کتاب کیمیا زیست شناسی یازدهم [11] مرشد مبتکران

برشی از متن کتاب

شکستگی های استخوان ؛ استخوان های بدن به طور پیوسته دچار شکستگی های میکروسکوپی می شوند که نتیجه حرکات معمول بدن هستند. شکستگی های دیگر ( ماکروسکوپی ) می توانند ناشی از صدمه یا برخورد باشند. در این حالت سلول های نزدیک محل شکستگی، سلول های جدید استخوانی می سازند و پس از چند هفته آسیب بهبود پیدا کند.

نکته ؛ در هر دو نوع شکستگی سلول های اطراف محل شکستگی تقسیم و سلول های جدید می سازند.

نکته ؛ در استخوان هایی که مفصل ثابت دارند مانند استخوان های جمجه که حرکتی ندارند، بروز شکستگی های میکروسکوپی غیر معمول است.

پوکی استخوان ؛ تراکم توده استخوانی از عوامل مهم استحکام استخوان هاست و کاهش آن باعث پوکی استخوان می شود.

پوکی استخوان یکی از بیماری های استخوانی است که در آن تخریب و کاهش توده استخوانی افزایش می یابد. در نتیجه استخوان ها ضعیف و شکننده میشوند.

کمبود ویتامین D و کلسیم، مصرف نوشیدنی های الکلی و دخانیات با جلوگیری از رسوب کلسیم در استخوان ها، باعث بروز پوکی استخوان در مردان و زنان می شوند.

اختلال در ترشح بعضی هورمون ها و مصرف نوشابه های گازدار نیز در کاهش تراکم استخوان و بروز پوکی استخوان نقش دارند.

نکته ؛ پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است. زنان در دوره شیدهی با کاهش کلسیم رو به رو هستند و برای جبران این کمبود کلسیم را از استخوان دریافت می کنند.

نکته ؛ بین سنین 20 تا 50 سالگی شدت تغییرات تراکم استخوان در مردان بیشتر از زنان است و از سن 50 سالگی به بعد در زنان تغییرات کاهش تراکم استخوان بیشتر از مردان است.

جمع بندی : کلسیم یکی از مهم ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است و دارای وظایف زیر است :

1 – کمک به سخت شدن استخوان ها و دندان ها

2 – دخالت در انعقاد خون ( برای تبدیل پروترومبین به ترومبین و تبدیل فیبرینوژن به فیبرین است. )

3 – انقباض ماهیچه ها

4 – دخالت در ترشح برخی از مواد ( دخالت در ترشح انتقال دهنده عصبی به فضای سیناپسی در پایانه های آکسونی )

5 – دخالت در تنظیم موضعی جریان خون در رگ ها

مفصل ؛ مفصل محل اتصال استخوان ها با هم است. انواع مفصل وجود دارد : مفصل های ثابت و متحرک

مفصل های ثابت : در بعضی مفصل ها، استخوان ها حرکت نمی کنند. نمونه این مفصل ها، استخوان های جمجه است. استخوان جمجمه است. استخوان جمجمه از چندین استخوان ( 8 عدد ) تشکیل شده است که لبه های دندانه دار آن ها در هم فرو رفته و محکم شده اند.

جمع بندی استخوان های جمجمه ؛  بین استخوان های جمجمه مفصل متحرک وجود ندارد ( مفصل ثابت وجود دارد )

استخوان های جمجمه به طور پیوسته دچار شکستگی های میکروسکوپی که نتیجه حرکات معمول بدن هستند، نمی شوند.   صفحه 136 و 137