کتاب از گوشه و کنار ترجمه - صلح جو

کتاب از گوشه و کنار ترجمه نوشته ی علی صلح جو توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

ترجمه ی دنیای شگفت انگیزی است؛ هر چه بیشتر در آن سیر کنید کجکاوی تان بیشتر می شود و عجیب اینکه این سیر بی انتهاست. مطالبی که در این کتاب آمده نشان می دهد که این پدیده به هیچ صراطی مستقیم نیست و هر ترجمه تدبیر و شیوه ی خاصی می خواهد. آنچه در این اثر آمده حاصل چندین سال ویراستاری و مطالعه ی مؤلف در زمینه ترجمه است و از میان یادداشت های زیادی انتخاب شده، گوناگونی مطالب سبب پرداختن به بیشتر قسمت های ترجمه شده است. از میان پرسش هایی که کتاب «از گوشه و کنار ترجمه» سعی کرده به آن ها پاسخ دهد می توان به این موارد اشاره کرد: چرا باید ترجمه کنیم؟ آیا ترجمه جای تالیف را می گیرد؟ ترجمه خود اثر یا ترجمه آثاری درباره اثر؟ همچنین مسائلی همچون گرایش های گوناگون در ترجمه، ترجمه به زبان مادری، مسیر نادرست نقد ترجمه و بسیاری از مسائل و وقایع دیگر ترجمه در این کتاب آمده است.

نویسنده سعی کرده است در اثر حاضر به جای توصیف فنی مفاهیم ترجمه، بیشتر به مصداق ها بپردازد و طوری نوشته است که خواندن کتاب برای مخاطب خسته کننده نباشد. هر یک از یادداشت ها در یک مدخل آمده و در فصل های جداگانه نیامده اند. در واقع ساختار کتاب به خواننده این اجازه را می دهد که آن را از ابتدا تا انتها یکسره بخواند یا از روی فهرست مدخل دلخواه را انتخاب کند. نکته قابل توجه این است که خواندن و فهمیدن هیچ یک از مدخل ها ربط مستقیم به خواندن سایر مدخل ها ندارد؛ با این حال سعی بر آن بوده مدخل ها از لحاظ موضوعی کنار هم بیایند. مؤلف مدخل ها را به ترتیب الفبایی نیاورده اما با آوردن نمایه کوشیده این موضوع را جبران کند و همچنین در نمایه بر اساس آنچه ممکن است بعد از خواندن کتاب در حافظه خواننده بماند، عمل کرده است. خواندن این کتاب برای علاقه مندان به ترجمه، دانشجویان ترجمه و حتی مترجمان حرفه ای مفید می باشد.

برشی از متن کتاب

فایده دغل کاری در ترجمه! حنین ابن اسحاق عبادی، مترجم معروف عرب در قرن سوم هجری، خدمت عظیمی در انتقال علم و فلسفه یونانی به جهان عرب کرده است. اما نوشته اند همین بزرگوار کلمات را درشت و با فاصله می نوشته است تا صفحات بیش را پر کند. علاوه بر این، گفته اند از کاغذهای ضخیم استفاده می کرده است تا وزن ترجمه و در نتیجه حق الزحمه را افزایش دهد. به گفته ابن ابی اصیبعه عیون الانباء ( ج ا ص 197) همین کاغذ ضخیم، که حنین آن را به قصد دیگری انتخاب کرده بود، سبب از بین نرفتن و باقی ماندن نوشته های او شد.   موضع نویسنده، مترجم و خواننده زنده یاد کریم امامی می نویسد:«من تنها یک مترجم معتبر را می شناسم که به من گفت هیچ وقت متنی را که می خواهد ترجمه کند قبلا نمی خواند، چون اگر بخواند حلاوتش را از دست می دهد و دیگر نمی تواند آن را ترجمه کند» (1372: 196). امامی مشخص نمی کند او کیست، اما به احتمال زیاد این شخص باید بهاء الدین خرمشاهی باشد زیرا خود او در مصاحبه ای در یکی از شماره های مجله مترجم به این موضوع اشاره می کند.

نویسنده: علی صلح جو انتشارات: مرکز