کتاب شیمی دهم مبتکران (جلد دوم)

درباره‌ی کتاب شیمی دهم مبتکران (جلد دوم)

کتاب شیمی دهم انتشارات مبتکران، کتابی جامع و کاربردی می‌باشد که فصل‌های دوم و سوم درس شیمی دهم را دربر می‌گیرد. درس شیمی از جمله دروسی است، که ضریب بالایی را در کنکور سراسری، هر دو گروه آزمایشی ریاضی و تجربی به خود اختصاص داده و کسب درصد بالا در این درس را می‌توان مساوی با موفقیت داوطلبان و دانش‌آموزان در کنکور سراسری و آزمون‌های آزمایشی دانست. با این وجود، دانش آموزان با انتخاب یک منبع کمک آموزشی مناسب و استاندارد، که به کمک آن، با نمونه‌سوالات تستی آشنا شوند و یادگیری خود را تکمیل کنند، می‌‌توانند تضمینی از موفقیت خود داشته باشند و به اهدافشان دست یابند.

ساختار و راهبرد آموزشی مطالب در هر فصل بدین صورت است که در ابتدا، مقدمه‌ای در ارتباط با مفاهیم و موضوعات فصل بیان می‌کند تا دانش آموزان بدانند قرار است چه مطالبی را بیاموزند و چه انتظاراتی باید از خود داشته باشند. سپس به تفکیک زیر موضوعات و مباحث، پرسش‌های تالیفی‌ای در سه تیپ vip، دسا و تست‌های بدون علامت در نظر گرفته شده و داوطلبان بسته به نوع نیاز و شرایط خود می‌توانند پرسش‌های مربوطه را حل کنند.

سوالات بر اساس سطح دشواری‌شان مرتب شده‌اند و درجه دشواری آنها در پاسخ‌نامه تشریحی مشخص گردیده است. در کنار سوالات هر مبحث، نشانی آن از کتاب درسی، ایستگاه‌های آموزشی مربوطه و نکات مشاوره‌ای ذکر شده که به عملکرد بهتر دانش آموزان کمک چشم‌گیری می‌کند.

پس از گذشت چندین مبحث، آزمونی تحت عنوان ” چکاپ ” آورده شده و این فرصت را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دهد تا ارزیابی و جمع بندی از اطلاعات خود داشته باشند. پاسخ‌نامه تشریحی سوالات در انتهای هر فصل قرار دارد. در میان پاسخ پرسش‌ها بسته‌های آموزشی گنجانده شده که به طور کامل و کاربردی مباحث را از پایه و سطح مبتدی، مرحله به مرحله به صورت طبقه‌بندی آموزش می‌دهد. درسنامه‌ها مطابق با پرسش‌ها بیان شده تا مانع سردرگمی دانش‌آموزان شود. به همراه توضیحات مثال‌های حل شده‌ای جهت تفهیم و درک بیشتر مطالب مطرح شده است. با مطالعه دقیق این کتاب داوطلبان هر آنچه را که برای موفقیت در آزمون سراسری لازم است بدانند فرا می‌گیرند.

بخشی از کتاب شیمی دهم بهمن بازرگانی (جلد دوم)

در بحث حل شدن مواد در یکدیگر، دانشمندان معمولا از عبارت ” شبیه، شبیه را حل می‌کند ” استفاده می‌کنند که بیان فرنگی (!) آن می‌شود : ” Like dissolevs like  ” . در همین ارتباط می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت.

1 – مواد قطبی در حلال‌های قطبی حل می‌شوند.

مواد قطبی در حلال‌های قطبی حل می‌شوند، علت این است که بین ماده‌ی قطبی و حلال قطبی تفاهم کامل (!) وجود دارد و بین آن‌ها نیروی وان دروالسی لازم ( از نوع دو قطبی – دو قطبی ) به وجود می‌آید که این نیرو می‌تواند بر تمام موانع و سختی‌ها یعنی بر نیروهای وان دروالسی اولیه غلبه کند و در نتیجه عمل انحلال صورت می‌گیرد. مانند حل شدن H2S در آب که منجر به ایجاد صحنه‌ی مقابل می‌شود.

2 – مواد ناقطبی در حلال‌های ناقطبی حل می‌شوند.

ناقطبی با ناقطبی، چه تفاهمی! در این حالت، نیروی بین مولکول‌های ماده‌ی حل شونده، از همان نوعی است که بین مولکول‌های حلال وجود دارد، از این رو نیروی وان دروالسی ایجاد شده ( از نوع دو قطبی القایی – دو قطبی القایی ) بین مولکول‌های حل شونده و حلال می‌تواند بر نیروهای بین مولکولی غلبه کند و عمل انحلال صورت می‌گیرد. مانند حل شدن ید (I 2 ) در هگزان (C6H14)

3 – مواد ناقطبی در حلال‌های قطبی حل نمی‌شوند.

مواد ناقطبی در حلال‌های قطبی حل نمی‌شوند زیرا بین مولکول‌های ناقطبی ماده‌ی حل شونده و مولکول‌های قطبی حلال، نیروی جاذبه چندانی به وجود نمی‌آید که بتواند بر نیروهای بین مولکولی اولیه غلبه کند. برای نمونه، هگزان ( C6H14 ) که مولکول‌های ناقطبی دارد نمی‌تواند در آب که یک حلال قطبی است حل شود، زیرا نیروی بین مولکول‌های هگزان از نوع ضعیف وان دروالسی ( دو قطبی القایی – دو قطبی القایی ) است در حالی که نیروی بین مولکول‌های آب از نوع پیوندهای نسبتا قوی هیدروژنی است. این کجا و آن کجا! بنابراین مولکول‌های هگزان ( C6H14 ) و آب ( H2O)  اصلا به تیپ هم نمی‌خورند و اصلا جذابیتی برای هم ندارند! به عبارت دیگر، چون نیروهای بین مولکولی در هگزان و آب شبیه هم نیستند، جاذبه‌ی لازم بین مولکول‌های هگزان و آب به وجود نمی‌آید که بتواند بر پیوندهای هیدروژنی آب غلبه کند، در نتیجه هگزان در آب حل نمی‌شود.

تذکر 1 ؛ با این که هگزان در آب حل نمی‌شود اما بررسی‌های دقیق ( در مقیاس میکروسکوپی ) نشان داده‌اند که شمار ناچیزی از مولکول‌های هگزان وارد آب می‌شوند و یا برعکس. که البته این مقدار ناچیز، قابل صرف نظر کردن است.

تذکر 2 ؛ هیدروکربن‌ها ( هگزان، بنزین و … ) چگالی کم‌تری نسبت به آب دارند، بنابراین اگر مقداری هگزان و آب را مخلوط کنیم، دو لایه‌ی مجزا ( با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت ) ایجاد می‌شود که لایه‌ی زیرین آب و لایه‌ی فوقانی هگزان است.

کتاب پرسش‌های چهارگزینه‌ای شیمی دهم جلد 2 به قلم بهمن بازرگانی توسط انتشارات مبتکران به چاپ رسیده است.