کتاب کلمات | ژان پل سارتر

درباره‌ی کتاب کلمات ژان پل سارتر

کتاب کلمات اثر ژان پل سارتر با ترجمه‌ی امیرجلال‌الدین اعلم توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است. کتاب “کلمات”، “زندگینامه‌ی ژان پل سارتر”، نویسنده، فیلسوف و منتقد فرانسوی را در دهه‌ی اول زندگی او یعنی کودکی‌اش، به گونه‌ای جذاب و خواندنی بیان کرده و موجب آشنایی هر چه بیش‌تر مخاطب، با روحیات و سرنوشت این مرد بزرگ ادبی می‌گردد.

ژان در پانزده ماهگی پدرش را از دست داده و با محبت پدری کاملا غریبه می باشد. پس از این واقعه، مادر ژان همراه با وی، به منزل “شارل شوایتزر”، پدر خود رفته و در آن جا ساکن می شوند. شارل، مردی تحصیل کرده بود که به عنوان معلم زبان آلمانی، دانش آموزان خود را تعلیم می داد، بنابراین زندگی در منزل این مرد فرهنگی و دانش دوست، شرایطی را برای ژان فراهم نمود تا هر چه سریع تر خواندن و نوشتن را فرا گرفته و همواره به مطالعه بپردازد.

ویژگی ها و شخصیت فردی ژان و هم چنین انزوا طلبی او بر شدت این امر نیز افزود؛ به طوری که بیش تر اوقات خود را با کتاب و کتاب خوانی سپری می کرد. وی در طول محتوای کتاب “کلمات”، به گونه ای صادقانه، تمامی ماجراها و وقایع دوره ی کودکی و هم چنین برداشت های شخصی و طرز تفکراتش را تشریح کرده و خواننده را با خویش همراه می سازد.

بخشی از کتاب کلمات؛ انتشارات نیلوفر

در آلزاس، دور و بر سال 1850، آموزگاری از فشار بار عیال مندی رضا داد خواربارفروش شود. ولی او در عوض رها کردن آموزگاری، خواهان جبرانی بود: چون از تربیت کردن ذهن ها دست می کشید، می بایست یکی از پسرهاش روح ها را تربیت کند؛ می بایست کشیشی در خانواده باشد، و او شارل خواهد بود.

شارل گریخت، ترجیح داد بیفتد به دنبال یک دختر سوارکار سیرک. تصویرش را رو به دیوار برگرداندند و قدغن شد نامش برده شود. نوبت کی بود؟ اوگوست شتابان فداکاری پدرش را تقلید کرد: وارد تجارت شد و کار و بارش گرفت. مانند لوئی، که گرایش مشخصی نداشت: پدر خر این پسر آرام را چسبید و در چشم به هم زدنی او را کشیش گرداند. دیرتر لوئی فرمانبرداری را تا آن جا کشاند که به نوبه ی خود کشیشی پس انداخت، آلبرت شوایتر، که مشی زندگی اش پر آوازه است.

در این میان شارل دختر سوارکارش را بازنیافته بود؛ حرکت بزرگ منشانه ی پدر نشانش را بر او گذاشته بود: همه ی عمر ذوق عوالم متعالی را نگه داشت و شور و حالش را بر سر آن گذاشت تا با رویدادهای کوچک موقعیت های بزرگ بسازد. چنان که خواهیم دید که از رسالت خانوادگی طفره برود: آرزو داشت خودش را وقف صورت ملایم تری از روحانیت بکند، وقف یک جور کشیشی که دختران سوارکار سیرک را بر او روا بدارد.

آموزگاری، کار را بر می آورد: شارل بر آن شد آلمانی درس بدهد. از پایان نامه اش درباره ی هانس زاخس دفاع کرد، روش مستقیم را اختیار کرد که دیرتر مدعی ابداع آن شد، با همکاری موسیو سیمونو درس نامه ی ارجدار را منتشر کرد، و کارش بالا گرفت: ماسون، لیون، پاریس. در پاریس، هنگام توزیع جایزه ها، نطقی ایراد کرد که افتخار چاپی جداگانه نصیبش شد: “آقای وزیر، خانم ها، آقایان، فرزندان عزیزم، هرگز حدس نمی زنید که امروز می خواهم درباره ی چی باهاتان حرف بزنم! درباره ی موسیقی!” او در سرودن شعر برای مناسبت های خاص چیره دست بود.

در گردهمائی های خانوادگی عادت داشت بگوید: “لوئی از همه دیندارتر، اوگوست از همه ثروتمندتر است؛ اما من از همه هوشمندترم. “برادرها می خندیدند، زن برادرها لب ورمی چیدند. در ماسون، شارل شوایتسر با لوئیز گیمن، دختر وکیلی کاتولیک، ازدواج کرده بود. لوئیز از ماه عسلش بیزار بود: غذا به پایان نرسیده، شارل او را ربوده و تو قطاری انداخته بود.

لوئیز در هفتاد سالگی هنوز از سالاد تره فرنگیی که در یکی از بوفه های ایستگاه بهشان داده بودند سخن می گفت: “هر چی سفیدی بود برمی داشت واسه خودش و هر چی سبزی بود می گذاشت واسه من.” آن ها دو هفته در آلزاس گذراندند بی آن که میز را ترک کنند؛ برادرها برای هم به زبان محلی داستان های هرزه می گفتند؛ گاه گاه، کشیش رو به لوئیز می گرداند و آن ها را برایش ترجمه می کرد، از سر احسان مسیحی. دیری نکشید که لوئیز واداشت پزشکان از روی لطف گواهی هائی برایش صادر کنند که او را از آمیزش زناشوئی معاف می داشت و به او حق می داد تا در اتاق جداگانه بخوابد؛ از میگرن هاش سخن می گفت…