کتاب اقتصاد مکتب اتریش - هورتا دسوتو

کتاب اقتصاد مکتب اتریش نوشته ی خسوس هورتا دسوتو، با ترجمه ی محمود متوسلی و مهرزاد سعیدی کیا توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.

این کتاب یک شرح کلی از ایده های مکتب اتریشیِ اقتصاد دارد و با بررسی پارادایمی تحت عنوان "نئوکلاسیک" که سال های سال بر اقتصاد این کشور غالب بوده است، تمایز میان مکتب اتریشی و پارادایم نئوکلاسیک را به مخاطب نمایش می دهد. با وجود این که توجه به مکاتب مختلف علوم انسانی، از جمله مکتب اتریش طی سال های اخیر در ایران افزایش یافته بود اما منابع معتبری برای مطالعه در این زمینه وجود نداشت، تا این که دکتر محمود متوسلی  استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران با همراهی مهرزاد سعیدی کیا تصمیم گرفت کتابی در این مورد را ترجمه کند تا منبع جامعی برای شناخت این مکتب در دسترس عموم قرار گیرد. کتاب حاضر مروری شفاف و انگیزاننده از مشارکت های اساسی در مکتب اتریش دارد و به عنوان مقدمه ای کلی برای شناخت این مکتب به حساب می آید. از این رو علاقه مندانی که تمایل دارند به درک عمیق تری از این مکتب برسند لازم است که ابتدا با مباحث مقدماتی آن در کتاب حاضر آشنا شوند و سپس برای مطالعه بیشتر از منابعی که در پایان کتاب معرفی شده است استفاده نمایند. نویسنده که همچون مترجم، استاد اقتصاد است و در دانشگاه اسپانیا تدریس می کند، با بیانی ساده همه مواردی را که لازم است در مورد اقتصاد مکتب اتریش بدانید بیان کرده و کتاب پیش رو را به منبعی برای شناخت نظم بازار و خلاقیت کارآفرینانه تبدیل نموده است.

برشی از متن کتاب

وقتی استادان مکتب تاریخی آلمان نه فقط ارزش کار منگر را درک نکردند، بلکه آن را چالشی خطرناک برای تاریخ گرایی به شمار آوردند، او احتمالا دچار سرخوردگی شدید شد. در واقع، آنها به جای آنکه ارزش پایه نظریه ای را درک کنند که منگر برای درک کاملی از فرایند اجتماعی ارائه کرده بود، ماهیت نظری و تحلیلی انتزاعی کار وی را ناسازگار با تاریخ گرایی تنگ نظرانه خود دانستند. از اینجا بود که نخستین و شاید معروف ترین مجادله به پا خواست که اتریشی ها را درگیر کرد؛ یعنی همان متودنستریت. تاریخ گرایان مکتب آلمان که توسط اشمولر هدایت می ‌شدند (همینطور نهادگرایان آمریکایی مکتب وبلن بعد از آن) قربانیان واقع گرایی یا رئالیسم افراطی بودند. آنها وجود یک نظریه اقتصادی در سطح جهان شمول را انکار می کردند و از این ادعا دفاع می کردند که تنها دانش درست آن است که از مشاهده و جمع آوری داده در هر موضوع تاریخی به دست آمده باشد. برای مقابله با این دیدگاه منگر دومین کتاب مهم خود، تحت عنوان تحقیقاتی در باب روش علوم اجتماعی و با استناد بر اقتصاد را نوشت. (منگر 1883، 198). در این کتاب او بر اندیشه های ارسطو تکیه کرد تا نشان دهد دانش واقعیت اجتماعی نیازمند دو شاخه ی هم اندازه مهم است که مکمل یکدیگر، اما کاملاً و از منظر معرفت شناختی (شناخت شناسانه) متفاوت اند. این نظریه است که می‌توان آن را قالب (در معنای ارسطویی آن) به شمار آورد که ذات پدیده اقتصادی را انعکاس می دهد. این قالب نظری از طریق تعامل، یعنی درون اندیشی محقق کشف می ‌شود یعنی بازتاب درونی ذهن محقق که این به نوبه خود توسط این حقیقت امکان ‌پذیر شده است که در اقتصاد - بر خلاف سایر امور - محقق از این امتیاز برخوردار است که با آزمودنی های مشاهده شده خود (انسان های دیگر) هم ذات است و از این طریق، دانش دست اول بی نهایت ارزشمندی را به دست می ‌آورد. به علاوه نظریه به شیوه ای قیاسی - منطقی و مبتنی بر دانش های بدیهی و روشن ساخته می شود. در مقابل نظریه، تاریخ قرار دارد که آن را می ‌توان انگاره (در معنای ارسطویی) به شمار آورد و در واقع ، در واقعیت‌های مشاهده‌ای هر پدیده تاریخی تجسم می‌یابد. از نظر منگر هر دو شاخه، نظریه و تاریخ، قالب و انگاره، به یک اندازه برای شناخت واقعیت لازم است اما او به شدت منکر و مخالف آن است که بتوان نظریه را از تاریخ استنتاج کرد، بلکه رابطه بین این دو که ماهیتی متفاوت و متناقض دارند رابطه عکس است. به این معنا که تاریخ صرفاً می‌تواند در قالب و چارچوب یک نظریه موجود، دانسته، دسته ‌بندی و فهمیده شود. بدین ترتیب، منگر بر اساس یک دیدگاه روانشناسانه که ترویج کنونی آن نیز مرهون ژان باتیست سی است، بنیان هایی را نهاد که بعدها روش‌شناسی رسمی اقتصاد اتریشی شد. ما باید اشاره کنیم که اصطلاح تاریخ گرایی حداقل سه معنای مختلف دارد. نخستین گروه توسط مکتب تاریخی حقوق(ساویگنی و برک) شناخته می‌شود و مخالف عقلانیت گرایی دکارتی است. یکی از گروه هایی است که اندیشمندان مکتب اتریش در تقلیدهای نظری شان از توجه آنها به ظهور نهادها دفاع می کنند.

فهرست

• مقدمه مولف
• مقدمه مترجمان
• فصل اول اصول اساسی مکتب اتریش
• نظریه اتریشی کنش در مقابل نظریه نئوکلاسیکی تصمیم
• ذهنیت گرایی اتریشی در مقابل عینیت گرایی نئوکلاسیکی
• کارآفرینی در مکتب اتریش در مقابل انسان اقتصادی مکتب نئوکلاسیک
• امکان خطای محض کارآفرینانه در مقابل عقلایی سازی تمام تصمیمات از قبل
• اطلاعات ذهنی اتریشی ها در مقابل اطلاعات عینی نئوکلاسیک ها
• فرایند کارآفرینانه هماهنگی در مقابل مدل های تعادلی کلی یا جزئی
• هزین های ذهنی برخلاف هزینه‌های عینی
• صورت گرایی لفظی اتریشی ها در مقابل صورت گرایی ریاضیاتی نئوکلاسیک ها
• پیوند بین نظریه و دنیای تجربی مفهوم متفاوت پیش بینی
• نتیجه گیری
• فصل دوم دانش و کارآفرینی
• تعریف کارآفرینی
• اطلاعات، دانش و کارآفرینی
• دانش ذهنی و عملی به جای دانش علمی
• دانش پراکنده و منحصر به فرد
• دانش ضمنی و غیر قابل تبیین
• ماهیت ضرورت حل خلاقانه کارآفرینی
• خلق اطلاعات
• انتقال اطلاعات
• اثر یادگیری: هماهنگ سازی و سازگار کننده
• اصل اساسی
• رقابت و کارآفرینی
• نتیجه گیری مفهوم اتریشی جامعه
• فصل سوم کارل منگر و بنیانگذاران مکتب اتریش
• مقدمه
• بزرگان سنت اسکولاستیک عصر طلایی اسپانیا به عنوان پیشتازان مکتب اتریش
• افول سنت مدرسه ای و تاثیر آدام اسمیت
• منگر و دیدگاه ذهنیت گرا در مکتب اتریشی: مفهوم پردازی کنش به عنوان مجموعه ای از مراحل ذهنی، نظریه ذهنیت گرا درباره ارزش و قانون مطلوبیت نهایی
• منگر و نظریه اقتصادی نهادهای اجتماعی
• متودنستریت یا مجادله بر سر روش
• فصل چهارم بوهم باروک و نظریه سرمایه
• مقدمه
• کنش انسانی به مثابه مجموعه ای از مراحل ذهنی
• سرمایه و کالاهای سرمایه ای
• نرخ بهره
• بوهم باروک در مقابل مارشال
• بوهم باروک در مقابل مارکس
• بوهم باروک در برابر جان بیتس کلارک و برداشت اسطوره ای او از سرمایه
• ویزر و برداشت ذهنی از هزینه فرصت
• استیلای مدل تعادل و صورت گرایی اثبات گرا
• فصل پنجم لودویگ فون میزس و مفهوم پویای بازار
• مقدمه
• خلاصه ای کوتاه از زندگی میزس
• نظریه پول، اعتبار و ادوار تجاری
• دکترین امکان ناپذیری سوسیالیسم
• نظریه کارآفرینی
• روش در علم اقتصاد: نظریه و تاریخ
• نتیجه گیری
• فصل ششم هایک و نظم خودجوش بازار
• مقدمه بیوگرافیکی
• تحقیق درباره ادوار اقتصادی
• بحث هایی با کینز و مکتب شیکاگو
• بحث با سوسیالیست‌ها و نقد مهندسی اجتماعی
• قانون. قانونگذاری و آزادی
• فصل هفتم احیای مکتب اتریش
• بحران تحلیل تعادل و صورت گرایی ریاضی
• رتبارد، کرزنر و احیای مکتب اتریش
• برنامه تحقیقاتی کنونی مکتب اتریش و سهم قابل پیش‌بینی آن در تکامل علم اقتصاد
• پاسخ هایی به چند نکته و انتقاد
• نتیجه گیری: یک ارزیابی تطبیقی از مکتب اتریش
• فهرست منابع
• واژه نامه
• نمایه

• نظم بازار و خلاقیت کارآفرینانه
• نویسنده: خسوس هورتا دسوتو 
• مترجم: محمود متوسلی - مهرزاد سعیدی کیا
• انتشارات: چشمه