کتاب تاریخ فرهنگ ایران - رضا نوری شادمهانی/ نشر مهکامه

کتاب تاریخ فرهنگ ایران تألیف رضا نوری شادمهانی توسط نشر مهکامه به چاپ رسیده است.

بیشتر گردشگران به دنبال لذت جویی ملموس هستند؛ بدیهی است بسیاری از آثار تاریخی و باستان شناسی می توانند دریچه ای باشند به جهانی نمادین و انتزاعی. در نگارش این کتاب مؤلف عمدتاً بر آثار و شواهد مشهود، متمرکز شده و بدنبال شناخت اصولی و مواریث گذشته بوده است. در هر فصل این کتاب به موضوعات مختلفی از جمله:  مفهوم فرهنگ، رهیافتها، بعضی از مهمترین خصایص جغرافیایی و طبیعی سرزمینمان، دوره دراز مدت پیش از تاریخ، تشکیل نخستین حکومت ها، تحولات سیاسی و فرهنگی ایران پس از اسلام، رخنه اقوام و قبایلی از شرق به فلات ایران و در آخر به روند تکوین ایران نوین پرداخته ایم.

فهرست

فصل اول: یادگاری هایی بر طراز خاک: میراث فرهنگی فرهنگ میراث فرهنگی مفهوم میراث فرهنگی فهرست آثار ملی ارزش های میراث فرهنگی ارزش های فرهنگی ارزش های هویتی ارزش هنری یا فنی ارزش کم نظیر بودن ارزش اجتماعی – اقتصادی ارزش اقتصادی ارزش کاربردی ارزش اجتماعی ارزش سیاسی ارزش آموزشی فصل دوم: در جست و جوی خویش: نظام های مطالعاتی درباره ی گذشته باستان شناسی کارکرد تاریخ کارکرد سایر نظام های پژوهشی در ارتباط با گذشته انسان شناسی اسطوره شناسی فصل سوم: صدای سخن جغرافیا مهاجرین و مهاجمین شاهراه خراسان کم آبی جغرافیای سیاسی یکپارچه فصل چهارم: دور شدن از دامان مادر: پیش از تاریخ پارینه سنگی ایران در دوران پارینه سنگی ایران در دوره ی فراپارینه سنگی ایران در عصر نوسنگی نظریه های واحه ایی نظریه منطقه ی هسته ای نظریه های فشار جمعیت نظریه های اعتبار اجتماعی و پیچیدگی اجتماعی نظریه هم تطوری نظریه ی خواب عمیق ایران در عصر مس سنگی ایران در عصر مفرغ کنار صندل جیرفت شهر سوخته ایلام جغرافیای سیاسی تاریخ ایلام فصل پنجم: زیر سایه پدر: دوره ی تاریخی ایلام میانی زیگورات اینشوشینک تازه واردان آریایی اورارتو مانّا زیویه حسنلو قالایچی ربط اتحادیه ی ملی مادان نگاهی اجمالی به تاریخ ماد فرهنگ و هنر مادان شهرهای مادی ویژگی های دژها تپه ی نوشی جان معابد تالار ستون دار انبارها گوردخمه های مادی اشیایی از دوره ماد جهانشاهی پارس: رویاوریی با غرب از انشان تا آتن هنر درعصر هخامنشی پاسارگاد شوش دهانه ی غلامان تخت جمشید کاخ آپادانا تالار تخت کاخ مرکزی کاخ هدیش کاخ تچر مجموعه ی خزانه مجموعه ی حرمسرا دروازه ی ملل بقایای شهر پارسه ارامگاه های هخامنشیان بیستون کتیبه های داریوش در شوش کتیبه های داریوش در سوئز مصر دیگر آثار فرهنگی کعبه زرتشت گور دختر کاخ چرخاب مهرها و آثار آنها پیکره ها ریتون ها دین هخامنشیان امپراتوری پارس زیر سم اسب اسکندر گجستگ خداشناس سلوکیان: یونانی مابی ایران پهلوانان اشکانی: گمنامان تاریخ نگاه اجمالی به تاریخ پارت هم نشینی تخیل و واقعیت معماری و شهرسازی پارتها نسا کوه خواجه معبد کنگاور تیسفون دژ رشکان ری قلعه ضحاک هنرهای دیداری خط پارتی دین پارتیان پادشاهان ساسانی یا گدایان بنی ساسان تاریخ سیاسی ساسانیان مردمانی هنرمند دراسارت بی هنران شهرها و بناها اردشیر خره بیشاپور تیسفون سروستان عمارت خسرو نقش برجسته های ساسانی خط در عصر ساسانی کتیبه ی اردشیر بابکان در نقش رستم کتیبه ی شاپور اول روی کعبه زرتشت کتیبه های شاپور دوم و سوم درطاق بستان کرمانشاه دین در عهد ساسانی دین مانی آئین مزدک فصل ششم: تغییر و تداوم اسلام در ایران ایران در اسلام طاهریان صفاریان سامانیان زیاریان دیلمیان بناهای باقی مانده ی دیلمی فصل هفتم: تاج پادشاهان بر سر ایلخانان شرق غزنویان بناهای عهد غرنویان سلجوقیان دین در دوره ی سلجوقی ایستاده چون کوه برج های خرقان برج طغرل کاروانسراها تگرگ تتار رستاخیز ایرانی قلم بدستان ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی خواجه رشید الدین فضل الله همدانی اوج های درخشان فرهنگ ایران شاهراه خراسان گنبد سلطانیه نسخ خطی شکوه شهرها ترک سمرقندی و بوی جوی مولیان سمرقند چو قند در دهان امیر لنگ سمرقند معماران و هرات کتاب سازان بالا بلندان جلوه فروش کلک خیال انگیز نگارگران فصل هشتم: شکل گیری ایران نوین تکیه ی صوفیان بر سریر قدرت تشیع و تجلیات آن در این عصر قند پارسی در بنگاله از میان خط و رنگ رضا عباسی علی رضا عباسی محمد زمان اول سرعت و شکوه مسجد امام نیایشگاه شیخ لطف الله بازار قیصری عالی قاپو فقیران متحد برکشیدن غلام نظامیان مغتنم برخاستن ققنوس هنر ترنم موسیقی رنسانس سرایندگی هوای معتدل شیراز هم نفسی با سعدی و حافظ نسیم معتدل مذهب قجرها در روستای کوچک تهران سایه ی سیاه پادشاه بیداری ایرانیان بارقه هایی از تمدن جدید ماهنامه کاغذ اخبار روزنامه قانون حبل المتین در مسیر بازگشت به خراسان مشروطه: تزلزل در تخت پادشاه تهران در عصر قاجار

برشی از متن کتاب

بیاید به ایران قبل از ورود آرئیها نگاهی داشته باشیم. در جنوب غرب ایران ایلامیان در این عهد اوج اقتدار سیاسی و نظم اجتماعی و پویایی فرهنگی خویش را تجربه می کردند. در دامنه های سرسبز رشته کوه زاگرس، کوچندگانی چون لولوبی ها، گوتیان، هوریها (شمال غرب ایران) و کاسیان به دنبال مراتع و چمن زارها برای گله های خود دائماً در حال تردد بودند و گهگاه به استقرار موقت می پرداختند. در شهرها و روستاهایی که طعم تلخ فروپاشی را نچشیده بودند، کشاورزان، دامداران، تاجران و صنعتگران زیر نظر خوانین و حکام محلی سر در زندگی و دست بر حرفه ی خویش داشتند. البته یادمان نرفته است که با آغاز هزاره سوم ق.م. بدلیل کشمش قبایل کوهستانی برای چیرگی منطقه ای، تعدادی از مراکز جمعیتی و تولیدی ـ بازرگانی در فلات مرکزی ایران مانند سیلک، قبرستان، اریسمان، گودین، ازبکی و تپه یحیی یا اهمیتشان را از دست دادند یا متروک شدند. ایران با چنین ترکیب جمعیتی، بار دیگر برای پذیرش اقوام تازه وارد مهاجر آغوش گشود. (تازه واردان آریایی)

نویسنده: دکتر رضا نوری شادمهانی انتشارات: مهکامه