کتاب این نقشه بزرگ چرا کوچک شد؟

برشی از متن کتاب

دروغ بزرگ

سیصد نفر در برابر دو میلیون نفر

این شروع برای معرفی پادشاهان ایرانی خیلی خوب نیست، ولی چاره چیست؟ چند سال قبل کارگردانی هالیوودی به نام زاک اشنایدر فیلمی ساخت با نام 300 که آن زمان خیلی هیاهو برپاکرد؛ فیلمی ضد ایرانی که میان ما ایرانیان واکنش های زیادی برانگیخت.

این فیلم دربارۀ یکی از جنگ های ایرانیان و یونانیان بود و در آن ادعا شده بود که سیصد اسپارتی در برابر سپاه بی شمار ایران مقاومت کرده اند. مقاومتشان باعث اتحاد یونانیان و در نهایت شکست ایرانیان شده است. ماجرای فیلم تنها ساخته و پرداختۀ فیلمنامه نویس و کارگردان نبود، بلکه برگفته از کتاب های تاریخی یونانیان دربارۀ ایران باستان بود.

یکی از این کتاب ها نوشتۀ هرودوت تاریخ نویس مشهور یونانی است. او در کتابش دربارۀ همین جنگ تعداد سپاهیان ایران را بیش از دو میلیون نفر می نویسد. فکرش را بکنید، امروزه ابرقدرت هایی مثل آمریکا با این همه هواپیما و کشتی و ناوگان جنگی نمی توانند یک میلیون نفر را به این راحتی جابجا کنند و کل نیروهایشان در یک جنگ مثل عراق به دویست هزار نفر نمی رسد، آن وقت چطور سپاه ایران به دو میلیون نفر می رسیده است؟! البته برخی هم تعداد سپاهیان ایران را رقم های معقولی مثل 120 هزار نفر گفته اند.

در این کتاب همین قدر که تعداد سپاهیان ایرانی به طور اغراق آمیز بالا رفته، تعداد سپاهیان یونانی هم به طور اغراق آمیز کاهش یافته و رسیده است به سیصد نفر. در حالی که در اصل تعداد سپاهیان یونانی سیصد نفر اسپارتی بوده است و به اضافۀ چند هزار نفر از دولتشرهای دیگر یونان.

غربی ها یونان را سرچشمۀ فرهنگ غرب می دانند و به این بسنده نمی کنند که بگویند این جنگ باعث نجات یونان شد، بلکه معتقدند که این جنگ باعث نجات دموکراسی شد. به نظر آنان اگر مقاومت آن سیصد نفر – به اضافۀ چند هزار نفر دیگر که در متن های تاریخی غایبند – نبود، نه تنها یونان تسلیم می شد که دموکراسی هم از بین می رفت.

این فیلم در فضایی ساخته شد که تبلیغات ضد ایرانی زیاد بود و تماشاگر غربی با کلیشه هایی که در ذهن داشت، خواسته یا ناخواسته، فکر می کرد ایرانیان از گذشته تا امروز «مخالف دموکراسی» و «محور شرارت» بوده اند. البته حالا ماه های پر هیجانی از آن روزها گذشته و دیدگاه ها تغییر کرده است.

موضوع اصلی این نوشته فیلم 300 نیست، چه بسا باید از کارگردان 300 متشکر هم باشیم که بخشی از تاریخمان را به یادمان آورد و آن روزها آن قدر غیرتیمان کرد که برویم و گشتی در تاریخ بزنیم و ببینیم ماجرا از چه قرار بوده. شک ندارم که بسیاری از ما تا روزی که فیلم 300 را ندیده بودیم، اصلا از چنین جنگی خبر نداشتیم. همچنان که خیلی از ما نمی دانیم – هنوز هم نمی دانیم – «ماراتون» که دو ماراتون به یاد او نامگذاری شده ، به داریوش هخامنشی ربط دارد…

.