کتاب اصول کارگردانی تئاتر - دامود

کتاب اصول کارگردانی تئاتر نوشته ی احمد دامود توسط انتشارات کتاب ماد به چاپ رسیده است.

آشنایی با اصول و قوانین کارگردانی تئاتر ضرورتا به معنی توانایی در آفرینش هنری بر روی صحنه نیست، زیرا چگونگی به کارگیری این اصول و قوانین، به خصوص برای کارگردان، که مهمترین ابزار کارش موجود پیچیده ای به نام انسان است که به عنوان بازیگر به کار می گیرد، مقوله ای است که همچون خود انسان پیچیده و هزارتو است. به همین دلیل شخصی که قدم در این راه می گذارد علاوه بر آشنایی وسیع با ادبیات نمایشی، بازیگری، نقاشی و ...، باید با دانشهای دیگری که به طور مستقیم به سرشت پیچیده انسان مربوط می شوند نیز آشنایی داشته باشد. از آن جمله اند روانشناسی فردی، روانشناسی اجتماعی، جامعه شناسی و... نکته ی مهم دیگر این است که پس از آشنایی و تسلط بر اصول هنر – تخصص کارگردانی نباید فراموش کرد که بعضی از آثار جاودانی نه با پیروی از قوانین مدون، بلکه با شکستن آن قوانین آفریده شده اند. البته باید این نکته را هم در نظر داشت که قانون شکنی افراد در عرصه ی هنر نه از روی ناآگاهی و کم اطلاعی، بلکه در جهت کشف راههای جدید و ناپیموده بوده است.

بنا بر آنچه گفته شد بین آشنایی با اصول کارگردانی تا یافتن مهارت در اجرای عملی آنها به شکل حرفه ای، راهی طولانی وجود دارد که پیمودن آن علاوه بر صرف وقت به تمرین بسیار و تواناییهای گوناگون نیاز دارد. در کتاب حاضر اصول و قوانینی اساسی درباره کارگردانی با اتکا به مراجع و منابع مختلف مطرح و درباره ی آنها بحث شده است. در کتاب اصول کارگردانی تئاتر سعی شده همه ی نکات کاربردی و جزئیات لازم که در به صحنه در آوردن هر نمایشی اهمیت دارند ذکر شود تا خواننده اثر با مطالعه آن همه ی مراحل از تصمیم به اجرای یک نمایش تا بالا رفتن پرده در برابر تماشاگر درک کند و با آن ها آشنا شود.

فهرست

بخش یکم: کارگردان و کار و حرفه اش بخش دوم: کارگردان و تحلیل نمایشنامه بخش سوم: کارگردان و صحنه ی نمایش بخش چهارم: کارگردان و طراحان بخش پنجم: کارگردان و تمرین نمایش بخش ششم: کارگردان و سبک بخش هفتم: ضمائم

برشی از متن کتاب

کارگردان، در عین اهمیتی که برای ایجاد ارتباط با فرد فرد دست اندرکاران نمایش قایل است و در عین اینکه باید متوجه باشد که بازیگر تحلیل گرا او را وامی دارد که صداقت خود را در برخورد با نمایشنامه حفظ کند، باید تشخیص دهد که این نوع بحثها تا کجا مفید است (یعنی بازیگر را به انجام عمل درست تری هدایت می کند) و در کجا از مسیر اصولی خود منحرف می شود و مخرب است. به عبارت دیگر کارگردان باید بداند که: 1- در مورد هر نقشی خودآگاهی بازیگر تا کجا کمک کننده است و اگر از آن حد گذشت، چگونه می تواند دست و پاگیر شود و نتیجه ی معکوس دهد، و 2 - وقتی بحثی سازنده تبدیل به منازعه اشد و هر یک از طرفین در صدد یافتن نقطه ی ضعفی در طرف مقابل برآمد تا صرفا نظر خود را ثابت کند، مطمئنا گفتگو باید قطع شود. ایجاد ارتباط با بازیگر به عوامل بسیار دیگری غیر از بحثهای روشنفکرانه و تحلیل گرانه در مورد نمایش و نقش نیاز دارد. البته بخشی از اطلاعات مورد لزوم بازیگر باید از این راه به او منتقل شود، ولی وقتی که به هسته ی اصلی نهفته در درون رویداد دراماتیک و شخص بازی می رسیم، استفاده از این روش چه بسا ناموفق است.... به عنوان کارگردان باید بیاموزید که با روشهای گوناگون با بازیگر کار کنید و توجه داشته باشید که هدف شما رها ساختن تخیل بازیگر است نه بستن و محدود کردن آن. همچنین به خاطر داشته باشید که بازیگری که بیش از اندازه فکر می کند نمی تواند بازی کند.... بازیگر باید، همانگونه که خود ما در بیشتر موارد زندگی عمل می کنیم، برحسب عکس العمل طبیعی اش که برخاسته از حواس اوست عمل کند، نه برحسب افکار خود آگاهانه اش.... تخیل بازیگر را آزادانه به پرواز درآورید، کمتر حرف بزنید و بیشتر عمل کنید.»

نویسنده: احمد دامود انتشارات: کتاب ماد