کتاب آشنایی با گالیله (مشاهیر علم)

کتاب آشنایی با گالیله نوشته ی جان و مری گریبین از مجموعه ی مشاهیر علم و ترجمه ی پریسا همایون روز توسط نشر ذکر به چاپ رسیده است.

این اثر توسط داوران و کارشناسان دبیرخانه ی سامان دهی منابع آموزش و تربیتی دفتر تکنولوژی آموزشی و کمک آموزشی آموزش و پرورش، مناسب برای دانش آموزان متوسطه مقدماتی کلیه ی پایه ها دانسته شده است. موضوع کتاب درباره ی زندگی " گالیله " دانشمند، ریاضیدان و منجم ایتالیایی است. همچنین به زندگی او در طی دوران تحصیل و آموزش و کسانی که در این راه به او کمک کردند تا در شرایطی که کلیسا و کشیشان متعصب مانع از تفکر و یادگیری افراد بودند، بتواند به موفقیتهای بزرگ علمی برسد. در آن زمان قدرت کلیسا زیاد بود و سرانجام توانست به وسیله ی قدرت، گالیله را به دادگاه بکشد و به خاطر مخالفت با عقاید کلیسا، او را محکوم و وادار به توبه کنند؛ اما امروزه ما می دانیم، که نظریات کارشناسانه گالیله درباره ی کره زمین و چرخش آن به دور خورشید، که با تحقیقات و به کاربردن علم ریاضی صورت گرفته بود، کاملا درست بوده است. هیچ سندی مبنی بر اینکه گالیله جمله (با این همه زمین متحرک است) را پس از شنیدن حکم دادگاه بر زبان آورده باشد، وجود ندارد. بی تردید نمی توانست پس از گفتن چنین جمله ای، 9 سال پس از آن زنده بمانند. گالیله همه مشاهدات خود را به وسیله ی آزمایسات دقیق علمی به اثبات رساند و این شیوه، از آن پس در بین همه ی دانشمندان رواج یافت. گالیله انقلابی در روش مطالعه ی جهان به وجود آورد که بر اساس آن، برای اثبات درستی فرضیه ها به جای متوسل شدن به بحث و گفتگوی فلسفی باید به مشاهده و آزمایش پرداخت و این همان روش علمی شناخت جهان است.

 

برشی از متن کتاب

گالیله در 15 فوریه ١564 م. در "پیزا" چشم به جهان گشود. پیزا -مرکز رنسانس- در شمال غربی ایتالیا در ایالت توسکان واقع شده بود. پیزا شهری پررونق ثروتمند بود که توسط "کوزیمودو مدیچی"، امیر فلورانس، اداره می‌شد. در ١570 م. کوزیمو به خاطر موفقیت هایی که در جنگ با غربی‌ها به دست آورده بود، به عنوان امیر توسکان انتخاب شد و تاج گذاری کرد. مادر گالیله "جولیا اماناتی" در 1562م. با وینچزو ازدواج کرد و صاحب هفت فرزند شد. گالیله بزرگترین فرزند خانواده بود. از میان خواهرها و برادرهای او سه تن شناخته شده اند که عبارت اند از: "ویرجینیا" خواهر گالیله که در سال در سال 1573 م. متولد شد. برادرش "میکلانجلو" متولد 1575 م. و خواهر دیگرش "لیویا" که در 1587 م. به دنیا آمد. احتمالا دو خواهر و یک برادر دیگر گالیله در کودکی فوت کرده اند. وینچنزو در 1520م. در فلورانس به دنیا آمده بود. او عضو خانواده ای محترم و سرشناس بود که در گذشته ثروت و نفوذ بسیار داشت، ولی در آن زمان دچار فقر و تنگدستی شده بود. در 1572 م. وینچنزو دوباره به فلورانس بازگشت. همسر و فرزندان کوچکترش را با خود به فلورانس برد، ولی گالیله مدتی نزدیکی از خویشاوندان مادریش ماند. احتمالاً او در پیزا مانده بود، تا پارچه فروشی را که حرفه ی خانوادگیش بود، بیاموزد سرانجام گالیله نیز در 1574 م. هنگامی که ده ساله بود به خانواده اش پیوست. وضع مالی خانواده در فلورانس بهتر شد. وینچنزو با وجود این که هرگز ثروتمند نشد، نوازنده دربار بود و با امیران و اشراف نشست و برخاست داشت. فلورانس پایتخت امیرنشین توسکان و مرکز رنسانس بود. شکوفا هایی مکتب نقاشی و مجسمه‌سازی بین قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی، این شهر را به شهرت جهانی رسانده بود. گالیله تا 11 سالگی در خانه پدری تعلیم دید. وینچنزو خودش او را آموزش می‌داد و گاهی هم از معلمان خصوصی استفاده می‌کرد. گالیله نواختن عود و چنگ را تا سرحد استادی آموخت و در فن موسیقی از پدر پیشی گرفت. در تمام دوران زندگی نواختن عود برای او توأم با لذت و آرامش بود. در 1575 م. تحصیلات ابتدایی خود را در صومعه "والومبروسا" واقع در 30 کیلومتری شهر فلورانس آغاز کرد. روش زندگی در صومعه، به حدی در نظر گالیله خوشایند آمد که در 15 سالگی جامعه طلبگی بر تن کرد، ولی پدرش که از این وضع ناراضی بود، او را به بهانه ی درمان عفونت چشم از صومعه خارج کرد. چشم درد گالیله واقعی بود. او را برای معالجه، نزد پزشکی بردند، اما قصد اصلی وینچنزو این بود که پسرش دیگر با آن صومعه باز نگردد. گر چه تعلیمات گالیله در فلورانس همچنان زیرنظر راهبان ادامه یافت، ولی دیگر نزد خانواده بود و پدرش می توانست او را از گزتد تلقینات راهبان دور نگه دارد. وینچنزو مایل به پسر بزرگش شغلی پردرآمد و آبرومند داشته باشد. او می خواست گالیله نیز مانند جد مشهور و ثروتمندش، پزشک شود. و به همین جهت در 1581 م. به دستور پدرش، عنوان دانشجوی پزشکی در دانشگاه نام نویسی کرد. برای کاستان از هزینه‌ها و مخارج زندگی با همان خویشاوندی که چند سال در دوران کودکی از او نگهداری کرده بود، زندگی می‌کرد. گالیله در دانشگاه به عنوان دانشجوی خودسر و خورده گیر معروف شد که با اساتید دانشگاه بحث و مناظره می‌کرد و نظرات ارسطو را -که در آن زمان پدر علوم نامیده میشد- زیر سوال می برد. بعدها گالیله در مورد اولین رویارویی خود با عقاید ارسطو، مطالبی نوشت. نظریه ارسطو و و مشائیان در مورد سقوط اجسام از نظر وی باطل بود، زیرا او بارها به چشم خود دیده بود که هنگام طوفان دانه های ریز و درشت تگرگ با هم و با یک سرعت سقوط می کنند. این امر را زمانی می‌توان با نظریه مشائیان توجیه کرد که دانه های درشت تر از ابر هایی که فاصله بیشتری با زمین دارند، سقوط کنند -دقیقاً در ارتفاعی که بتوانند با تگرگ های سبکتر همزمان به زمین برسند ولی گالیله جوان می دانست که همه دانه های تگرگ، از یک لایه سرچشمه می‌گیرند و با سرعت یکسان سقوط می کنند.

فهرست

مقدمه زندگی و آثار گالیله کلام آخر تاریخچه ی علم

نویسنده: جان و مری گریبین مترجم: پریسا همایون روز انتشارات: ذکر