کتاب ایران در عصر باستان (چراهای تاریخ ایران 1)

کتاب ایران در عصر باستان نوشته ی مسعود جوادیان و تصویرگری فرهاد جمشیدی توسط انتشارات قدیانی به چاپ رسیده است.

این کتاب جلد اول از مجموعه کتاب های " چراهای تاریخ ایران " می باشد. در این کتاب به تاریخ سرزمین ایران در دوره قبل از اسلام، پرداخته شده است. تاریخ باستان از حدود چهار هزار سال پیش آغاز شده است و این تاریخ بر اساس کشفیات باستان شناسی است. در ابتدای کتاب بعضی از واژه های تاریخی به اختصار توضیح داده شده است. در عهد باستان سلسله هایی مانند ایلامی ها، مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان بر ایران حکومت کرده اند. شناخت تاریخ باستانی ایران بسیار مهم است، زیرا بسیاری از فرهنگ ها و آداب و رسوم ما ریشه در عهد باستان دارد. قبل از حضور آریایی ها در سرزمین ایران، اقوامی ساکن بوده اند که آثاری مانند بقایای شهر سوخته، تمدن جیرفت و آثاری از ایلامی ها به جا مانده است. از تمدن ایلامی بقایای بسیاری به دست آمده است. مجسمه ی نپیر- اسو، معبد چغازنبیل و کتیبه های آن از آثار این دوره است. ایلامی ها دامدار و کشاورز بودند. پس از حضور و سکونت آریایی ها در سرزمین ایران، به تدریج یکتاپرستی در بین اقوام ایرانی رایج شد و اهورامزدا خدای بزرگ آریایی ها بود و از او در کتیبه ها، نام برده شده است. زرتشت پیامبر بزرگ ایران باستان است و از او کتابی به نام اوستا به جا مانده است. مادها اولین حکومت منسجم و منظم ایران باستان محسوب می شوند. آن ها قبایل بسیاری را گرد هم آوردند و توانستند برای اولین بار ارتش متظمی ایجاد کنند. دیاکو اولین پادشاه مادها است. مادها توانستند با کمک دولت بابل بقایای تمدن آشوری را از بین ببرند و ...

در ادامه ی مباحث این کتاب به روابط ایران و یونان، زندگی اجتماعی در عصر هخامنشی، حمله ی اسکندر به ایران، سلسله ی اشکانیان، سلسله ی سامانیان تا ظهور اسلام پرداخته شده است.

متن کتاب خلاصه ای از تاریخ ایران باستان و مصور و رنگی است. تصاویر بر اساس تاریخ روایت کتاب انتخاب شده و برگرفته از اماکن، تصاویر و آثار به جا مانده از آن دوره است. این کتاب در کتاب نامه ی رشد آموزش و پرورش معرفی شده است.

 

برشی از متن کتاب

ایلامی ها از تمدن ایلام چه می دانیم؟ اغلب ایرانیان درباره ی گذشته ی تاریخی خود اطلاعاتی دارند. مثلا سلسله های قبل از اسلام، مانند مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان برای مردم ناشناخته نیستند؛ همچنین سلسله های دوره ی اسلامی مانند طاهریان، سامانیان، صافاریان، صفویان و غیره را به خوبی می شناسند. اما اطلاعات آن ها از تمدن ایلام بسیار اندک است. نه دوره ی ایلام کهن یا ایلام میانه، و نه فرمانروایان مشهور ، نه پایتخت ها؛ در این باره، هم حکومت پهلوی مقصر است هم مورخان پیشین! شوتروک نهونته که بود و چه کرد؟ از پادشاه بزرگ ایلامی بود که حدود ١6٥ ق.م به قدرت رسید. در دوران او حکومت ایلام از قدرت و شوکت بسیاری برخوردار شد. او شوش را پایتخت ایلام قرار داد و به شهری بزرگ و آباد تبدیل کرد و معابد بسیاری را نیز در سایر مناطق ایلام احداث نمود. وی همراه پسرش ( کوتیر نهونته ) به بین النهرین لشکر کشید و در نبرد با آشوری ها به پیروزی هایی دست یافت. چرا ایلامی ها وآشوری ها پیوسته با یکدیگر در جنگ و رقابت بودند؟ تاریخ ایلام، آکنده از نبرد ها مداوم بین ایلامی ها و حکومت های بین النهرین است؛ چه آن زمان که فرمانراوایان سومری بر بین النهرین حکمرانی می کردند و چه زمانی که آشوری ها در آن جا به قدرت رسیدند. دلیل این امر، هم مسائل اقتصادی و منافع تجاری بود و هم رقابت های سیاسی و دینی. آشوری ها چشم به کالاهایی نظیر انواع فلزات و سنگ های قیمتی داشتند که در سرزمین های ایلامی تولید می شد، اما ایلامی ها خواهان استقلال سیاسی و فرهنگی بودند و نمی خواستند زیر تسلط دیگران باشند. در عین حال، آشوری ها اساسا می خواستند همه چیز را با زبان شمشیر پیش ببرند و مدام به همسایگان خود یورش می بردند و چون از قدرت نظامی برخوردار بودند، پیروز می شدند. سرانجام ماد ها و بابلی ها قدرت گرفتند و حکومت آشور را از میان بردند. نپیر - آسو که بود؟ او یکی از ملکه های ایلامی بود که به خاطر مجسمه ای که از او باقی مانده شهرت یافته است.

فهرست

پیشگفتار ایران باستان قبل از آریایی ها ایلامی ها آریایی ها زردشت عصر دیااکو کوروش بزرگ عصر توسعه ی امپراتوری هخامنشی ایران و یونان زندگی اجتماعی در عصر هخامنشیان اشکانیان عصر مهرداد دوم فرهنگ و تمدن عصر اشکانی ظهور ساسانیان عصر انوشیروان منابع

(چراهای تاریخ ایران 1) (معرفی شده در کنتاب نامه ی آموزش و پرورش) نویسنده: مسعود جوادیان تصویرگر: فرهاد جمشیدی انتشارات: قدیانی