کتاب اعتقادات | مهدی انصاری قمی

درباره کتاب اعتقادات

کتابی که در دست دارید از چهار رساله ی ارزشمند و دقیق و علمی و کلامی گرفته شده، از کلام خداوند و حدیث اهل بیت علیه السلام است، به قلم و اندیشه ی چهار شخصیت بزرگ از ارکان اسلام و تشیع که متخصصان و معلمان حدیث و کلام و حکمت و تفسیر و فقه و دیگر علوم رایج دینی هستند، ده ها استاد دیدند و صدها کتاب و رساله ی علمی و شاگردان و اندیشه ها و آراء و نظریه ها از ایشان به یادگار جاودانه مانده است‌. بزرگانی همچون: "شیخ صدوق" و "شیخ مفید" و "محقق اردبیلی" و "علامه مجلسی" که نه فقط بر همه محدثان و متکلمان، عالمان و فاضلان و ره جویان حقیقت علوم الهی که بر عامه ی شیعیان از آغاز تا انجام منت دارند.

می دانیم یکی از علوم ارزشمند اسلامی، "علم شریف کلام" است که از دیرزمان، مورد توجه عالمان دین قرار داشته است. و اگر محتوای معارف دینی را به سه قسمت کلی: "اعتقادات" "اخلاق" "احکام" تقسیم کنیم؛ چنان که "در بعضی از روایات نیز بدین مطلب اشاره شده (نظیر حدیث معروف که در اصول کافی آمده)؛ بحثی از بخش اول "اعتقادات" ، در حوزه ی کاری "علم کلام" است. بدیهی است که مجموعه ی اندیشه های اعتقادی موجود در متون دینی، که باور و اذعان قلبی دینداران و متدینان را به دنبال دارد؛ در هر عصری، با حمله ی شبهات و تردیدهایی مواجه می شده که این شبهات، یا محصول کنجکاوی و فطرت حقیقت جوی خود "دین باوران" بوده، یا محصول دشمن ورزی دین ناباوران و معاندان! که در هر صورت، مقاومت و برابری در مقابل این شبهات و دفاع از "جوهره ی دین" ، فعالیت متناسب اندیشمندان دینی را می طلبد.

بنابراین، خیلی خلاصه می توان وظیفه ی "علم کلام" را "دفاع از اصول اعتقادی دین" دانست که ضرورتا، این دفاع مقتضای شرائط، استراتژی فکری و اجتماعی خاص خویش را می طلبد. یعنی در راستای دفاع از شریعت، و اصول اعتقادی دین، هر حربه ی معقول و مناسبی را می توان استخدام کرد، و بنابراین، بسا در برابر "شبهات درونی دین" که معمولا از جانب "دین داران" طرح می گردد. استفاده ی از منابع دینی و بهره گیری از اصول موضوعه ی دین، ضروری می نماید، و این جاست که بسیار دیده می شود "متکلم" ، در اثبات موضوع، از دلیل نقلی، همچون روایات و آیات، بهره می گیرد. و معمولا این نوع موضوعات، شامل مباحث درونی دین و موضوعاتی که می توان آنها را "اصول متاخر دینی" نامیده می گردد، نظیر مباحثی  همچون "امامت" که متنوع و متاخر از اصل نبوت است.

کتاب اعتقادات به قلم مهدی انصاری قمی و سید حسن بنی طبا در انتشارات کتابستان معرفت به چاپ رسیده است.

• شیخ صدوق، شیخ مفید، مقدس اردبیلی، علامه مجلسی
• گردآوری، ترجمه و تنظیم: مهدی انصاری قمی - سید حسن بنی طبا
• انتشارات: کتابستان معرفت