کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن روسیه - برتون مورل

کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن روسیه نوشته کاتلین برتون مورل و ترجمه دکتر پرویز دلیرپور توسط انتشارات سبزان به چاپ رسیده است.

روسیه پهناورترین کشور جهان می‌باشد و در دو قاره اروپا و آسیا گسترش یافته است. تاریخ روسیه از گروه‌نژادی اسلاوهای شرقی آغاز می‌شود و در نهایت به روسی‌ها، اوکراینی‌ها و بلاروس‌ها تقسیم می‌شود. روسیه تا پیش از قرن هجدهم حکومتی نه چندان نیرومند در خاور اروپا محسوب می‌شد و وسعت آن مثل امروز زیاد نبود. تا این‌که در آغاز قرن 18 میلادی و با اصلاحاتی که تزار پتر بزرگ انجام داد، روسیه به یک امپراتوری پهناور و نیرومند تبدیل شد. این کتاب وقایع تاریخی اتفاق افتاده در روسیه را بیان کرده و تاریخ فرهنگ و تمدن روسیه را از زوایای مختلفی مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. نویسنده سعی کرده است با بیان کلیاتی از تاریخ روسیه، از ازدیاد متن بپرهیزد و تمرکز اصلی‌اش را صرفا روی بیان فرهنگ و تمدن این کشور بزرگ، بگذارد. روسیه با امپراتوری‌های فراوان و جنگ‌های بسیاری که در آن اتفاق افتاده، دارای تاریخ بسیار پر فراز و نشیبی می‌باشد اما نویسنده سعی کرده است از میان تمام این فراز و نشیب‌ها، دریچه‌ای از واقعیت به روی خواننده باز کند و تاریخ روسیه را با تمام آن‌چه که هست توضیح دهد. تاریخ فرهنگ و تمدن روسیه، بخش مهمی از تاریخ روسیه را به تصویر می‌کشد و همه عواملی که سرنوشت این کشور بزرگ را دست‌خوش تغییر کرد، به روشنی بیان می‌کند.

برشی از متن کتاب

بعد از شکست تاتارها در سال 1380، مسکو قدرت گرفت و تا قرن پانزدهم تبدیل به شهر اصلی روسیه شده بود. اگر چه پتر کبیر در سال 1712 پایتخت را به سنت پترزبورگ انتقال داد، اما مسکو، پایتخت دوم، هنوز هم نقش عمده‌ای را ایفا می‌کرد. در سال 1812، ناپلئون مسکو را به تسخیر در آورد. اما شهر خیلی زود در آتش سوخت. احتمالا به عمد از سوی شهروندانش به آتش کشیده شد. چون ترجیح می‌دادند به جای تسلیم شدن، فرار کنند و چیزی به عنوان غنیمت برای دشمن باقی نگذارند. ارتش گرسنگی کشیده ناپلئون، با شروع زمستان مواجه شد و سپس ناچار به عقب نشینی گردید. بعدها، شهر بازسازی شده، رونق گرفت و مجددا در سال 1918 تحت حکومت بلشویک‌ها تبدیل به پایتخت شد. پیش از انقلاب اکتبر، مسکو به خاطر وجود کلیساهای گنبددار و باشکوهش معروف بود، اما نیمی از آن‌ها در دوران شوروی نابود شدند. در روسیه جدید، بسیاری از آن‌ها در حال بازسازی شدن هستند. بنیان‌گذار شهر شاهزاده یوری دلگوروکی شهر مسکو را بنیان گذاشت. اولین بار در یادنامه 1147 روسیه، از مسکو یاد شده است. در آن زمان دلگوروکی، شاهزاده‌های دیگر را به ضیافت دعوت کرده بود. نخستین استحکامات چوبی در سال 1156 بر روی تپه‌ای که امروز کاخ کرملین بر آن قرار دارد، ساخته شد. گنبدهای پیازی شکل قبه‌ها یا گنبدها، ابتدا در شمال روسیه پدید آمدند. پیازی شکل بودن آن‌ها ممکن است به این علت طراحی شده باشد که این نوع گنبد، برف را بسیار آسان‌تر از گنبد صاف بیزانتین پخش می‌کند و نوع اصلاح شده آن است. کلیسای جزیره کیژی بهترین نمونه معماری چوبی در شمال کلیسای تجلی عیسی دیده می‌شود که در سال 1714 ساخته شده است. 22 سقف گنبدی به صورت لایه‌های استادانه، نیمرخ زیبای کلیسا را شکل می‌دهند. این گنبدها از دور هم‌چون درختان چناری به نظر می‌رسند که جنگل را احاطه کرده‌اند.

فهرست

1. مقدمه
2. روسیه باستانی
3. سرزمین متفاوت
4. مردمان روسیه
5. ثروت یک ملت
6. زندگی در نظام ارباب - رعیتی
7. مذهب ارتدوکس
8. قانون تزارها
9. ایجاد امپراطوری
10. زندگی درباری
11. شهر گنبدها
12. قصرهای سنت پترزبورگ
13. انقلاب بلشویک
14. جنگ داخلی
15. ظهور استالین
16. روسیه شوروی
17. راه‌آهن و صنعت
18. پیشگامان علم
19. رسانه‌ها و ارتباطات
20. نویسندگان مشهور
21. هنر و نمادهای تصویری
22. موسیقی و رقص
23. صنعت‌ها و سنت‌ها
24. کودکی
25. سرگرمی‌های ملی
26. جشنواره‌های سالانه
27. روسیه جدید
28. نمایه

نویسنده: کاتلین برتون مورل مترجم: پرویز دلیرپور ناشر: سبزان