کتاب صد جنگ بزرگ تاریخ - علی غفوری

کتاب صد جنگ بزرگ تاریخ اثر علی غفوری می‌باشد که توسط نشر هیرمند به چاپ رسیده است.

نویسنده از بین هزاران جنگی که در طول تاریخ، رخ داده است، صد جنگی که از لحاظ سیاسی، اجتماعی و سایر ابعاد دیگر بر کشور یا کشورها و حتی جهان تأثیرات مثبت و منفی داشته را انتخاب نموده و بر اساس تاریخ و زمانی که رخ داده‌اند؛ بیان نموده است. گفتنی است واژه‌ی «جنگ» با وجودی که چندان خوشایند نیست و اغلب افراد خصوصاً نظامیان و مردان جنگی از آن روی گردانند؛ اما پرداختن به آن و کسب اطلاعات و آگاهی در مورد آن خالی از لطف نبوده و می‌تواند مخاطب را با ابعاد و جنبه‌های متفاوتی از آن آشنا نماید. جنگ‌ها به هر شکلی که آغاز شده باشند اما محدود به یک یا چند دلیل ساده نبوده بلکه در پس خود دلایل و علل بیشماری را نهفته دارند که به بروز آن‌ها می‌انجامد. سیاستمداران و نظامیان را شاید بتوان عوامل اصلی جنگ‌ها محسوب کرد اما امروزه افکار عمومی نیز گاه می‌تواند در بروز و ایجاد جنگ‌ها تأثیرگذار بنماید. در جنگ‌هایی که نویسنده در این کتاب به شرح و توضیح آن‌ها پرداخته و گاه به اختصار به دلیل کمبود منابع از آن‌ها نام برده تأثیر آن‌ها بر تاریخ، شدت نبرد، دلاوری جنگ‌جویان و... نیز در نظر گرفته شده و در این ابواب آن‌ها را شرح و بسط داده تا بتواند اطلاعاتی کامل و مکفی در حد رفع نیازهای دانشجویان، دانش‌آموزان و علاقه‌مندان را ارائه نماید، چراکه بررسی دقیق و موشکافانه‌ی هر یک از این نبردها حتی سال‌ها وقت را نیاز دارد که توسط نیروهای خبره و کارورزیده صورت گیرد. شاید بتوان این کتاب را یک تحقیق و گردآوری برای افرادی که به اطلاعات منسجمی در این موضوعات نیاز دارند؛ دانست چراکه مطالعات تاریخی، فراتر از بحث جنگ و نبرد بوده و تاریخ‌دوستان برای آگاهی‌های بیشتر می‌توانند به سایر کتاب‌ها مراجعه نمایند. از ویژگی‌های کتاب می‌توان به گنجاندن نقشه‌ها و تصاویر مربوطه در جای جای اثر اشاره نمود.

برشی از متن کتاب

دولت‌های بزرگ دنیای قدیم که از چهارهزار سال قبل شکل گرفته بودند؛ بیش‌ترین تمرکز را در بین‌النهرین یا عراق کنونی داشتند. این دولت‌ها اکثراً قدرتمند، ثروتمند و بعضاً جنگ‌جو مانند قوم آشور بودند. اقوام بین‌النهرین در زمانی که در اوج اقتدار بودند؛ اقوام شرقی مستقر در ایران کنونی، اقوام خاور نزدیک و مصری‌ها را نیز تحت فرمان داشتند اما منابع تاریخی نشان می‌دهد که قدرت گرفتن مادها در شرق، قدرت آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار داد. از طرف دیگر اقوام قدرتمندی در جنوب اروپا در حال قدرت گرفتن بودند، مضافاً آنکه تضاد شدید منافع این اقوام با یک‌دیگر آن‌ها را مجبور به انجام جنگ‌های بسیار طولانی کرده بود که در آخرین آن هوخشتر آشور را از روی زمین مح کرد. البته خیانت بابلیان در سقوط نینوا بی‌تأثیر نبود. اما برای مردم بین‌النهرین این آخر ماجرا نبود، هخامنشیان در مرکز ایران قدرت گرفته بودند و اکنون برای تبدیل شدن به یک امپراتوری بزرگ تنها فتح بابل را در بین‌النهرین «کم» داشتند. کوروش کبیر طی سال‌های 546 ق.م تا 538 ق.م به درجه‌ای از قدرت رسیده بود که مطمئن شود از نبرد بین‌النهرین دست خالی باز نمی‌گردد. در سال 539 ق.م کوروش با ارتشی مجهز و بزرگ از دجله عبور کرد. بابل به دلیل داشتن برج و باروهای بسیار بزرگ و مرتفع معروف بود و گمان بسیاری بر این بود که کوروش از حمله‌ی خود طرفی نبندد. نبوئید، پادشاه بابل، که مردی هنردوست بود برای مقابله با سپاه کوروش، پسر خود، بلتسر، را به مقابله با کوروش فرستاد اما بلتسر شکست خورد و به سمت بابل عقب نشست. فتح بابل در ابتدا غیرممکن می‌نمود چراکه مردم بابل در داخل قلاع مرتفع خود، قادر به کشت و زرع و مقاومت در برابر مهاجمان بودندو از طرف دیگر نیز وسائل قلعه‌کوب کوروش برای کوبیدن شهر ناتوان بود. بنابراین کوروش از عنصر غافل‌گیری استفاده کرده و دستور داد تا آب فرات را برگردانند. کم شدن جریان آب سبب شدتا سربازان وی بتوانند از ورودی رودخانه به شهر خود را به داخل بابل برسانند. اینجا بود که حکایت تکراری تاریخ یعنی «غافل‌گیری مدافعان قلعه» رخ داد. سرپرسی سایکس نویسنده کتاب تاریخ ایران دلیل سقوط بابل را خستگی مردم بابل از اختلافات و تنازعات می‌داند و توجه بیش از اندازه نبوئید، فرمانروای بابل، به آثار تاریخی و معابد را دلیل نابسامانی بابل ذکر می‌کند. وی می‌گوید: «هرگاه در مقابل کوروش ملت متحدی بود که برای تقویت و نگه‌داری پادشاه خود حاضر به نبرد بودند؛ گمان نمی‌رود که ایرانیان می‌توانستند بدون محاصره‌ی طولانی بابل را با آن سه خط حصار و قلعه و آن همه اسباب و استعداد مسخر نمایند.لیکن اتفاق چنین افتاد که همه‌ی اوضاع برای کوروش مساعدت داشت».  

فهرست

مقدمه نبرد آشور و ماد نبرد بابل نبرد لیدیه جنگ ماراتن نبرد پلاته جنگ‌های پلوپونز ورود اسکندر به آسیا جنگ‌های پونیک جنگ‌های مهرداد ششم نبرد کاره نبرد بردگان ظهور سزار جنگ‌های اولیه ایران و رُم تراژان و ایران ایران و رم در زمان ساسانیان والریوس و ایران ورود آتیلا به اروپا فروپاشی رم غربی فتح سوریه توسط ایران حمله هراکلیوس به متصرفات بین‌النهرین نبردهای صدر اسلام فتح ایران توسط اعراب نبردهای ایران و رم حمله طارق به اروپا نبرد پواتیه نبرد ملازگرد جنگ‌های صلیبی اول جنگ‌های صلیبی دوم جنگ‌های صلیبی سوم حمله چنگیز به چین حمله مغولان به ایران حمله مغولان به روسیه و شرق اروپا سقوط بغداد به دست هولاکو حمله تیمور به ایران نبرد آنقوره جنگ‌های صدساله نبرد هوسیت‌ها نبرد دریایی اسپانیا و انگلیس فتح قسطنطنیه نبرد بلگراد نبرد مجارستان نبرد وین نبرد چالدران نبرد دریای لپانت نبرد قصر الکبیر شکست‌های عثمانی از شاه‌عباس کبیر جنگ‌های خلیج فارس جنگ‌های پلتاوا جنگ‌های نادر با عثمانی نبردهای نادر با افغان‌ها فتح دهلی توسط نادر انقلاب بوگاچوف جنگ‌های استقلال امریکا نبرد لهستان جنگ‌های انقلاب فرانسه ظهور ناپلئون، جنگ ریوولی جنگ اهرام نبرد مارنگو جنگ‌های ایران و روس جنگ استرلیتز نبرد فریدلند نبرد واگرام فتح مسکو نبرد لایپزیک واترلو حمله روسیه به آسیای میانه جنگ‌های انفصال نبرد کریمه جنگ امریکا و اسپانیا جنگ تسوشیما جنگ‌های بالکان جنگ‌های داخلی روسیه سقوط دولت عثمانی جنگ اول جهانی (جبهه غرب) جنگ‌های ایتالیا و اتیوپی آغاز جنگ دوم جهانی- حمله به لهستان نبرد فرانسه نبرد هوایی انگلیس و آلمان عملیات بارباروسا نبرد نبرد استالینگراد نبرد کورسک جنگ صحرا نبردهای اقیانوس آرام حمله به نرماندی نبرد آردن جنگ کره جنگ سوئز نبرد دین بین‌فو جنگ خلیج خوک‌ها جنگ پاکستان و هند جنگ ویتنام جنگ شش روزه جنگ اکتبر جنگ افغانستان جنگ فالکلند جنگ ایران و عراق جنگ دره بقاع جنگ اول خلیج فارس جنگ دوم خلیج فارس منابع و مأخذ  

نویسنده: علی غفوری انتشارات: هیرمند