کتاب اسطوره - روتون

کتاب اسطوره اثر ک. ک. روتون با ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این کتاب یکی از سی کتاب مستقل مجموعه مکاتب و سبک‌های ادبی و هنری می‌باشد. تعریف واژه اسطوره‌به‌گونه‌ای است که "آگوستین قدیس" در کتابش نوشته بود، می‌دانم اسطوره چیست، به‌شرطی که کسی درمورد آن از من نپرسد چون در توضیح دادن عاجزم! مشکل دقیقا این‌جاست که ما هیچ تجربه مستقیمی از اسطوره به‌طور عام نداریم و فقط اسطوره‌های خیلی معروف و خاص را می‌شناسیم. تنها چیزی که در مورد تمام اسطوره‌ها صدق می‌کند این است که آن‌ها در برابر عقل تقریبا با موفقیت مقاومت می‌کنند. یعنی آن‌ها کاری را انجام می‌دهند که به نظر درست می‌آید و ممکن است واژه "درست" از نظر عقل، "غلط" باشد. شجره‌شناسی اساطیر از سوی کسانی ابداع شده که نمی‌توانند نظر "مالینوفسکی" را بپذیرند که می‌گوید اسطوره‌ها فقط همان معنایی را دارند که خود می‌گویند. در این کتاب از مفاهیم اسطوره‌ای ایزدان یونان و روم، تا اقوام آفریقایی مورد بحث قرار گرفته‌اند و همچنین مبحث‌های خوب و مفصلی از معنای حقیقی اسطوره بیان شده است. نویسنده ارتباط اساطیر را با آیین‌های بشری مورد بحث قرار می‌دهد و در خصوص این‌که اسطوره‌ها ریشه در آیین‌ها دارند یا همزاد آن هستند توضیحات خوبی را ارائه می‌دهد. این کتاب معنای واقعی اسطوره را توضیح می‌دهد و نحوه برخورد نویسندگان با اسطوره‌ها در اشعار، نمایش‌نامه‌ها و رمان‌هایشان را مورد بررسی قرار می‌دهد. اسطوره، برای کسانی که ادبیات یا جامعه‌شناسی می‌خوانند بسیار مناسب است، زیرا اطلاعات مناسبی پیرامون مباحث اسطوره‌ای و افسانه‌ای به خواننده می‌دهد.

برشی از متن کتاب

چیزی که در سده نوزده به دانش اسطوره‌شناسی شهرت یافت، گسترش فرضیه‌ای درباره یک زبان نخستین بو (که نخست آریایی و بعدها هندواروپایی نامیده شد) و چنان‌که سرویلیام جونز ابتدا در 1786 پیشنهاد کرده بود زبان‌های سنسکریت، یونانی و لاتین همه از آن پدید آمده بودند. ساختار احتمالی این پیش - زبان به وسیله آن‌چه فریدریش اشلگل آن را بعدها دستور تطبیقی نامید رقم زده شد؛ قانون گریم (1822) و قانون ورنر (1875) دگرگونی‌های آوایی را که هر یک از زبان‌های برآمده از زبان هندواروپایی را به مسیری جداگانه انداخته بودند توضیح دادند. برای نخستین بار، این احتمال به میان آمد که آیا همانندیهای لفظی در زبان‌های گوناگون صرفا جنبه تصادفی دارد یا اشکال همریشه‌ای در خانواده‌ای بزرگ‌اند. استنباط‌های هیجان‌انگیزی را که می‌شد از این مطالب برای مطالعات اسطوره‌شناختی کرد در مقاله‌ای به قطر کتاب به نام (اسطوره‌شناسی تطبیقی، 1856) اثر آدمی بسیار شماتت شده چون ماکس مولر می‌توان یافت. او معتقد بود که اساطیر ودایی در اسطوره‌شناسی تطبیقی همان مقامی را دارد که زبان سنسکریت در دستور تطبیقی دارد. مولر روش‌های زبان‌شناسی تطبیقی را در مورد این ظن قدیمی به کار گرفت که اسطوره‌ها به‌گونه‌ای برآمده از بازی کلامی‌اند. او اعتقاد داشت که آریایی‌ها مشاهدات خویش را از طبیعت، با شیوه انسان‌گونه انگار به‌زبانی استعاری تشریح می‌کردند. آن‌ها که هنوز بدان سطح از انتزاع نرسیده بودند که بتوانند به‌سادگی بگویند (شب رسیده است)، پس به ناگزیر می‌گفتند: سلنه با بوسه‌ای اندومیون خورشید در حال غروب است). وقتی اقوام آریایی به سرزمینی کوچیکند که بعدها اروپا نامیده شد، استعاره‌های خویش را نیز با خود آوردند؛ و همان‌طور که مفاهیم اصلی استعاره‌های مزبور کم‌کم رو به فراموشی نهاد، داستان‌های جدید ساخته شد تا شخصیت‌هایی را توجیه کنند که دیگر آن‌ها را به‌عنوان آرایه‌های سخن نمی‌شناخته‌اند. بنابراین، اساطیر گونه‌ای بیماری زبانی‌اند؛ بیش‌تر ... ایزدان شرک نام‌های شاعرانه‌ای بیش نیستند، این نام‌ها به‌تدریج چنان خصلت ایزدی یافتند که هرگز به مخیله هیچ‌کدام از اسطوره‌سازان نخستین خطور نکرده بود. فقط زبان‌شناسان تطبیقی صلاحیت آن را دارند که ابهامات موروثی موجود در اساطیر متأخر مانند مانند اساطیر یونانی را روشن سازند، چه تنها آنان می‌توانند مفاهیم ریشه‌ای نام‌هایی را که زمانی بر خصائلی اطلاق می‌شدند، اما در عصر هومر به عناوینی کدر مبدل شده‌اند، بازسازی کنند.

فهرست

مقدمه ی ناشر مقدمه اسطوره ها و نظریه پردازان مکتب اوهمروس اساطیر به مثابه دانش طبیعی دیدگاههای روانشناختی آموزشهای اخلاقی بازیهای زبانی اسطوره ها و آیینها دیدگاههای ساختارگرا اسطوره ها و نویسندگان میراث اساطیر عصر روشنگری و اسطوره زدایی بقا و احیای اساطیر اسطوره ها و منتقدان مضمون شناسی نقد اسطوره ای موخره نویسندگان یاد شده در متن واژه نامه نمایه

نویسنده: ک. ک. روتون مترجم: ابوالقاسم اسماعیل پور انتشارات: مرکز