کتاب فربه تر از ایدئولوژی - عبدالکریم سروش

کتاب فربه تر از ایدئولوژی نوشته ی عبدالکریم سروش در انتشارات صراط به چاپ رسیده است.

"فربه تر از ایدئولوژی" کتابی در حوزه ی فلسفه و مباحثی پیرامون دین و ارزش های دینی می باشد که مجموعه ای از سخنرانی ها، مصاحبه ها و مقاله های نفیس و  ارزشمند "جناب عبدالکریم سروش" را در بر می گیرد. وی در طول محتوای کتاب حاضر، به تعریف ایدئولوژی از دیدگاه اندیشمندان و هم چنین نظر شخصی خویش پرداخته و معتقد است که نباید دین را به ایدئولوژی تبدیل کرد؛ بلکه این دو مقوله مجزای از یک دیگر هستند و به یقین، دین برتر و فناناپذیرتر از آن می باشد که در قالب ایدئولوژی قرار گیرد.

وی جهت تفهیم هر چه بیش تر مقاصد خویش به مخاطب، عبارت هایی هم چون باور دینی، داور دینی، ایمان، حیرت و بسیاری دیگر از این قبیل موارد را که به طور مکرر در تدوین کتاب به کار برده، تشریح نموده و سپس، آن ها را از زوایای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد و از دانشجویان فرهنگی و مذهبی می خواهد تا همواره به تحقیق و تفحص در باب آموزه های دینی خویش پرداخته و موجب وسعت نگرش و اندیشه ی خود گشته و از انحرافات احتمالی جلوگیری به عمل آورند. به طور کلی، این اثر از مجموعه دیدگاه های عالمی متفکر و اندیشمند تشکیل شده که مطالعه ی آن برای عموم مردم خالی از لطف نبوده و آن ها را با بعدی جدید در باب دین آشنا می سازد.

فهرست

پیش گفتار بخش اول تقلید و تحقیق در سلوک دانشجویی انتظارات دانشگاه از حوزه باور دینی، داور دینی ایدئولوژی چیست فربه تر از ایدئولوژی ایمان و حیرت عقیده و آزمون شریعتی و جامعه شناسی دین بخش دوم عقل و آزادی ارکان فرهنگی دموکراسی حکومت دموکراتیک دینی علیت و عدالت نزد جلال الدین مولوی بخش سوم مسلمانی و آبادانی – کافری و کم رشدی در باب توسعه و فرهنگ پارادوکس ایدئولوزی مدرنیسم ضمائم در باب علت و دلیل در باب نسبت ایدئولوژی و دین فهرست اعلام

برشی از متن کتاب

اینک حجم عظیمی از عشق و اخلاص در کشور ما جاری است که چشم تاریخ ما تاکنون نظیرش را ندیده است. این را من از صمیم دل می گویم و کافی است کسی فقط دو چشمش باز باشد تا بتواند آن را ببیند اما عشق ورزی نباید چشم خرد را خیره و تیره کند. کسانی که کار فرهنگی می کنند اگر سهم عشق را ادا می کنند سهم خرد را هم باید ادا کنند خود این عشق ئرزیدن را هم باید تحلیل کنند و بدانند حدش و لوازمش و متعلقش چیست و کیست. عموم مردم عاشق صفت ما در عموم مسائل مقلدند، ولی این تقلید همه جانبه، درخور خود ورزان نیست. ولی این درست است که در تمام دنیا توده ی عظیم مردم همیشه مقلندن. همه جا افرادی که اهل تفکر، تحقیق و چون و چرا هستند اقلیتی را تشکیل می دهند، منتها اقلیت موثری را، اقلیتی که تکیه گاه اکثریتند و چرا که اگر تقلیدها در جایی بر تحقیق تکیه نزنند بنای معیشت ویران خواهد شد. جا دارد این مطلب را بیش تر توضیح بدهم: به طور کلی، ما در امور عقیدتی سه شاخه داریم، یکی فروع دین و احکام فقهی است، دیگری موضوعات است (در مقابل احکام)، و سوم هم اصول عقاید و معارف است. آن چه که واقعا درخور تقلید است تنها احکام فرعی است، نه در موضوعات باید تقلید کرد و نه در اصول. یعنی از این سه شاخه که بنده بر شمردم یک سومش تقلیدی است و دو سومش غیر تقلیدی. شریعت و عقل و علمای دین این را به ما می گویند، در اصول عقاید و معارف که نمی شود مقلد بود. در موضوعات هم همین طور. آن چه که فقیه را فقیه می کند فقط علم به احکام الله است که از آن جهت متخصص تر از دیگران است اما در موضوعات مانند دیگران است. در تشخیص این معنا که فلان شهر بلد کبیر است یا نیست فقیه و غیر فقیه با هم دیگر فرقی ندارند این جزء موضوعات است در بیان این که فلان چیزی که روی جامه ی من است خون پشه است با خون آدمیزاد، فقیه و غیر فقیه فرقی ندارند. این ها از موضوعات اند. حکم پاک و نجس بودنش با فقیه است و بس. حال شما عوام و توده ی مردم را ببینید که در هر سه شاخه مقلدند. هم احکام و هم فروع را از علما می گیرند (که باید بگیرند) هم موضوعات را از آن ها می پرسند (که نباید بپرسند مثلا تهران بلد کبیر هست یا نیست؟ اصفهان چطور؟ شیراز چطور؟) هم در معارف و اصول عقاید از آنان تقلید می کنند. در اوصاف خدا در علم و عصمت امام، در نظر اسلام نسبت به انسان و شیطان در تحلیل های سیاسی و ... در همه ی این ها از روحانیون تقلید می کنند که البته ناصواب است. این جا به هیچ وجه مقام تقلید نیست. آدمیان در این گونه مسائل، مکلف هستند آن ها را بپذیرند که تحقیق شان بدانان آموخته است نه مفتی شان. هم چنان که گفتم عموم مردم در عموم مسائل مقلدند و این حکم عموم...

نویسنده: عبدالکریم سروش انتشارات: صراط