loader-img
loader-img-2
کتابانه
کتابانه

کتاب آشنایی با عروض و قافیه - شمیسا

5 / -
موجود شد خبرم کن

کتاب آشنایی با عروض و قافیه تألیف دکتر سیروس شمیسا

عروض یکی از اقسام علوم ادبی است که موضوع آن بحث در وزن شعر و در مورد چگونگی ایجاد وزن، انواع وزن، صحت و سقم آن و برخی از شگردهایی که مخصوص کلام منظوم است بحث می کند. همچنین به دو کلمه ای که در پایان مصرع های هر بیت شعر می آیند و حروف آخرشان یکی است، اصطلاحا قافیه گویند. قافیه از مشخصات شعر است که گاهی در نثر هم دیده می شود.فراگرفتن اصول کلی عروض و قافیه علمی، کار ساده ای است که در دو سه جلسه تمام می شود اما ممارست در آن محتاج به زمان بیشتری است لذا از حل تمرینات غافل نباید بود، خاصه اینکه اکثر این تمرینات به نحوی انتخاب شده است که دقایق و ظرایف این فن را در ذهن پایدار می کند.

در حول و حوش مباحث کتاب می توان به بسیاری از مباحث جانبی عروض و قافیه و به اصطلاح درس خارج عروض هم اشاره هایی کرد. مثلا یکی از ارکان اصلی زبان شناسی ایرانی همین علم عروض و قافیه است. در کنار این دو مبحث به سایر جزییات زبان فارسی همانند هجاشناسی کلمات تک بخشی و چند بخشی و همچنین نحوه ی تشخیص قافیه در شعر شاعرانی نظیر سعدی و حافظ و حتی فردوسی و رودکی که به شیرین ترین و بلیغ ترین صورت، اشعار خویش را سروده اند نیز پرداخته می شود.

کتاب آشنایی با عروض و قافیه تألیف دکتر سیروس شمیسا توسط انتشارات میترا چاپ شده است.


فهرست


فصل اول: عروض معنای لغوی عروض تعریف عروض تعریف وزن انواع وزن در زبان های گوناگون املای عروضی یا آوانویسی فایده املای عروضی تذکر ارکان جدول ارکان مشهور اوزان رایج و مشهور نکاتی در باب تقطیع اختیارات شاعری وزن رباعی وزن دوری وزن شعر نو بحر طویل تاریخچه عروض عروض و ضرب دایره مقایسه تقطیع جدید و قدیم   فصل دوم: قافیه کلیات و تعاریف قافیه ردیف روی یادآوری آوانگاری هجا اساس قافیه یادآوری تعریف قافیه روی متحرک همسان بودن هجای قافیه اختلاف در حرف قید اقوا اکفا ایطا شایگان غلو تکرار قافیه یادآوری تجنیس قافیه معموله حرکات قافیه خلاصه مطلب دال و ذال واو معدوله

برشی از متن کتاب


اوزان اشعار فارسی از اجتماع ارکان مختلف، اوزان گوناگونی پدید می آید. در هیچ وزنی کمتر از دو و بیشتر از چهار رکن وجود ندارد. به عبارت دیگر کوتاه ترین مصراع شعر سنتی فارسی دارای دو رکن و طویل ترین آن دارای چهار رکن است. اگر رکنی در یک مصراع چندبار تکرار شود وزن حاصل را متنفق الارکان و اگر ارکان مصراع یک در میان تکرار شود وزن آن را متناوب الارکان گویند. در عروض سنتی برای هر یک از اوزان، اسمی نهاده بودند، مثلا اوزان مبتنی بر مفاعلین را هَزَج و اوزان مبتنی بر فاعلاتن را رَمَل و اوزان مبتنی بر مستفعلن را رَجَز می گفتند. در عروض جدید احتیاجی به حفظ اسامی اوزان نیست و در واقع لزوم می توان به کتب عروضی قدیم مراجعه کرد. حدود 300 وزن در شعر فارسی موجود است. خوش آهنگ ترین و رایج ترین اوزان، همان هاست که حافظ و مولوی در دیوان خود به کار برده اند. اوزان دیوان مولوی جز وزن «فاعلاتُ مفعولن فاعلاتُ مفعولن» که حافظ یک شعر بدان وزن گفته است (وقت را غنیمت دان آن قدر که بتوانی) بقیه اوزان حافظ در دیوان مولوی هم آمده است. علاوه بر این، مولوی از ازان دیگری نیز سود جسته که به 8 دسته مختلف تقسیم می شوند.

مولف: دکتر سیروس شمیسا انتشارات: میترا

دکتر سیروس شمیسا

سیروس شمیسا کیست؟

«سیروس شمیسا» استاد ادبیات فارسی، نویسنده و یکی از چهره‌های ماندگار ایران است که در کارنامه کاری خود، نوشتن بیش از چهل عنوان کتاب را به ثبت رسانده است. در این بخش با خلاصه‌ای از بیوگرافی سیروس شمیسا آشنا خواهیم شد؛ اگر به مطالعه کتاب های درباره ادبیات و شناخت اساتید این حوزه علاقه‌مندید، یا قصد خرید کتاب های رشته زبان و ادبیات فارسی را دارید، با ما همراه باشید تا با آثار سیروس شمیسا آشنا شویم. سیروس شمیسا

زندگینامه سیروس شمیسا

سیروس شمیسا، زاده‌ی 29 فروردین ماه سال 1327 در رشت است. او پس از گذراندن تحصیلات خود در دبیرستان، در رشته پزشکی دانشگاه شیراز پذیرفته شد ولی طولی نکشید که از ادامه این رشته صرف نظر کرد و در همان دانشگاه به تحصیل رشته ادبیات فارسی همت گماشت. شمیسا این رشته را تا مقطع دکترا ادامه داد و در حوزه تحصیلی خود نیز کتاب‌های بسیاری نگاشت که هم اکنون به عنوان منابع مهم در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شوند.

شمیسا و سبک شناسی ادبیات

اگر از اهالی ادبیات و تحقیق و تفحص در این حوزه باشید، بی‌شک نام کتاب های چهارجلدی سبک شناسی سیروس شمیسا را شنیده‌اید. وی در این کتاب ها به شرح و بررسی انواع سبک های ادبی موجود در زبان فارسی می‌پردازد. در جلد نخست کلیاتی از سبک شناسی به مخاطبین آموزش داده می‌شود و در جلد های بعدی به ترتیب به سبک شناسی در شعر، نثر و ارائه تمریناتی در زمینه سبک شناسی پرداخته شده است. شایان ذکر است که وی در حوزه سبک شناسی از «لئواسپیترز» پیروی می‌کند و بر این عقیده است که سبک شناسی بین تاریخ ادبیات و زبان شناسی پل می‌زند و در این رابطه این‌گونه بیان می‌دارد: «این از این روست که در این کتاب علاوه بر شرح جریان های ادبی گاهی به ضرورت به زندگی شاعران هم اشاره‌هایی شده است».


مطالعه بیشتر: آشنایی با زندگینامه و کتاب های محمدرضا شفیعی کدکنی


زندگینامه سیروس شمیسا

تحلیل شمیسا درباره‌ی شعر نو

نظرات شمیسا در رابطه با شعر نو، شنیدنی و جالب است. وی معتقد است که تفاوت اصلی شعر عصر ما و اشعار کهن، در از بین بردن مرزهای لغوی و کلامی و گشودن دروازه‌های جدیدی از معانی به روی کلمات است. چنین چیزی در ادبیات کهن و اشعار مقفا و موزون پذیرفتنی نیست؛ چراکه در آن اشعار، فقط انواع خاصی از کلمات حق ورود به شعر را داشتند و حتی کلمات مورد استفاده در غزل، با کلمات قصیده تمایز داشت اما شعر نو این بایدها و نبایدها را از میان برداشت.

وی اشعار سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نیما یوشیج و مهدی اخوان ثالث را در دسته اشعار آزاد جای می‌دهد و شعر احمد شاملو را شعر سپید می‌نامد. از نظر سیروس شمیسا اشعار نو در سه دسته شعر آزاد، سپید و موج نو دسته بندی می‌شند. در رابطه با دسته آخر نیز، از نظر وی، این سبک شعری وزن و عروض و حتی آهنگ ندارد و تفاوت آن در نحوه استفاده از کلمات، بیان و استفاده از تخیل است.

کتاب های سیروس شمیسا

  • کتاب اساطیر و اساطیرواره ها
  • کتاب نگاهی به سهراب سپهری
  • کتاب معانی
  • کتاب شاهنامه ها
  • کتاب سبک شناسی نثر
  • کتاب نگاهی به فروغ فرخزاد
  • کتاب یونگ می‌گوید
  • کتاب نگاهی تازه به بدیع
  • کتاب مکتب های ادبی
  • کتاب گزیده منطق الطیر
  • کتاب برتری بین بلاغت عرب و عجم
  • کتاب کلیات سبک شناسی
  • کتاب اخبار باغ های بزرگ
  • کتاب نگاهی به تاریخ و اساطیر ایران باستان
  • کتاب مصطلحات الشعرا
  • کتاب مولانا و چند داستان معنوی
  • کتاب یادداشت های حافظ
  • کتاب نگاهی به سپهری
  • کتاب تاریخ سری بهادران فرس قدیم
  • کتاب مونسون
  • کتاب فرهنگ عروضی
  • کتاب زندگانی قدیمی ست
  • کتاب نقد ادبی
  • کتاب داستان یک روح
  • کتاب عطیه کبری موهبت عظمی

خرید کتابهای سیروس شمیسا

خرید کتاب های سیروس شمیسا از کتابانه

در این صفحه به معرفی کتاب های سیروس شمیسا و شرح خلاصه ای از زندگینامه وی پرداختیم. شمیسا به‌حق استاد بزرگ ادبیات ایران است که کتاب‌های زیادی را در حوزه فعالیت خود به بازار چاپ و نشر عرضه کرده است و هر دانشجوی ادبیات، با مطالعه آثار وی، به پاسخ بسیاری از سوالات خود رسیده است. شما همراهان کتابانه نیز می‌توانید با کلیک بر روی آثار سیروس شمیسا در این صفحه، مشخصات آن را مطالعه نموده و در صورت تمایل، آن را سفارش دهید.


ثبت دیدگاه


دیدگاه کاربران

اولین کسی باشید که دیدگاهی برای "کتاب آشنایی با عروض و قافیه - شمیسا" می نویسد

آخرین بازدید های شما

۷ روز ضمانت بازگشت وجه ۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته ۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل امکان تحویل در محل