کتاب اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی | سیف

درباره کتاب اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی

تعریف اندازه گیری:

در اندازه گیری، ویژگی ها یا صفات اشیاء و افراد تعیین می شوند و مقدار آن ویژگی ها یا صفات به صورت عدد یا رقم گزارش می شود. بنابراین، می توان گفت: ” اندازه گیری عبارت است از فرایندی که تعیین می کند یک شخص یا یک شیء چه مقدار از یک ویژگی برخوردار است” (گی، ۱۹۹۱). نیتکو (۲۰۰۱) اندازه گیری آموزشی را به نحو زیر تعریف کرده است: ” شیوه ی نسبت دادن یک عدد (که معمولا به آن نمره می گویند) به یک صفت یا ویژگی معین یک شخص به گونه ای که آن عدد درجه ای از آن صفت یا ویژگی را که آن شخص از آن برخوردار است نشان دهد”

تعریف آزمون:

گفتیم که اندازه گیری  یک فرایند است. این فرایند نیاز به وسیله ای دارد که به آن وسیله ی اندازه گیری می گویند. برای اندازه گیری ویژگی های مختلف اشیاء و افراد از وسایل مختلفی استفاده می شود. مثلا برای اندازه گیری ویژگی های فیزیکی، مثل طول و وزن اشیاء با قد و وزن افراد، از متر و ترازو استفاده می شود. متر و ترازو ویژگی های فیزیکی را به طور مستقیم اندازه می گیرند، لذا به این دسته از وسایل اندازه گیری وسایل اندازه گیری مستقیم می گویند. علاوه بر ویژگی های فیزیکی، رفتارهای آشکار یا محصولات رفتاری افراد را نیز می توان به طور مستقیم اندازه گیری کرد.

تعریف آزمودن:

بنا به تعریف، وقتی که برای اندازه گیری یکی از ویژگی های روانی یا تربیتی یک فرد یا گروهی از افراد از آزمون استفاده می شود به این فعالیت آزمودن می گویند. در تعریف آزمون گفتیم که آزمون نمونه ای از رفتارهای مورد نظر را اندازه می گیرد. از این رو، “اندازه گیری متغیرهای روان شناختی به وسیله ی تدابیر یا روش هایی که به منظور کسب نمونه هایی از رفتار طراحی شده اند آزمودن روانی یا روان آزمایی نام دارد”

تعریف سنجش:

اصطلاح دیگر نزدیک به اندازه گیری و آزمودن اصطلاح سنجش است. سنجش را آزمودن و اندازه گیری مفهوم گسترده تری دارد. بنا به گفته ی نیتکو (۲۰۰۱)، “سنجش یک اصطلاح کلی است و به صورت فرایندی تعریف می شود که برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیری درباره ی  دانش آموزان، برنامه های درسی، و سیاست های آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد”. …

بخشی از کتاب اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی

آزمون های اندازه گیری توانایی، آموخته ها، مهارت ها، و استعدادهای افراد را می سنجند. دسته ای از این آزمون ها، توانایی های شناختی افراد را می سنجند و تعدادی دیگر توانایی های روانی_حرکتی را اندازه می گیرند‌. هر یک از این دو دسته آزمون کاربرد خاص خود را دارد. آزمون های توانایی های شناختی بیشتر در زمینه های تحصیلی و فعالیت های فکری و ذهنی مورد استفاده قرار می گیرند، اما آزمون های روانی_حرکتی غالبا در موقعیت های صنعتی و نظامی و تربیت بدنی به کار می روند. صرف نظر از کاربردهای اختصاصی، این دو دسته آزمون، به طور عمده، برای تعیین جنبه های مختلف توانایی های افراد تهیه و اجرا می شوند.

ویژگی مهم آزمون های توانایی( شناختی و روانی_ حرکتی) این است که هنگام اجرای آنها از آزمون شونده خواسته می شود تا حداکثر سعی خود را به کار بندد تا بهترین نمره ی ممکن را بدست آورد‌.

کتاب اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، به نویسندگی علی اکبر سیف در نشر دوران به چاپ رسیده است.