کتاب انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن - دوتوکویل

کتاب انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن اثر الکسی دوتوکویل با ترجمه ی محسن ثلاثی توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.

انقلاب فرانسه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که توجه بسیاری از تاریخ نویسان و پژوهشگران را به سمت خود جلب کرده است. انقلابی که با همه تلاش ها سلطنت را برچید و فرانسه را به یک کشور دارای نظام جمهوری تبدیل کرد، اما نتوانست دموکراسی را در این کشور برپا سازد. هدف نویسنده از نگارش این کتاب بررسی درونمایه و علل ایجاد انقلاب فرانسه است، نه بازنگری تاریخ انقلاب فرانسه. "دوتوکویل" عقیده داشت که انقلاب فرانسه هم رژیم پیشین را به طور کامل از بین برد، هم نهادهای مدنی مدرن را دچار اختلال کرد. به نظر او مخالفت مردم و انقلابیون در مقابل دین، بیشتر در بردارنده دلائل سیاسی بود تا دینی. اساسی ترین سوالی که نویسنده به آن پرداخته، انگیزه و علت ایجاد انقلاب در فرانسه است. اینکه چرا در کشورهایی مانند انگلستان و آلمان، که شباهت های بسیاری به فرانسه داشتند، انقلابی رخ نداد؟

برشی از متن کتاب

"هدف انقلاب فرانسه بر خلاف آنچه که زمانی پنداشته می شد، نابود کردن اقتدار کلیسا و اعتقاد مذهبی به معنای عام آن نبود؛ بلکه بر خلاف ظواهر امر، جنبشی برای اصلاحات سیاسی و اجتماعی بود و هدفش ایجاد یک وضع بی سر و سامان در اداره امور عمومی و یا (همچنان که یکی از مخالفان سر سخت انقلاب فرانسه گفته بود) «سبک بخشیدن به هرج و مرج» نبود؛ بر عکس، انقلاب فرانسه بر آن بود تا قدرت و صلاحیت اقتدار مرکزی را افزایش دهد. این انقلاب بر خلاف تصور برخی ها، نمی خواست سرشت کلی تمدن سنتی ما را دگرگون سازد و آن را از پیشرفت باز دارد، و یا حتی در اصول بنیادی ساختار جامعۀ غربی دگرگونی تعیین کننده ای پدید آورد. اگر تحولات اتفاق گوناگونی که این انقلاب را در دوره ها و سرزمین های گوناگون کمی تغییر قیافه داد ندیده گیریم و آن را آنچنان که اساساً بوده است بدیده گیریم، در خواهیم یافت که دستاورد عمده و پایدار انقلاب فرانسه، سرکوبی نهادهایی سیاسی بود که عموماً نهادهای فئودالی خوانده می شوند، یعنی همان نهادهایی که سده ها بر بیشتر کشورهای اروپایی چیرگی بی چون و چرا داشتند. انقلاب فرانسه بر آن شده بود که تا به جای این نهادها، نظام اجتماعی و سیاسی نوینی را بنشاند که ساده تر و یکنواخت تر و نیز مبتنی بر مفهوم برابری همۀ انسان ها باشد."

• نویسنده: الکسی دوتوکویل
• مترجم: محسن ثلاثی
• انتشارات: مروارید