کتاب جغرافیای اقتصادی ایران | سید حسن مطیعی لنگرودی

کتاب جغرافیای اقتصادی ایران تالیف حسن مطیعی لنگرودی

کتاب جغرافیای اقتصادی ایران از دسته کتاب‌های دانشگاهی اقتصاد، جهت معرفی پتانسیل‌های موجود در اقتصاد ایران و عوامل موثر در ایجاد و شکل‌گیری این پتانسیل‌ها و توان‌های اقتصادی تالیف گردیده است. یکی از بخش‌هایی که در این اثر به آن پرداخته شده منابع مهم و تاثیرگذاری مثل آب و خاک است. چرا که این دو منابع اهمیت بسزایی در بسترسازی فعالیت‌های اقتصادی دارند.

حتی در سرزمین‌های پیشرفته، قدرت تولیدی انسان، متأثر از این پارامترها است. زیرا امروزه پیشرفته‌ترین کشاورز در محیطی که از نظر منابع آب و خاک با مشکل مواجه است، موفقیتی در تولید ندارد. در حالی که در مواردی انسان‌ها بر جبر محیط طبیعی فائق آمده‌اند ولی این عمل برای هر انسان و جامعه‌ای عملی نگردیده است. علاوه بر آن، این توفیق در جوامع پیشرفته نیز همراه با هزینه‌های فراوان است، که در صورت وجود منابع آب و خاک مساعد، هزینه‌های تولید کاهش یافته و تولید را مقرون به صرفه و اقتصادی می‌گرداند، روندی که در بهره‌وری‌های اقتصادی به شدت مورد توجه می‌باشد.

این کتاب برگرفته از دو کتاب جغرافیای اقتصادی ایران (کشاورزی و صنایع) نویسنده می‌باشد که در سال‌های گذشته به لحاظ استقبال اساتید محترم و دانشجویان عزیز، برای چندمین بار توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد منتشر شده است. با توجه به این که در برنامه جدید درسی رشته جغرافیا، دو درس جغرافیای اقتصادی ایران به صورت یک درس ارائه می‌شود، و نیز کتاب‌های قبلی بیش از پنج سال از انتشار اولیه آنها گذشته و نیاز به بررسی مجدد داشته‌اند، ایجاد تغییرات اساسی و نیز ارائه فصل مربوط به خدمات برای کتاب جغرافیای اقتصادی ایران ضروری گردید. این اثر نتیجه حدود سی سال تدریس، آموزش و پژوهش نویسنده در دانشگاه‌های ایران می‌باشد.

بخشی از کتاب جغرافیای اقتصادی ایران از انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

پرورش کرم ابریشم

برای پرورش کرم ابریشم، نیاز به برگ تازه و لطیف درخت توت است. بنابراین پرورش آن فقط در نواحی دارای توتستان، نظیر آسیای شرقی و جنوب شرقی و ناحیه مدیترانه‌ای معمول است. در ایران به ویژه در استان‌های گیلان و مازندران پرورش کرم ابریشم از گذشته‌های بسیار دور رایج بوده و یکی از اقلام مهم صادراتی استان گیلان را ابریشم تشکیل می‌داده است.

پرورش کرم ابریشم از ابتدای اردیبهشت، هنگامی که اولین برگ‌های درختان توت جوانه می‌زنند و امکان تغذیه کرم را به مدت حدود 45 روز فراهم می‌کنند، آغاز می‌شود. پرورش کرم ابریشم نیز خود به مراحلی پی در پی تقسیم می‌شود که عبارتند از: باز شدن تخم‌ها و بیرون آمدن شفیره‌ها در محلی گرم، سپس پرورش خانگی شفیره‌های کوچک در داخل ظروف و آنگاه پرورش کرم‌ها پس از دومین پوست اندازی در یک تلنبار، تا زمانی که کرم ها پیله خود را روی شاخه‌هایی که تعبیه شده بتنند. پایان کار، جمع آوری پیله‌ها، یعنی برداشتن پیله‌ها از روی شاخه ها، زدودن پرز آن‌ها و دستچین کردن آن‌ها است (ریشار، 1369، 67 و 96).

برای پرورش کرم ابریشم دمای محیط باید بیش از 15 درجه سانتیگراد باشد. درجه حرارت اپتیمم - درجه سانتیگراد است. مقدار رطوبت هوا در پرورش کرم ابریشم مؤثر است و حد مطلوب آن 70 تا 90 درصد می‌باشد. براساس نتایج سرشماری عمومی کشاورزی 1382، تعداد 46948 بهره‌برداری ورزی به پرورش کرم ابریشم اشتغال داشته‌اند که عمدتاً در استان‌های گیلان، مازندران، گلستان و خراسان رضوی متمرکز بوده است (مرکز آمار ایران، 1383، 25).

کتاب جغرافیای اقتصادی ایران اثر دکتر سید حسن مطیعی لنگرودی، توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد به چاپ رسیده است.

• کشاورزی، صنعت، خدمات
• نویسنده: دکتر سید حسن مطیعی لنگرودی
• انتشارات: جهاد دانشگاهی مشهد