کتاب ایران بین دو انقلاب - آبراهامیان

کتاب ایران بین دو انقلاب به قلم یرواند آبراهامیان، با ترجمه ی کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری و محسن مدیر شانه چی در نشر مرکز به چاپ رسیده است.

آبراهامیان در این کتاب به تاثیرات متقابل سازمان های سیاسی و نیروهای اجتماعی ایران از سده ی نوزدهم میلادی تا انقلاب اسلامی 1357 می پردازد. وی نیروهای اجتماعی را به «گروه های قومی» و «طبقات اجتماعی» تقسیم می کند و با توجه به دستاوردهای جامعه شناسان تاثیرات نظام های سیاسی بر نظام های اجتماعی را بررسی می کند. او در این اثر با توجه به فراز و نشیب های تاریخی ایران معاصر پرسش هایی را در زمینه ی جامعه شناسی سیاسی مطرح می کند. وی با بررسی ساختار جامعه ی ایران در دوران قاجار و عوامل پدیداری و ظهور مشروطیت و موانع پیشرفت آن را کنکاش می کند. پس از گذران دوران قاجار آبراهامیان با تحلیل شرایط اجتماعی_سیاسی دوران پهلوی تمرکز خود را بر کودتای 28 مرداد 1332 گذاشته و عوامل آن را بررسی می کند، آن چه به غنای اثر می افزاید نه تمرکز صرف بر عوامل داخلی بلکه نگاه به کنشکر بیرونی و خارجی در تاریخ ایران و اثرش بر وقوع پدیده های تاریخی این کشور است. در پایان به دوران انقلاب پرداخته و تاثیر توسعه ی ناهمگون را با استفاده از اسناد و داده های آماری دوران پهلوی و اسلام بر انقلاب را می سنجد. در اثر آبراهامیان نگاه به طبقه و احزاب چپ رخ می نماید و با اتخاذ رویکردی تضادی، تضاد میان دولت و جامعه و بخصوص ستیز اقوام را به تصویر می کشد. عواملی که به قوت این اثر می افزایند، علاوه بر دانش تخصصی آبراهامیان،  استفاده از نقل قول های معتبر، اسناد تاریخی و آمار دقیق است که بر ارزش این اثر می افزایند. همه ی این عوامل دست در دست هم می دهند تا افرادی که دغدغه ی جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی سیاسی دارند به خواندن این اثر فراخوانده شوند و همچنین نثر شیوا و روشن نویسنده کمکی برای خوانندگان عادی و فاقد دانش جامعه شناختی است که به درک صریحی از تاریخ معاصر ایران برسند.

 

نویسنده

یرواند آبراهامیان تاریخ نگار ارمنی آمریکایی زاده ی ایران است. وی دکترای خود را از دانشگاه کلمبیا اخذ کرده و هم اکنون نیز استاد تاریخ جهان و خاورمیانه در کالج باروک است. از جمله آثار وی که به زبان فارسی ترجمه شده اند شامل مردم در سیاست ایران، کودتا و مقالاتی در جامعه شناسی ایران هستند.

فهرست

بخش یک: زمینه تاریخی

1. قرن سیزدهم
2. انقلاب مشروطه
3. رضاشاه

بخش دو: سیاست برخوردهای اجتماعی

4. نظام سیاسی مستقر: از سلطنت نظامی تا سلطنت در حال تنازع
5. نظام سیاسی مستقر: از سلطنت در حال تنازع تا سلطنت نظامی
6. حزب توده
7. پایگاه های طبقاتی حزب توده
8. پایگاه های قومی حزب توده

بخش سه: ایران معاصر

9. سیاست توسعه ناموزون
10. مخالفان
11. انقلاب اسلامی

برشی از متن کتاب

کتاب حاضر در واقع بنیادهای اجتماعی سیاست در ایران را تحلیل و این موضوع را بررسی می کند که چگونه توسعه ی اجتماعی-اقتصادی به تدریج ویژگی های زندگی سیاسی در ایران را از انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی شکل داده است. کتاب حاضر می خواهد با تحلیل تاثیرات متقابل سازمان های سیاسی و نیروهای اجتماعی، سیاست ایران معاصر را بررسی کند. به طور کلی این نیروها را می توان به گروه های قومی و طبقات اجتماعی تقسیم بندی کرد. این کتاب مدعی نیست که همه ی مسائل نظری عمده ی مربوط به بررسی و تحلیل طبقه در برابر نخبه، طبقه در برابر قشر، مسائل اجتماعی در برابر مسائل ملی، گروه های افقی در برابر تقسیم های سلسله مراتبی و اجماع در برابر ستیز را برای همیشه حل می کند، بلکه هدف اصلی این کتاب، تحلیل بنیان ها و شالوده های اجتماعی سیاست در ایران از طریق بررسی کشمکش های محوری طبقاتی و قومی صد سال گذشته، ارتباط میان نوسازی اجتماعی-اقتصادی و توسعه ی سیاسی، پیدایش طبقه ی نوین و افول گروه های قدیمی و ترکیب اجتماعی احزاب عمده ی سیاسی و دیدگاه ایدئولوژیکی آن ها است.

(از مشروطه تا انقلاب اسلامی) نویسنده: یرواند آبراهامیان مترجم: کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری، محسن مدیر شانه چی انتشارات: مرکز