کتاب دستور کار آزمایشگاه میکروب شناسی - براتی

کتاب دستور کار آزمایشگاه میکروب شناسی تألیف بابک براتی توسط انتشارات جعفری به چاپ رسیده است.

میکروب شناسی علمی که تاریخچه آن به قرن هفدهم میلادی باز می‌گردد و به بررسی شکل، ترکیب، ویژگی میکروارگانیسم و جانداران بسیار کوچک می پردازند. این علم عوامل بیماری هایی که توسط میکروب ها، ویروس ها و قارچ ها به وجود می‌آید را در انواع محیط ها از جمله فاضلاب، خاک، آب و مواد غذایی بررسی می‌کند و می کوشد مواد دارویی و ضدعفونی کننده را با توجه به محیط و میکروبهای درون آن تولید  کند. آزمایشگاه میکروب شناسی به سنجش انواع محیط و شناسایی میکروارگانیسم های درون آن می‌پردازد و روش سنجش محیط را آموزش می دهد. این اثر ارزشمند رنگ آمیزی و شمارش باکتری ها، ساخت محیط کشت باکتری، میکروب شناسی خاک،  آب و مواد غذایی را بررسی می کند و می کوشد تا روش کار تولید نمونه آزمایشگاهی، استفاده از میکروسکوپ و رنگ آمیزی نمونه ها را آموزش دهد. نویسنده ابتدا تئوری کوتاهی درباره آزمایش ها ارائه می دهد و سپس روش انجام آزمایش ها را بازگو می کند و با زبانی ساده و روان، استفاده از تصاویر، نمودارها و جداول مطالب را جهت درک بهتر دانشجویان و آشنایی با روش کار صحیح بیان می کند.

کتاب "دستور کار آزمایشگاه میکروب شناسی" شامل یازده فصل می باشد: 1- آزمایشگاه میکروب شناسی و مشاهده میکروارگانیسم ها 2- رنگ آمیزی و شمارش باکتری 3- ساخت محیط های کشت و رشد باکتری ها 4- اثر عوامل محیطی بر میکروب ها 5- بررسی قدرت آنزیمی باکتری ها و کاربرد آن 6- ژنتیک باکتری ها 7- میکروب شناسی خاک 8- میکروب شناسی آب 9- میکروب شناسی مواد غذایی 10- میکروب شناسی صنعتی 11- میکروب شناسی پزشکی

 

فهرست

فصل اول: آزمایشگاه میکروب شناسی و مشاهده میکروارگانیسم ها مقررات کار در آزمایشگاه میکروب شناسی میکروسکوپ نوری آزمایش استفاده از عدسی خشک ضعیف استفاده از عدسی خشک قوی ازمایش استفاده از عدسی روغنی عدسی 100 کالبیراسیون و اندازه گیری میکروسکوپی مشاهده میکروارگانیسم ها تک یاختگان جلبک ها سیانوباکترها مشاهده حرکت باکتری ها فصل دوم: رنگ آمیزی و شمارش باکتری رنگ آمیزی باکتری رنگ آمیزی ساده رنگ آمیزی منفی رنگ آمیزی گرم رنگ آمیزی دیواره سلولی رنگ آمیزی اسپور رنگ آمیزی اسید _فاست رنگ آمیزی کپسول رنگ آمیزی دانه های ولوتین یا متاکروماتیک رنگ آمیزی هسته باکتری ها به روش فولگن شمارش باکتری ها ترسیم منحنی رشد باکتری ها فصل سوم: ساخت محیط های کشت و رشد باکتری ها وفور میکروب ها در محیط پیرامون وفور میکروب ها در سطح بدن وفور میکروب ها در دهان لزوم سترون سازی و روش های آن استفاده از دستگاه اتوکلاو براب سترون کردن استفاده از صافی ها برای سترون کردن کشت و تکثیر میکروب ها کشت خالص و کلنی تک استفاده از کشت خطی برای تهیه کلنی خالص مشخصات کشت باکتری ها فصل چهارم: اثر عوامل محیطی بر میکروب ها اثرات دما بر باکتری ها اثر اشعه فرابنفش اثر یون هیدروژن بر باکتری ها اثر فشار اسمزی بر باکتری ها اثر اکسیژن بر باکتری ها بررسی اثر ضد میکروبی برخی از مواد تعیین ضریب فنلی برای مواد ضدعفونی کننده اثر متقابل میکروب ها همکاری باکتریایی بازدارندگی میکروبی فصل پنجم: بررسی قدرت آنزیمی باکتری ها و کاربرد آن آزمایش کاتالاز آزمایش اندول آزمایش متیل رد آزمایش وژپرسکوئر آزمایش استفاده از سیترات آزمایش هیدرولیز نشانه آزمایش دآمیناز آزمایش ذوب ژلاتین آزمایش اوره آز آزمایش بتادی گالاکتوزیداز آزمایش اکسیدآز آزمایش لیستیناز کاربرد آنزیم ها در شناسایی باکتری ها جداسازی و شناسایی باکتری های مخلوط شناسایی و تعیین هویت باکتری ها استفاده از سیستم میکروپلیت فصل ششم: ژنتیک باکتری ها بررسی جهش و باکتری های جهش یافته تشخیص مواد جهش زا و سرطان زا با آزمایش ایمز جداسازی و تکثیر ویروس های باکتریایی جداسازی فاژها از مگس و تکثیر آن ها جداسازی فاژ از فاضلاب یا گندآب و تکثیر آن هم یوغی در باکتری ها فصل هفتم: میکروب شناسی خاک میکروب شناسی خاک مشاهده میکروسکوپی میکروارگانیسم های خاک شمارش و جداسازی میکروارگانیسم های خاک روابط متقابل میان میکروارگانیسم ها جداسازی باکتری های بی هوازی اسپودار از خاک جداسازی و مطالعه میکروارگانیسم های تجزیه سلولز مطالعه باکتری های تثبیت کننده ازت به صورت غیر هم زیست جداسازی تثبیت کننده هوازی به ویژه ازتوباکتره مطالعه باکتری های تثبیت کننده ازت به صورت هم زیست مطالعه کیفیت شوره گذاری در خاک مطالعه کیفیت شوره برداری در خاک مطالعه بیش تر باکتری های خاک فصل هشتم: میکروب شناسی آب میکروب شناسی اب ازمایش های بهداشتی آب آزمایش کلی متری بررسی کیفیت آب با استفاده از صافی های باکتری شناسی بررسی کیفیت آب با جدا سازی استرپتوکوک های مدفوعی مساهده باکتری های آهن و گوگرد مشاهده باکتری های آهن مشاهده باکتری های گوگردی جداسازی و مشاهده باکتری های فتوسنتز کننده باکتری های گوگرد سبز رنگ جداسازی باکتری فتوتروف فصل نهم: میکروب شناسی مواد غذایی آزمایش اثر انگشتان دست کارکنان مراکز غذایی بررسی میکروب شناسی شیر سمارس باکتری های شیر جداسازی و شمارش کلی کلی فرم های شیر ازمایش احیای آبی متیلن شمارش باکتری های موجود در بستنی بررسی میکروبی سبزیجات منجمد شده شمارش میکروارگانیسم های سرماگرا در مواد غذایی آب میوه جداسازی و شمارش انتروکوک ها روده ای جستجوی سالمونلا در مواد غذایی شناسایی و شمارش کلستریدیوم پرفرنجنس در مواد غذایی جستجوی سودوموناس و استافیلوکوک در مواد بهداشتی فصل دهم: میکروب شناسی صنعتی استفاده از باکتری ها برای تولید ماست استفاده از تخمیر میکروبی و تولید کلم شور جداسازی مخمر و تولید الکل جداسازی آسپرژیلوس نایجر و تولید اسید سیتریک جداسازی لکونوسترک مزانتروئیدس و تولید دکستران جداسازی موکور یا رایزموکور و تولید آسپارتیک پروتئاز فصل یازدهم: میکروب شناسی پزشکی کشت گلو کشت معمول مدفوع کشت ادرار کشت و ازمایش دستگاه تناسلی حساسیت سنجی باکتری ها حساسیت   با استفاده از دیسک آزمایش تعیین حداقل غلظت مهاری آنتی بیوتیک ها

برشی از متن کتاب

دهان زیستگاه همگنی برای استقرار و رشد میکروب ها محسوب نمی شود. سطوح مشخص متعددی به علت داشتن ماهیت فیزیکی و خواص بیولوژیکی ویژه زیستگاه های گوناگونی را بوجود می آورند. این سطوح شامل لثه ها، لب ها، گونه ها، کام، زبان و دندان ها است. دندان ها از لحاظ داشتن سطوح سخت و بدون پوسته شونده و تامین رشد توده های عظیمی از باکتری هاو متراکم کردن فرآورده های آن (پلاک دندان) ساختمان خاصی دارند. دهان بوسیله ترشحات بزاق و مایع شقاق اثه ای مرطوب می گردد و این دو نوع ترشحات مواد غذایی درونی (به ویژه مواد ازت دار) را فراهم می سازد. بزاق هم چنین به عنوان تامپون عمل کرده و بدین نحو اثر کرم خوردگی ناشی از اسیدهای حاصل از متابولیسم باکتری ها را نیز کاهش می دهد. دهان برای رشد میکروب ها محیط نانساعدی است. بزاق و مایع شقاق لثه ای دارد مواد ضد باکتریایی نظیر لیزوزیم، لاکتوفرین و اجزاء سیستم ایمنی هستند. جویدن و جریان بزاق، ساکن شدن باکتری ها را در سطوح مختلف حفره دهانی محدود می سازد، از این رو اکثر میکروب ها در نواحی حفاظت شده  دهان ساکن می شود.

نویسنده: بابک براتی انتشارات: جعفری