کتاب بانک اطلاعات علمی کاربردی 1 | دکتر مصطفی حق جو

درباره‌ کتاب بانک اطلاعات علمی کاربردی 1 مصطفی حق جو

دکتر مصطفی حق جو در کتاب بانک اطلاعات علمی کاربردی جلد 1، عمده‌ترین مطالب بانک اطلاعات که در مجامع جهانی مطرح است را ارائه می‌نماید و با آوردن مثال‌های گوناگون، مفاهیم را برای خواننده ساده‌سازی می‌نماید. آشنایی با بانک اطلاعاتی نامتمرکز، مدیریت تراکنش در محیط‌های سنتی و جدید بانک اطلاعات، سیستم‌های نوین و امنیت در بانک اطلاعات که به کتاب‌های درسی مختلف نیز راه یافته، از دیگر مطالب این کتاب دانشگاهی ارزشمند می‌باشد.

کتاب بانک اطلاعات علمی کاربردی 1 مصطفی حق جو از انتشارات دانشگاه علم و صنعت به عنوان کتاب درسی دوره‌ی کارشناسی و کتاب مرجع دوره‌ی کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم و مهندسی کامپیوتر و نیز مرجعی برای کارشناسان این تخصص به رشته‌ی تحریر در آمده است. در کشور ما نیز در سال‌های گذشته استقبال چشمگیری از مقوله‌ی بانک اطلاعاتی به عمل آمده و بسیاری از کاربردهای کامپیوتر از حالت برنامه سازی عادی خارج شده و به شکل بانک اطلاعات در آمده است.

سیستم بانک اطلاعاتی، سیستمی برای نگهداری داده‌ها در کامپیوتر می‌باشد. بانک اطلاعات از دیرباز با عنوان دروس تخصصی و ارزشمند در دوره‌های مختلف مهندسی و علوم کامپیوتر مطرح بوده است. در سال‌های اخیر اهمیت این مقوله تا جایی مورد توجه قرار گرفت که در برخی از کشورها، دوره‌ی کارشناسی مستقلی برای این موضوع یا موضوع های مشابه در نظر گرفته شد.

بخشی از کتاب بانک اطلاعات علمی کاربردی 1 دکتر حق جو

فصل 1: بانک اطلاعاتی چیست؟

لغت نامه داده ها:

در یک سیستم بانک اطلاعات، اسامی زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که افراد زیاد و متفاوتی در یک مجموعه بانک اطلاعات درگیر هستند و در مواردی چون بانک های اطلاعات نامتمرکز در محل های مختلف جغرافیایی پراکنده هستند، مرجعی برای ایجاد یکنواختی و هماهنگی در نام داده ها و معنای آنها ضروری است.

این مرجع لغت نامه ی داده ها نام دارد. لغت نامه داده ها شبیه لغت نامه های معمولی، تمامی اسامی استفاده شده در سیستم و معنای آن ها را در بر می گیرد. اگر افراد مجاز بخواهند از وجود یا معنای کلمات با خبر شوند می‌توانند به لغت نامه داده ها مراجعه نمایند. در مرحله طراحی بانک اطلاعات هر گاه طراح برای مفهومی نامی برگزیند، باید آنها را در لغت‌نامه داده ها همراه با معنای آن وارد کند.

این اسامی شامل تمامی نام های استفاده شده در سیستم می باشد مثل نام جدول یا شیء یا صفت. در بانک های اطلاعات مدرن، نرم افزارهای ویژه ای برای کار با لغت نامه ها وجود دارد. توسط این نرم افزارها می‌توان اسامی را در لغت‌نامه وارد کرد و یا در آن جستجو نمود.

فصل 2: طراحی تصویر ادراکی عام

صفات کلیدی:

کلید عبارت است از یک یا چند صفت که در یک پدیده، منحصر به فرد باشد. مثلاً در پدیده دانشجو، شماره دانشجویی کلید است چون هر دانشجو شماره ای ویژه دارد. در مورد نام دانشجو نمی‌توان چنین قضاوت نمود زیرا در یک دانشگاه امکان داشتن حداقل دو دانشجوی هم نام وجود دارد.

شماره دانشجویی توسط دانشگاه تعیین می‌شود و همواره خاصیت کلیدی دارد. پدیده استاد متفاوت است و می‌توان نام استاد را کلید فرض کرد زیرا تعداد اساتید محدود است. در این صورت دیگر نمی‌توان اساتید هم نام داشت. به عبارت دیگر سیستم بانکی اطلاعات از وارد شدن کلید های تکراری جلوگیری می کند. طراح باید تصمیم بگیرد و انتخاب کند ولی اگر پدیده بزرگ باشد عضو های زیادی داشته باشد یا در ارتباط های بزرگ قرار گیرد باید کلید آن کمینه معمولا عددی باشد.

کلید پدیده گروه درسی می تواند شماره گروه باشد. در صورتی که شماره گروه تکرار شود آنگاه کلید گروه درسی نمی‌تواند نام یا شماره درس باشد زیرا یک درس مثلا مبانی کامپیوتر ممکن است در چند گروه تکرار شود. پس به شماره ی گروه هم نیاز داریم. نام درس یا شماره گروه آن هم کلید نیست زیرا مثلا گروه یک از ریاضی مهندسی در نیمسال های مختلف ارائه می گردد.

فصل 3: مدلهای رابطه ای و شی رابطه ای

مفاهیم:

مفاهیم مدل رابطه ای به عنوان مدل سنتی بانک اطلاعات در چند دهه گذشته تاکنون پیشتاز دنیای نرم افزار است از تفکر پویای آقای کاد نشات گرفته است. توفیق آقای کاد مرهون روانشناسی اوستکه تئوری ساده و همه کس فهم مجموعه‌ها را با مفهوم همه جا پسند جدول در هم آمیخته و مدل قدرتمندی برای بیان مفاهیم و پیاده‌سازی بانک اطلاعات پدید آورده است.

در سال‌های متوالی، پس از همگانی شدن مدل رابطه ای، مقالات و کتب بی شماری درباره آن به رشته تحریر درآمده و پژوهش های پرحجم و ارزشمندی صورت گرفته و زوایای مختلف بانک اطلاعات در قالب این مدل روشن گردیده است.

کتاب بانک اطلاعاتی علمی – کاربردی (جلد اول: مفاهیم بنیادین) تألیف دکتر مصطفی حق جو از کتاب های انتشارات علم و صنعت ایران است.

فهرست

• ویــراست ســوم
• تألیف: دکتر مصطفی حق جو
• انتشارات: دانشگاه علم و صنعت ایران