کتاب چنین کنند بزرگان | ویل کاپی

درباره کتاب چنین کنند بزرگان اثر ویل کاپی

کتاب "چنین کنند بزرگان" در واقع نامی است که "نجف دریا‌بندری"، مترجم کتاب برای آن برگزیده است. عنوان اصلی کتاب "افول و سقوط عملا همه کس" نام دارد. مترجم کتاب بارها در مصاحبه‌هایش عنوان کرده است که بنا به گفته‌ی احمد شاملو، طنز آمریکایی اگر به همان شیوه به فارسی ترجمه شود، طنز نیست و از این رو، دریابندری تصمیم گرفته با دست بازتری به ترجمه بپردازد، از این رو عنوان برگزیده‌ی مترجم با عنوان اصلی کتاب تفاوت فاحشی دارد.

در آغاز کتاب با عبارتِ نامتعارفِ «از سر ناچاری تقدیم شد به …» مواجه می‌شویم و همین یک جمله کافی است تا خواننده متوجه شود که با متنی جدی روبرو نیست! "چنین کنند بزرگان" کتابی سراسر طنز است اما به گفته ی مترجم قطعات فراوانی از متن اصلی ساقط شده و یا عبارات و جملات دیگری جایگزین آنها شده است. اما بخش‌ ها ی باقی ‌مانده، فضا و ساختار کلی متن، کاملاً حفظ شده و اتفاقاً شوخی‌ ها و حرف‌هایی که به ترجمه اضافه شده، باعث شده روح کتاب در ترجمه حفظ شود.

نویسنده در این کتاب با نگاهی متفاوت و دلپذیر سرگذشت و اعمال شخصیت ها ی مشهور تاریخ را با طنزی زیرکانه و لطیفه وار بیان کرده است به گونه ای که گویی هر جمله از کتاب یک کاریکاتور نوشتاری است. "ویل کاپی" در این کتاب خیلی خونسرد داستانش را تعریف می کند. واژه های ساده انتخاب می کند، و مانند کسی که خودش را به خنگی زده است رفتار می کند و همین باعث جذابیت این کتاب شده است.
این اثر حاوی داستان‌هایی از شخصیت‌های برجسته‌ای چون خئوپس یا خوفو (نام فرعون مصر)؛ پریکلس (بزرگترین سیاستمدار یونان باستان در دوره تمدن آتن از 461 تا 429 پیش از میلاد)؛ اسکندر کبیر (اسکندر سوم مقدونی به سال 356 پیش از میلاد)؛ هانیبال (رومولوس از پسران هاملیکار وبناکننده شهر رم)؛ کلئوپاترا (کلئوپاترای هفتم، ملکه مصر، دختر بطلمیوس هشتم)؛ نرون (پسر اگریپینای کوچک و کنئوسدومیتیوسآهنوباروبوس به سال 37 میلادی)؛ آتیلا (پسر مونزوک زشترو، پادشاه هومون‌ها از شبه جزیره بالکان به سال 395 میلادی)؛ کریستف کلمب (به سال1452؛ کاشف قاره ای جدید)؛ لوکرتزیابورجا (بانوی عصر رنسانس و متولد 1480)؛ فردریک کبیر (یا فردریک دوم، سومین پادشاه کشور پروس)؛ کاترین کبیر (امپراتور آلمانی الاصل روسیه)؛ پطر کبیر (تزار روسی)؛ شارلمانی (یا شارل کبیر امپراتور قرون وسطی)؛ ساوونارولا (امپراتوری در شهر فلورانس شبه جزیره ایتالیا مربوط به 5 قرن پیش است.

درباره کتاب چنین کنند بزرگان از انتشارات آوند دانش

نرون پسر اگریپینای کوچک و کنئوس دومیتیوس آهنوباروبوس بود. (من از بابت این اسم‌ها هیچ تقصیری ندارم، ولی اگر لازم می‌دانید حاضرم عذرخواهی کنم.) و خصال و سجایای پدر و مادر را به ارث برد.پدرش خیلی دوست می‌داشت که بچه‌های کوچک را زیر چرخ‌های گردونه‌ی سنگینش بگیرد و چشم اشخاص را از حدقه در بیاورد. علاوه بر این‌ها حرف های دیگر هم پشت سرش می‌زنند؛ ولیکن من چون اخلاقم فاسد نیست حاضر به تکرار آن‌ها نیستمو اما اگریپینا خواهر کالیگولا بود. بنابراین زیاد هم نمی‌شود به این ایراد گرفت. خود شما هم اگر خواهر کالیگولا بودید، بهتر از اگریپینا از آب در نمی‌آمدید.

ارسطو برخلاف آنچه معروف است به هیچ وجه معلم خوبی نبود؛ چون که موقع درس دادن مرتب قدم میزد به طوری که اسمش را گذاشتند فیلسوف "مشائی". پیداست که حواسش را جمع کارش نمیکرده است. با یک همچو معلمی، تکلیف شاگرد معلوم است. از این گذشته، بعضی از بچه ها آن قدر کارشان خراب است که افلاطون هم از پسشان بر نمی آید، تا چه رسد به ارسطو. اسکندر همین که کتاب "اخلاق نیکوماخوس" را تمام کرد ، شروع کرد از چپ و راست به آدم کشتن.

کلئوپاترا به نزد قیصر رفت و تمام شب را درباره ی مسائل جاری فی مابین دو کشور به مذاکره پرداختند. البته بعضی ها عقیده دارند که آن دو گاهی که حوصله شان از مسائل جاری فی مابین سر می رفت ، قدری هم به مسائل غیرجاری فی مابین خودشان می پرداختند ولیکن خود ما در این خصوص عقیده ای ابراز نمی کنیم. قیصر یک سالی در مصر ماند و مرتب درباره مسائل فی مابین مذاکره کرد. نتیجه مذاکرات پسر بود.

البته اهل علم می دانستند که زمین گرد است, ولی می گفتند خوب حالا چکار کنیم که گرد است, کاری نمی شود کرد. بعضی هم فکر می کردند که اگر زمین گرد باشد, لابد سطح اقیانوس ها هم گرد است; بنابراین اگر آدم با کشتی خیلی از ساحل دور بشود توی سرازیری اقیانوس می افتد و دیگر نمی تواند برگردد. حتی یک بار از پائولو توسکانلی که از دانشمندان فلورانس بود پرسیدند که آیا از راه مغرب به مشرق می شود رسید, و او در جواب گفت تا آدمش کی باشد.

پطر صغیر از شوخی های بامزه خیلی خوشش می آمد، مثل شکستن دندان اشخاص به وسیله تبر، یا منفجر کردن کله اشخاص به وسیله ترقه، و نظایر این ها… حسن کار در این بود که در دستگاه تزار آدم برای این کارها فراوان بود و پطر از لحاظ وسایل لازم برای بازی های کودکانه هیچ وقت در مضیقه نمی افتاد، وگرنه اگر قرار باشد بچه برای شکستن یک دندان یا منفجر کردن یک کله هر روز حساب پس بدهد و مورد استنطاق قرار بگیرد، این قبیل بازی ها به کلی لطف خود را از دست می دهند.

آتیلا بد بلایی بود. اما نه خیال کنید که این آدم بلای منحصر به فرد تاریخ بوده است. اتفاقا نظایر آتیلا کم نیستند. از آن گذشته گناه گرفتاری های خودتان را به گردن آتیلا چرا می اندازید؟ بیشتر گرفتاری ها تقصیرش به گردن خود شماست؛ و از من به شما نصیحت که هر چه زودتر به این نکته پی ببرید بیشتر به نفعتان تمام می شود. حتی تقصیر سقوط روم را هم گردن آتیلا انداخته اند؛ و حال آن که در ان موقع آتیلا اصلا ان دور و برها نبود.

کتاب چنین کنند بزرگان اثر ویل کاپی و ترجمه‌‌ی نجف دریابندری توسط انتشارات آوند دانش به چاپ رسیده است.

• نویسنده:ویل کاپی
• ترجمه: نجف دریابندری
• انتشارات: آوند دانش