کتاب شهری بر لبه آسمان اثر الیف شافاک

بخشی از کتاب شهری بر لبه آسمان

با به پایان رسیدن تابستان، بیماری دیگری به سرزمین های عثمانی چنگ انداخت: تاول، استفراغ، تب و مرگ. اسم آن لکه های سرخ را گذاشته بودند “آب دهان شیطان” . ظرف مدت چند روز، بسیاری از بین رفتند. بین قربانیان، شاهزاده محمد، تنها پسر ۲۱ ساله ی خرم و سلیمان و نور چشمی شان هم قرار داشت.

این واقعه کمر سلطان را شکست. او خرقه به تن کشید، دیگر کسی را به حضور نپذیرفت و خودش را وقف نیایش کرد. اسلامبول هم پابه پای سلطان، به سوگ نشست. فتیله ی فانوس ها و صدای مردم پایین کشیده شد. دکان ها را زودتر می بستند. عروسی، جشن تکلیف پسران و دختران یهودی، ختنه سوران، همه به تعویق افتادند. قایق های ماهیگیری ای که اطراف دروازه ی سرای دور می زدند، بدون سر و صدا از آنجا می گذشتند، انگار ماتم نوزاد خفته ای بود که نباید بیدارش می کردی. داستان گوهای توی بازار، آوازه خوان های دوره گرد، بازدارهای توی خیابان و حتی خنیاگرانی که با آواز به خواب می رفتند و با آواز از خواب برمی خاستند، همه ساکت شدند. تنها چیزی که سکوت را بر هم می زد صدای باران بود‌ باران چنان به وفور می بارید که گویی آسمان هم داشت به حال همه ی مردم اشک می ریخت. در یکی از همین روزها بود که برای اولین بار، افتخار ملاقات با سلطان نصیب چوتا و جهان شد. سلطان با گونه های افتاده، روی زرد و شانه های واداده، هیچ شباهتی به آن مردی نداشت که جهان به او در هیپودروم ادای احترام کرده بود. اصلا اگر به خاطر وجود محافظینش نبود، شاید جهان او را به جا نمی آورد. جهان شتابان سجده کرد.

سلطان گفت: “تو و فیلت رو به خاطر داریم.”

جهان از یادآوری خاطره ی آن بعدازظهر نحس سرخ شد و توی خودش کز کرد.

“اوضاع شانه ات چطوره؟”

“خوبه، سرورم.”

“اون حیوون…چی ها می خوره؟ کمی برای ما توضیح بده.”

جهان اطاعت امر کرد. درباره ی اینکه چوتا عاشق حمام گِل، آب و غذاست حرف زد و تمام مدت حس می کرد سلطان سلیمان این اطلاعات را فقط برای این می خواهد که حواسش از سوگش پرت شود. برای سلطان توضیح داد که اگر کسی بخواهد به یک فیل آسیب بزند، باید خرطوم را هدف قرار دهد. خرطوم نه اینکه استخوان ندارد و فقط عضله است، در آن واحد چند نقش مهم دارد: دماغ، لب فوقانی، بازو و مشت. تنفس، بو کشیدن، خوردن، آشامیدن، مکش آب برای شستن بدن، خاراندن گوش ها، مالیدن چشم ها… کارهایی که فیل می تواند با خرطومش انجام دهد پایانی ندارد. همان طور که آدمیزاد ممکن است راست دست یا چپ دست باشد، فیل ها هم راست عاج و چپ عاج اند. نتیجه گیری جهان این بود که چوتا چم عاج است.

کتاب شهری بر لبه آسمان به قلم الیف شافاک و ترجمه‌ی رضا اسکندری آذر در نشر نون به چاپ رسیده است.