کتاب بچه ها برق آمده - ابوالقاسم حالت

کتاب بچه ها برق اومده نوشته ابوالقاسم حالت در انتشارات کتابخانه سنائی به چاپ رسیده است.

در تمام ادوار، ادبیات از زبان های انتقال احساسات و درونیات بوده است. علاوه بر این ها، به مرور کارکرد دیگری به ادبیات اضافه شده که آن بیان مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی و ... و نقد آنان است. به طور کلی ادبیات را می توان زبانی برای بیان مقاصد و مفاهیم بر شمارد که هرچه این زبان تاثیرگذار تر باشد، ماندگاری بیشتری خواهد داشت. در این بین، طنز یکی از شاخه های ادبیاتِ انتقادی و اجتماعی است که از دیر باز مورد توجه ادیبان بسیاری از جمله ایرانیان بوده است. ادبیات طنز، به گونه ای است که با زبان اعتراض مسائل و موضوعات مختلف را بیان می کند و با اندکی بزرگ نمایی و غلو همراه است تا تاثیری دو چندان داشته باشد. ابوالقاسم حالت، از طنز پردازان معاصر است که زبان طنز را وسیله ای برای ذکر مضامین اجتماعی و سیاسی و در برهه ای، مسائل اداری می دانسته است. از بهترین نمونه های طنز او، کتاب پیش روست. این کتاب اگرچه لحنی طنز گونه دارد، اما گاهی خواننده با ابیات جدی رو به رو می شود که به گفته ی نویسنده به این دلیل است که نمی توان بعضا بر اساس محتوا و تاثیر گذاری آن، میان هزل و جد مرزی قائل شد. بخشی از اشعار موجود در کتاب، احوالات و مسائل دوره ی زندگی ابوالقاسم حالت را به تصویر می کشد و برخی دیگر نیز در خصوص نقد دوره ی پهلوی و اوضاع آن روزگار است. زبان اشعار حالت، زبانی عام و همه پسند بوده و در عین حال به دور از سستی، و ساختار اشعار، استواری خود را حفظ کرده است. وی در طنز نویسی معتقد است هدف اصلی نباید خنداندن مردم باشد، بلکه باید ترغیب آن ها به درستی و راستی باشد تا با جامعه ی سالم تری رو به رو شویم. بنابر این هدف اصلی او از سرایش کتاب را می توان وا داشتن مردم به تفکر و تعقل معرفی کرد. "بچه ها برق اومده" از نمونه شعرهای کتاب است که نویسنده در ابتدا، خلاصه ای از ماجرای سرایش آن را ذکر کرده است.

برشی از متن کتاب

« لایحه ی «چراغ برق» در سال 1306 شمسی توسط دولت وقت به مجلس برده شد و به تصویب رسید و بر اساس آن احداث کارخانه های برق در ایران به اختیار دولت درآمد. پس از آن دولت اقدام به خرید کارخانه برق برای تهران نمود و در اراضی دروازه دوشان تپه، که امروز خیابان ژاله و میدان شهدا نام گرفته، بنای کارخانه برق ساخته شد و در سال 1317 بهره برداری از آن شروع گردید.»( نقل از کتاب خاطرات و اسناد تالیف سیف الله وحید نیا). از آن تاریخ تا آخرین روز سلطنت پهلوی هیچ ماهی نبوده که برق در ایران خاموشی نداشته باشد. مخصوصا در گرمای شدید مرداد و شهریور 135 قطع پی در پی برق و از کار افتادن کولرها همه را به ستوه آورده بود. بنابراین کمدی خاموشی برق در ایران مساله ی تازه ای نیست و سر دراز دارد. پس از انقلاب امید می رفت که برق ایران به سرعت برق اصلاح شود ولی باز جنگ تحمیلی که علت العلل همه گرفتاری ها بود، این کار را به تعویق انداخت. اشعار ذیل در تاریخ دهم شهریور ماه 1367 که گاهی روزی دو بار، و هر بار سه ساعت، خاموشی داشتیم ساخته شده و با مقدمه ی ذیل به چاپ رسیده و از رادیو پخش گردیده است: میان عرب ها معروف است که وقتی مشیت خداوند بر این تعلق می گیرد که دل عربی را به رایگان شاد فرماید، مقدر می شود که شترش را یک روز گم کند و روز دیگر پیدا کند. نشاطی که از پیدا شدن شتر به او دست می دهد حد و وصف ندارد. خاموشی برق نعمتی است و ما قدر این نعمت را نمی دانیم و بنده ی ناشکر خدا هستیم. قطع برق صد ها فایده دارد، یکی هم شادی بسیاری است که پس از آمدن برق نصیب ما می شود. شاد باشید ای عزیزان وقت شادی کردن است موقع وجد و سرور و عیش و رقص و بشکن است وقت تفریح فریدون و فروغ و بیژن است چون ز نو برق آمدست و خانه ی ما روشن است خانه ای کامشب سه ساعت بود چون ظلمت کده بچه ها برق آمده، ای بچه ها، برق آمده! برق ما بی مثل و بی مانند است، بر روی زمین زآنکه هم غم آفرین گشته است، هم وجد آفرین گر ز قطع برق غمگین می شود خانم گلین چون که برق آید، به شادی می شود جانش قرین با خوشی گوید به هوشنگ و مهین و مرسده: بچه ها برق آمده، ای بچه ها برق آمده! "  

(اشعار طنز) شاعر: ابوالقاسم حالت انتشارات: کتابخانه سنائی