کتاب آدم ها روی پل - ویسواوا شیمبورسکا

کتاب آدم ها روی پل سروده ی ویسواوا شیمبورسکا با ترجمه ی مارک اسموژنسکی، شهرام شیدایی و چوکاد چکاد توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

شعرهای این مجموعه بدون استثنا، از دید همه ی منتقدان شعر شیمبورسکا، مهم بوده و از ارزش هنری بالایی برخوردار است که در این کتاب همه ی این شعرها از اصلِ لهستانیِ آن ها به فارسی ترجمه شده اند. مترجمان این اثر در مقدمه ی کتاب، از سختیِ ترجمه ی اشعارِ شیمبورسکا می گویند. آن ها بیان می دارند که وقتی در عملِ ترجمه، نه تنها دو زبانِ متفاوت، بلکه دو سنتِ متفاوتِ بیانِ ادبی با هم برخورد می کنند، ترجمه ی شعر کاری بس خطرناک می گردد.

هنر بیانِ شیمبورسکا دراین است که توسط نمایاندنِ آن چه که هست – در علم، جامعه، سیاست، تاریخ و ماقبل تاریخ و ... – فضاهای بی کرانِ آن چه که نیست را می شکافد و چیزهایی را بیرون می کشد و جلوه می دهد که یا بر اثر تصمیم گیری هایی در افقِ توجهِ آدمی قرار نگرفته و دور از چشم و در تاریکیِ ناخودآگاه به حیاتِ خود ادامه می دهند، یا برای چشمِ آدمی قابل رؤیت نیستند. بعضی از شعرهای شیمبورسکا به تمامی، از سؤال هایی تشکیل می شود که هوشیارانه نقاط ضعفِ آگاهیِ آدمی را فاش می کند. از دید شیمبورسکا، در فاصله ی بین یک دانه ی شن و آگاهیِ آدمی، بینِ خاصیتِ تمیزدهنده ی کلام و به هم پیوستگی وجود، بین تلاش و زحمت هر روزه ی آدمی برای حفظِ زندگی و همیشه نابهنگام بودنِ مرگ، در تمام این فاصله ها، ابعادی از ماوراء الطبیعه ی وجود، به روی انسان می خندد. از همین رو، شیمبورسکا، شاعرِ مکان های خالی و خلأهاست.

در قسمتی از سروده های این کتاب می خوانیم:

عشق در نگاهِ اول

هر دو بر این باورند

که حسی ناگهانی آنها را به هم پیوند داده.

چنین اطمینانی زیباست،

اما تردید زیباتر است.

چون قبلاً همدیگر را نمی شناختند،

گمان می برند هرگز چیزی میانِ آنها نبوده،

اما نظرِ خیابان ها، پله ها و راهروهایی

که آن دو می توانسته اند از سال ها پیش

از کنار هم گذشته باشند، در این باره چیست؟

دوست داشتم از آنها بپرسم

آیا به یاد نمی آورند –

شاید درونِ دری چرخان

زمانی روبرویِ هم؟

یک «ببخشید» در ازدحامِ مردم؟

یک صدایِ «اشتباه گرفته اید» در گوشیِ تلفن؟

- ولی پاسخشان را می دانم.

نه، چیزی به یاد نمی آورند.

...

• شاعر: ویسواوا شیمبورسکا 
• مترجمان: مارک اسموژنسکی - شهرام شیدایی - چوکاد چکاد 
• انتشارات: مرکز