کتاب مبحث دوازدهم (12) مقررات ملی ساختمان

کتاب مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) تألیف دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان توسط انتشارات توسعه ایران به چاپ رسیده است.

"مقررات ملی ساختمان" مجموعه ی قواعدی هستند که در تمام کشورها اجرای آن ها توسط شهروندان الزام قانونی پیدا می کند. رعایت این اصول، قواعد فنی و ترتیب کنترل اجرای آن ها در طراحی، محاسبه، اجرا، بهره برداری و نگهداری ساختمان ها جهت تأمین ایمنی، بهداشت، بهره دهی مناسب، آسایش، صرفه اقتصادی و حفاظت محیط زیست لازم است. رعایت مفاد مباحث این کتاب، در انجام عملیات ساختمانی برای کلیه ی ساختمان های مشمول قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان لازم الاجرا می باشند. از آن جایی که حفط امنیت کارگران بر عهده ی سازنده ی ساختمان ها است، کلیه ی سازندگان می بایست نسبت به شناسایی شرایط و خطرهای محتمل در محیط کار و ارزیابی ریسک هایی که ممکن است از این مخاطرات به وجود آید، اقدام نموده و اقدامات پیش گیرانه ی مناسبی را در جهت حذف مخاطرات احتمالی و به عبارت دیگر مدیریت ریسک به عمل آورند. در کتاب حاضر وظایف هر یک از عوامل دست اندرکار اجرای ساختمان از قبیل صاحب کار، سازنده یا مجری، ناظر، شهرداری و سازمان نظام مهندسی در رابطه با ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارگران، عابرین، ساکنان و شاغلین مجاور کارگاه ساختمان و هم چنین حفاظت از ساختمان‌ها، ابنیه، وسایل نقلیه و درختان مجاور کارگاه ساختمانی در خطرات ناشی از اجرای عملیات اجرایی بیان شده است.

برشی از متن کتاب

ایمنی در برشکاری و جوشکاری با گاز و برق  رعایت موارد زیر الزامی است: قبل از شروع عملیات جوشکاری و برشکاری حرارتی باید کلیه وسایل و ابزارهای اندازه گیری فشار، شدت جریان و نظایر آن و همچنین شلنگ های گاز و هوا کنترل شوند. همچنین دستگاه ها و تجهیزاتی که برای جوشکاری و برشکاری به کار برده می شود باید به طور مرتب و بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده مورد بازرسی و کنترل قرار گیرد. کارگران جوشکار باید هنگام کار لباس کار مقاوم در برابر آتش و جرقه بر تن داشته و نیز مجهز به سایر وسایل حفاظت فردی از جمله کفش، عینک، نقاب و دستکش ساقدارحفاظتی مطابق شرایط مندرج باشند. همچنین لباس کار جوشکاران باید عاری از مواد روغنی، نفتی و سایر مواد قابل احتراق و اشتعال باشد. در مکان هایی که مواد قابل احتراق و اشتعال نگهداری می شود و یا در نزدیکی مواد یا دستگاهه ایی که بخار و یا گازهای قابل اشتعال و قابل انفجار ایجاد می ‌کنند باید از عملیات جوشکاری و برشکاری حرارتی جلوگیری به عمل آید. در مواردی که امکان دور کردن مواد قابل احتراق و اشتعال از محوطه جوشکاری و برشکاری حرارتی وجود ندارد جهت جلوگیری از خطرات احتمالی باید این مواد با صفحات و مواد مقاوم در برابر آتش محصور و پوشانده شده و ضمن فراهم آوردن وسایل اطفاء حریق مناسب و کافی یک فرد کمکی نیز در محل حاضر باشد.   بهداشت کار، محیط زیست، تسهیلات بهداشتی و رفاهی سازنده باید نسبت به ارزیابی ریسک های بهداشت کار شامل کلیه خطرات و عوامل زیان آور مرتبط با کارگاه ساختمانی اقدام نموده و بر اساس اولویت‌های حاصل شده از فرایند ارزیابی ریسک مربوط، برنامه‌های خود را در خصوص کنترل خطرات و عوامل زیان آور محل های کار به مورد اجرا گذاشته، نتایج شناسایی خطرات و ارزیابی و کنترل آن ها را مستند و نگهداری نماید. سازنده باید اولویت اقدامات کنترلی را بر انجام اقدامات کنترلی در مقطع ایجاد خطرات و عوامل زیان آور در محل‌های کار کارگاه ساختمانی قرار دهد. مواد شیمیایی و ترکیبات مورد استفاده در محل های کار از قبیل ظروف حاوی حلالها، مواد قابل اشتعال و احتراق، اسیدها و فلوئور و سایر مواد مورد استفاده باید دارای برچسب بوده و فقط برای مصرف روزانه نگهداری شود. نگهداری حجم های بیش از نیاز روزانه در محل های کار ممنوع است و باید در انبار مواد شیمیایی کارگاه ساختمانی و تحت دستورالعمل انبارداری مواد شیمیایی نگهداری شود. در عملیات ساختمانی به کارگرانی که به طور مستمر با گچ، سیمان یا سایر مواد آلوده کننده تماس مستقیم دارند باید یک بار برای هر شیفت کاری شیر داده شود. کلیه شاغلین که کارگاه‌ های ساختمانی باید دارای کارت سلامت شغلی معتبر بوده و استعداد جسمانی و روانی متناسب با کارهای ارجاع شده را داشته باشند. در صورتی که میزان آلاینده ها در محل کار و یا اطراف از مواجهه مجاز بیشتر باشد کارفرما مکلف به پیش بینی تمهیدات لازم برای کاهش میزان آلاینده ها می باشد. سازنده موظف است فعالیت‌ های خود را به نحوی انجام دهد که این فعالیت ها باعث آلودگی هوا و آلودگی صوتی بیش از حد استاندارد رایج کشورها نگردد.

فهرست

مقدمه ایمنی بهداشت کار، محیط زیست، تسهیلات بهداشتی و رفاهی وسایل و تجهیزات حفاظت فردی وسایل و سازه‌های حفاظتی وسایل، تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی وسایل دسترسی تخریب عملیات خاکی عملیات ساخت، برپایی و نصب اسکلت ساختمان سایر مقررات مربوط

• ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا
• تهیه کننده: دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان
• انتشارات: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی (توسعه ایران)