کتاب اصول و طراحی پایگاه داده ها - ساهاکیان

کتاب اصول و طراحی پایگاه داده ها تألیف مهندس تالین ساهاکیان توسط انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان به چاپ رسیده است.

اطلاعات، مبنای تصمیم گیری در سازمان ها هستند. از طرف دیگر، اطلاعات مفید و جامع از داده های خوب به دست می آیند. به همین دلیل، برای تولید، ذخیره و بازیابی صحیح داده ها مکانیزم مؤثری مورد نیاز است. چنین مکانیزمی مدیریت داده ها نامیده می شود. آن چه مسلم است در دنیای کنونی برای مدیریت مؤثر داده ها باید از پایگاه داده های کامپیوتری استفاده شود. پایگاه داده ها، یک ساختار کامپیوتری یکپارچه شامل داده های مورد نیاز کاربران نهایی و فرا داده ها می باشد که توسط کلیه ی کاربران یک محیط عملیاتی (مثل دانشگاه، فروشگاه و ...) به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار می گیرد.

سیستم مدیریت پایگاه داده ها، یکی از سیستم های ذخیره و بازیابی اطلاعات است، با توجه به معنای عام سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات: یعنی هر سیستمی که به کاربر امکان دهد تا اطلاعات خود را ذخیره، بازیابی و پردازش کند و احیاناً اطلاعات جدیدی را تولید نماید.

پایگاه داده ها تحت کنترل متمرکز نرم افزاری به نام سیستم مدیریت پایگاه داده ها، ایجاد و مورد استفاده قرار می گیرد. وجود این نرم افزار برای ایجاد و مدیریت پایگاه داده ها در محیط سیستم عامل ضروری است. پایگاه داده ها در ساده ترین وجه مانند مخزنی است که اطلاعات و داده ها به صورت منسجم و احتمالاً ساخت یافته در آن نگهداری می شوند. این مخزن می تواند یک فایل متنی یا دودویی ساده باشد.

کتاب "اصول و طراحی پایگاه داده ها" مشتمل بر شش فصل می باشد که عبارتند از:

1- تاریخچه ومفاهیم پایگاه داده ها 2- پایگاه داده های رابطه ای 3- جبر رابطه ای 4- زبان پرس و جوی ساخت یافته 5- نرمال سازی 6- مدل سازی داده ها با استفاده از نمودارهای موجودیت رابطه (ERD)

 

فهرست

فصل 1: تاریخچه ومفاهیم پایگاه داده ها مفاهیم مربوط به پایگاه داده ها تاریخچه ی پایگاه داده ها ریشه های تاریخی پایگاه داده ها: سیستم های فایل مفاهیم مربوط به سیستم های فایل معایب سیستم های فایل سیستم های پایگاه داده ها اجزاء یک سیستم پایگاه داده ها انواع سیستم های پایگاه داده ها وظایف DBMS معماری سیستم های پایگاه داده ها مدل های پایگاه داده ها مدل سلسله مراتبی اساس مدل سلسله مراتبی بررسی عملیات گوناگون در مدل سلسله مراتبی معایب مدل سلسله مراتبی مدل شبکه ای اساس مدل شبکه ای بررسی عملیات گوناگون در مدل شبکه ای محاسن مدل شبکه ای نسبت به مدل سلسله مراتبی معایب مدل شبکه ای مدل رابطه ای اساس مدل رابطه ای بررسی عملیات گوناگون در مدل رابطه ای محاسن مدل رابطه ای نسبت به مدل شبکه ای تمرین های فصل فصل 2: پایگاه داده های رابطه ای مفاهیم پایگاه داده های رابطه ای قوانین حاکم بر پایگاه داده های رابطه ای: قوانین جامعیت داده ای تمرین های حل شده تمرین های فصل فصل 3: جبر رابطه ای عملگرهای یکتایی عملگر انتخاب عملگر پرتو عملگر بسط عملگر خلاصه سازی یا گروه بندی عملگرهای اجتماع، اشتراک و تفاضل عملگر اجماع عملگر اشتراک عملگر تفاضل عملگرهای ضرب و پیوند عملگر ضرب عملگر پیوند پیوند شرطی یا پیوند تتا پیوند طبیعی شبه پیوند عملگرهای پیوند خارجی پیوند خارجی چپ پیوند خارجی راست پیوند خارجی کامل عملگر تقسیم عملگر جایگزینی تمرین های حل شده تمرین های فصل فصل 4: زبان پرس و جوی ساخت یافته دستورات تعریف داده ها دستور ایجاد پایگاه داده ها دستور ایجاد جدول ایجاد ایندکس اضافه کردن یک ستون جدید به یک جدول تغییر مشخصات یک ستون از یک جدول حذف یک جدول حذف یک ایندکس دستورات دستکاری داده ها دستور انتخاب دستور ایجاد دید خارجی یا دیدگاه حذف یک دیدگاه درج یک تاپل اصلاح تاپل ها حذف تاپل ها دستورات کنترل داده ها دستور واگذاری مجوز دستور باز پس گیری مجوز تمرین های حل شده تمرین های فصل فصل 5: نرمال سازی جداول آنرمال جداول نرمال 1 جداول نرمال 2 جداول نرمال 3 و BCNF جداول نرمال 3 جداول نرمال BCNF جداول نرمال 4 جداول نرمال 5 تمرین های حل شده تمرین های فصل فصل 6: مدل سازی داده ها با استفاده از نمودارهای موجودیت رابطه (ERD) گروه بندی مدل های داده بر اساس درجات تجرید داده ها مدل انتزاعی مدل داخلی مدل خارجی مدل فیزیکی نمودارهای ER اجزاء اصلی نمودارهای ER موجودیت ها ویژگی ها رابطه ها انواع رابطه ها مفاهیم مربوط به رابطه ها انواع موجودیت ها نوع و زیرنوع های موجودیت ها نگاشت یک نمودار ER به جداول پایگاه داده ها تمرین های حل شده تمرین های فصل

برشی از متن کتاب

فصل اول: تاریخچه ومفاهیم پایگاه داده ها مفاهیم مربوط به سیستم های فایل: داده: عبارت است از حقیقتی خام که هیچ مفهوم خاصی ندارد مثلاً وقتی از عدد 5 صحبت می کنیم، مشخص نمی شود که این 5 تعداد فرزندان یک کارمند است یا وزن یک جسم یا سنوات تدریس یک استاد یا ... فیلد: گروهی از کاراکترهاست که خصوصیتی از یک موجودیت را توصیف می کنند مثل age و name  و weight. هنگامی که داده ای در داخل یک فیلد ریخته می شود مفهوم و معنا پیدا می کند، مثلاً اگر عدد 5 را داخل فیلد weight بریزیم، وزن یک موجودیت را مشخص می کند. رکورد: مجموعه ای از فیلدهاست که مربوط به یک موجودیت خاص هستند. مثلاً رکورد یک دانشجو می تواند به شکل زیر باشد:   Course      Name        Stno ریاضی آرش راد         7801   فایل: مجموعه ای از رکوردهاست که مربوط به یک نوع موجودیت هستند. مثلاً فایل دانشجویان یک دانشگاه می تواند به شکل زیر باشد: CourseNameStno هنر     علی راد          7801 ریاضی علی تقوی       7809 ریاضی مینا رسولی     7901 هنر     آرش رضوی    7905   سیستم فایل: مجموعه ای از فایل ها و برنامه های لازم  برای کار با آن هاست. مثلاً سیستم فایل یک دانشگاه شامل: -        فایل دانشجویان و برنامه های مدیریت این فایل (برنامه هایی که برای درج، حذف و یا تغییر اطلاعات دانشجویان به کار می روند) و برنامه های مورد استفاده برای تهیه ی گزارشات بر اساس اطلاعات این فایل (تهیه ی لیستی از دانشجویان ممتاز، تهیه ی لیستی از دانشجویان اخراجی و یا مشروط، تهیه ی لیستی از دانشجویان ورودی 79 و ...) -        فایل دروس و برنامه های مربوط به مدیریت این فایل (درج، حذف و یا تغییر اطلاعات دروس) و برنامه های مورد استفاده برای تهیه ی گزارشات لازم بر اساس اطلاعات دروس (لیستی از دروس عملی، لیستی از دروس تخصصی کامپیوتر و ...) -        فایل اساتید و برنامه های مدیریت و گزراش گیری مربوط به این فایل و ... می باشد.

• مخصوص دانشجویان کاردانی و کارشناسی کامپیوتر
• نویسنده: مهندس تالین ساهاکیان
• انتشارات: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان