کتاب مبانی رسوب شناسی - اهری پور

کتاب مبانی رسوب شناسی تألیف مهندس رضا اهری پور و دکتر حسین مصدق توسط نشر علوی چاپ شده است.

رسوبات و سنگ های رسوبی بیش از 70 درصد سطح زمین را تشکیل می دهند و سنگ های رسوبی قبل از اینکه به صورت سنگ دربیایند به صورت ذرات رسوبی منفصل می باشند و در اثر فرایندهای سنگ ساز به صورت سنگ درآمده اند. علمی که رسوبات را مطالعه می کند رسوب شناسی نامیده می شود. علم رسوب شناسی نیز مانند سایر علوم زمین شناسی از اصل یکسان گرایی استفاده می نماید، یعنی با استفاده از مطالعه ی فرایندها و محیط های رسوبی عصر حاضر می توان به پدیده هایی که منجر به تشکیل سنگ های رسوبی در زمان قدیم شده است پی برد.

بخاطر تشکیل منابع نفت و گاز در داخل سنگ های رسوبی، بایستی با علم رسوب شناسی آشنا باشیم. تقریبا تمامی نفت و گاز دنیا در داخل سنگ های رسوبی مثل ماسه سنگ ها و آهک ها تجمع می یابند که بنام مخزن نامیده می شوند. در قسمتی از لایه های رسوبی که ذرات رسوبی ماسه به ذرات ریز سیلتی و رسی تبدیل می شوند، موقعیت مناسبی را برای تجمع نفت و گاز به وجود می آورند چون فضای زیر بین سیلت و رس مانع حرکت سیالات می گردد. کتاب حاضر به بررسی رسوبات موجود در خشکی و دریا و همچنین انواع سنگ های تشکیل شده توسط رسوبات می پردازد. در هر فصل تعدادی سوال مطرح شده که بصورت تشریحی جواب داده شده اند.

فهرست

فصل اول: مقدمه رابطه رسوب شناسی با علوم پایه و سایر علوم تاریخچه ی رسوب شناسی کاربرد رسوب شناسی فصل دوم: ذرات رسوبی ذرات تخریبی یا آواری هوازدگی ذرات رسوبی تخریبی غیر آلی ذرات رسوبی تخریبی آلی ذرات شیمیایی و بیوشیمیایی ذرات غیر اسکلتی کانی های تبخیری گلاکونیت ذرات آذر آواری فصل سوم: بافت رسوبی اندازه ی ذرات روش اندازه گیری قطر ذرات رسوبی مطالعه ی قلوه سنگ ها مطالعه ی ماسه ها مطالعه ی ذرات سیلت و رس منحنی های دانه بندی پارامترهای آماری تعبیر و تفسیر نتایج دانه بندی بافت رسوبات و سنگ های آهکی رسیدگی بافتی تخلخل اولیه تخلخل ثانویه نفوذپذیری عوامل موثر در میزان تخلخل و نفوذپذیری فصل چهارم: فرآیندهای رسوبی فرآیندهای فیزیکی فرآیندهای هیدرودینامیکی رودخانه ها مکانیزم حرکت ذرات فرایندهای حمل و نقل و رسوب گذاری فرایندهای زیستی به دام انداختن رسوبات پلتی کردن رسوبات حفاری توسط موجودات زنده اثر موجودات میکروسکوپی فرایندهای شیمیایی فرایند هوازدگی تشکیل رسوبات تبخیری سیمانی شدن انحلال جانشینی فصل پنجم: ساخت های رسوبی ساخت های رسوبی اولیه ساخت های رسوبی فیزیکی لایه یا لایه بندی لایه بندی توده ای لایه بندی مورب ساخت دانه بندی تدریجی ترک های گلی آثار قطرات باران آثار بلورها آثار خط ساحل ساخت شعله ای ساخت چین لغزشی ساخت های زیستی ساخت های رسوبی ثانویه ساخت نودل یا گرهک ساخت مخروط در مخروط آنالیز جریان های قدیمی ساخت های رسوبی

برشی از متن کتاب

گلاکونیت (Glauconitic): به صورت ذرات سبز رنگ در بخش کم عمق دریا تشکیل می شود و توسط جریان های آب می تواند به نواحی عمیق نیز حمل شود. رنگ سبز آن به خاطر وجود آهن دو ظرفیتی در ترکیب آن است. گلاکونیت معمولا ابتدا حجره های روزن داران و سایر صدف ها را پر می کند و پس از خرد شدن صدف این ذرات آزاد می شوند. ذرات آذرآواری (pyroclastic or valcaniclastic grains  ): این ذرات حاصل فعالیت آتشفشانی هستند و به سه دسته تقسیم می شوند: الف) شیشه ی آتشفشانی (vitrine) که از انجماد سریع گدازه در سطح زمین به وجود می آید. ب) کریستال (crystal) که شامل انواع بلورها مثل کوارتز، فلدسپات، میکاها و غیره می گردد. ج) خرده سنگ (litchi) که در موقع انفجار از دیواره دودکش و یا از گدازه ای که قبلا سرد شده و دهانه را مسدود کرده است کنده می شود. ذرات آذرآوری نیز در حد درشت و متوسط و ریز دیده می شوند. رسوبات و سنگ هایی که از ذرات درشت آذرآوری تشکیل شده اند، آگلومرا و یا کنگلومرای آتشفشانی نامیده می شوند. رسوبات و سنگ های آذرآوری که از ذرات در حد ماسه تشکیل شده است به نام خاکستر و یا توف نامیده می شوند. ذرات خیلی ریز تشکیل گرد و غبار آتشفشانی را می دهند.

نویسندگان: مهندس رضا اهری پور - دکتر حسین مصدق انتشارات: علوی