گفتار ویراستاران اصلی یادداشت‌هایی درباره نویسندگان گاه‌شماری / س. س. و. تایلور - رابین ازبرن مقدمه / س. س. و. تایلور پولیس و فرهنگ آن / رابین ازبرن ایونی‌ها / مالکوم شوفیلد هراکلیت / کاترین ازبرن فیثاغورثی‌ها و الئایی‌ها / ادوارد هوسی امپدوکلس / م. ر. رایت آناکساگوراس و اتم باورها / س. س. و. تایلور سوفسطایی‌ها / ج. ب. کرفرد حساب، هندسه و علم اصوات موسیقی در یونان: از طالس تا افلاطون / یان مولر سقراط و آغازگاه‌های فلسفه اخلاق / هوگ ح. بنسون افلاطون: متافیزیک و شناخت‌شناسی / رابرت هاینامان افلاطون: اخلاقیات و سیاست / آ. و. پرایس افلاطون: زیبایی شناسی و روان‌شناسی / کریستوفر روه واژه‌نامه فهرست منابع نمایه

برشی از متن کتاب

یونانی‌ها قبول داشتند که فلسفه با طالس آغاز شده است. اما چیز زیادی درباره نظراتش نمی‌دانستند. آنچه باقی مانده عمدتاً افسانه‌ای است تأثیرگذار. هرودت داستان‌هایی از نبوغ عملی، بینش سیاسی و از همه معروف‌تر مهارت و معرفت طالس نقل می‌کند که او را قادر ساخت یک کسوف خورشیدی را پیش‌بینی کند که تاریخ آن سال، 585 پیش از میلاد تعیین شده است. این دستاورد با شک و تردید برخی از دانشمندان جدید روبه‌رو است، اما برای کسی که با چرخه‌های کسوف آشنا و به پیش بینی در میان اخترشناس‌های بابلی علاقه‌مند باشد، ناممکن نبوده است، چنان‌که برای یکی از اهالی میلتوس در ساحل آسیای صغیر امکان‌پذیر بود. در اثری از آریستوفانس، منجم و مخترعی به نام متون - که شخصیتی است در نمایش - طرحی احمقانه را برای کاربرد ابزارهای ریاضی جهت اندازه‌گیری هوا در سر می‌پروراند، طرحی که الهام بخش این نظر است «آن مرد طالس است.» (پرندگان، 1009) در واقع استفاده از ابزار برای تعیین حرکت اجرام آسمانی مستندترین ادعا برای جایگاه طالس در تاریخ پژوهش عقلانی درباره جهان طبیعی است. می‌گویند وی دوره‌های متغیر انقلاب‌های تابستانی و زمستانی را تنظیم و ارتفاع اهرام را سایه‌شان و فاصله کشتی‌ها را در دریا محاسبه می‌کرده است. کلیماخوس «اندازه‌گیری» دب اصغر را که راهنمای دریانوردی است به او نسبت می‌دهد. به همین ترتیب، نام رفیقش، آناکسیمندر، با «کشف» نقاط اعتدالیون و انقلاب‌های تابستانی و زمستانی، یا قابل قبول تر از آن، با استفاده از میل بسیطه یا میله ثابت عمودی برای اندازه‌گیری آنها و همچنین «ساعت شمار» گره خورده است. می‌گویند آناکسیمندر نخستین نقشه زمین را انتشار داده است. برخی گزارش‌های مربوط به این اطلاعات ممکن است به آنها شاخ و برگ داده یا تحریف‌شان کرده باشند. مثلاً هدف اویدموس از نسبت دادن شناخت از برخی از قضایای هندسی به طالس به دلیل تلاش‌هایشان در پیمایش، احتمالاً (تحت پوشش تاریخ ارسطویی) بیانگر چیزی بیش از عزم وی برای آراستن هندسه زمانه خود با شجره‌ای باستانی و از لحاظ فکری برجسته و متمایز نیست. اما اخباری که درباره کوشش‌های طالس و آناکسیمندر در این حوزه داده شده، به قدری از لحاظ قدمت و منشأ خود پرشمار و گوناگون هستند و جان کلامشان چنان غیرخیالی است که غیرمنطقی است درباره حقیقت تصویری که ارائه می‌کنند شک کنیم. این دو متفکر آشکارا مجذوب اندازه‌گیری و کندوکاو در طبیعت - و به طور مشخص آسمان‌ها - برای طرح پرسش‌هایی بودند که با کاربرد ابزارها می‌توان به آنها پاسخ داد. یک معمای علمی دیگر (چنانچه امروز می‌توان آن را چنین نامید) که گفته می‌شود طالس برای حل آن تلاش کرد، رفتار آهن‌ربا بود. در اینجا سبک پژوهش او بسیار متفاوت بود. طالس ادعا می‌کرد آهن‌رباها جان دارند: قدرت حرکت دادن اجسام را دارند بدون اینکه خودشان با چیزی حرکت کنند - اما این فقط خصوصیت چیزهایی است که جان دارند، یعنی زنده هستند. در آن زمان نظروری عجولانه، و نه مشاهده هوشمندانه، دستور روز بود. شاید پدیده خاصیت مغناطیسی چون یک مدرک برای این تز کلی‌تر ارائه شده بود: «همه چیز سرشار از خدایان است»، و به‌هرحال ارسطو گرایش دارد تا آن را بنا به این گزاره تفسیر کند که در گیتی جان وجود دارد (به بیان دیگر فقط جانوران جان ندارند).

(از آغاز تا افلاطون) ویراستار: سی.سی. تایلور ترجمه: حسن مرتضوی انتشارات: چشمه