کتاب جامع کنکور علوم و فنون ادبی پایه مشاوران

برشی از متن کتاب

مقدماتی در مورد متن

هر چیزی که ذهن ما را به پویایی در آورد، متن محسوب می شود.

متنها انواع متفاوت دارند: دیداری، شنیداری، بویایی و … که این متون قابلیت تبدیل شدن به یکدیگر را دارند.

مقدماتی درمورد ادبیات

دو واژه ادب و ادبیات معمولا مترادف هم به کار می روند.

ادب به دانشی اطلاق می شود که آدمیان با شناخت آن خود را از خطای در سخن حفظ می کنند.

ادبیات در زبان فارسی از عصر مشروطه (۱۲۸۵ ه. ش) کاربرد زیادی پیدا کرد.

اصطلاح ادبیات امروزه در معانی متفاوتی به کار میرود:

الف) ادبیات به معنی آداب و هنجار رایج در زمینه های ادبیات پزشکی، ادبیات سینما، ادبیات اخلاق، ادبیات مدیریت و …

ب) همه آثار مکتوبی که به تاریخ تمدن بشری متعلق باشد، ادبیات شمرده می شود. محققان ادبی، متون علمی قدیم را نیز در دست آثار کهن ادبی قرار می دهند.

پ) ادبیات نوشته ای است که باورها، اندیشه ها و خیال ها را در عالی ترین صورت بیان می کند. (این تعریف ادبیات مکتوب است.)

ادبیات شفاهی مانند افسانه ها، حکایات، مثل ها و ترانه های متداول در میان مردم است.

تعریف کلی و روشن ادبیات:

ادبیات هنر کلامی است. کلامی زیبا ، خیال انگیز، عاطفی و تأثیرگذار است. ادبیات یکی از هنرهاست. ماده اصلی ادبیات زبان است.

تفاوت ادبیات و زبان (در هدف):

تفاوت ادبیات و زبان در هدف این دو است:

هدف زبان، ارتباط و پیام رسانی است و هدف ادبیات، زیبایی آفرینی.

در منطق زبان هر واژه، معنای قراردادی و روشنی دارد و جمله ها ساختمان، اصول و قواعدی دارند.

اثر ادبیات بر زبان: ادبیات با کمک تخیل، منطق معنایی زبان و اصول ساختمانی جملات را در هم دگرگون می سازد.

فصاحت و بلات:

دبیات سخنی بلیغ و رسا است که در ذهن شنونده مینشیند.

سخن بلیغ و رسا دو ویژگی دارد: «فصاحت و بلاغت»

فصاحت یعنی روشنی و درستی کلمه و کلام و به بیان دیگر، بیان مقصود با الفاظی روشن و روان که از عيب ها تهی باشد و معنای آن به آسانی فهمیده شود.

بلاغت به معنی رسایی سخن، چیره زبانی و شیوا سخنی است و در اصطلاح، سخن گفتن به اقتضای حال شنونده و جایگاه

مطابقت است با مطابقت سخن با موقعیت و شرایط است؛ یعنی «هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد».

فرق بين فصاحت و بلاغت: در طرز نگرش آنها نسبت به واژگان است.

بلاغت به فصاحت هم نظر دارد.

فصاحت به چگونگی و کیفیت واژگان باز می گردد و بلاغت به چگونگی معنا و محتوای کلام نظر دارد.

علم بلاغت سه شاخه دارد: بدیع، بیان، معانی