کتاب شرق در برابر غرب - دیمیتری شلاپنتوف

کتاب شرق در برابر غرب نوشته ی دیمیتری شلاپنتوف با ترجمه ی ارسطو میرانی توسط انتشارات مروارید به چاپ رسیده است.

شرق در برابر غرب به جنگ های ایران و یونان در دوران هخامنشی می پردازد و نویسنده جنگ های این دو امپراتوری را در راستای زندگی "تمیستوکلس" فرمانده ی سپاه یونان روایت می کند که موجب می شود کتاب هم روایتی ادبی و هم تحلیلی تاریخی را در آن واحد در بربگیرد. در انگاره ی جهانیان چنین تصویر شده است که شرق همواره مرکز استبداد و خون خواری و غرب پایگاه دموکراسی و آزادی بوده است. این تصور غالبی را در اذهان افراد ایجاد کرده است، اما این نکته از حیز انتفاع خالی نیست که تاریخ را قدرتمندان نوشته اند، پس تاریخ آنچه را بازگویی می کند که آن ها می خواهند. اما این اثر قصد دارد خواننده را با آنچه در واقعیت رخ داده با دیدی بی طرف و نه قدرت مآبانه به تصویر بکشد. قلم شیوای راوی انگاره ی اروپا مدارانه ی استبداد شرقی و دموکراسی یونانی را به چالش کشیده و رویکردی نوین به مخاطب عرضه می کند. وی در کتاب از تمثیل نبرد شوروی و ایالات متحده یا آمریکا و بریتانیا در برابر عراق و طالبان برای بررسی عقاید رایج درباره ی نبرد این دو امپراتوری استفاده می کند و سعی بر این دارد که تصور غالبی در مورد استبداد و دموکراسی را به چالش بکشد و به خواننده کمک کند تا به واقعیت چنانچه هست دست پیدا کند نه آنچه قدرتمندان بر وی در طی تاریخ دیکته کرده اند.

نویسنده

دیمیتری شلاپنتوف نویسنده ی آمریکایی روس تبار است. وی استاد تاریخ و انسان شناسی دانشگاه ایندیانا است. به نظر می رسد شرق در برابر غرب تنها اثری از وی است که به فارسی ترجمه شده است.

برشی از متن کتاب

این کتاب تاریخ یکی از میلیاردها انسانی است که بر این کره ی خاکی زیسته و از آن رخت بر بسته اند. تاریخ تمیستوکلس سیاستمداری که دو هزار و پانصد سال پیش در یونان زندگی کرد و برای ما مهم است، چون او بود که نخستین بار یونانیان را علیه ایرانیان هدایت کرد، او بود که نخستین دموکراسی را علیه نخستین امپراتوری استبدادی جهانی هدایت کرد. بنابراین، نتیجه ی آن جنگ نه پیروزی شخصی، بلکه پیروزی دموکراسی بر استبداد بود. ایرانیان به معنای رایج استبداد مستبد نبودند. یکی از تصورات نسنجیده ی غربیان این است که ایران تحت حاکمیت شاهانی با حکومت نامحدود بودند. استبداد در آنجا متضمن خودکامگی بود-پادشاه شخصی مستبد تصور می شد که از قدرت مطلقش برای عیش و نوش خود و ندیمانش بهره می برد. در این دیدگاه تصوری از حاکم شرقی وجود دارد که می توان ویژگی های او را دقیقا به استالین نسبت داد، آن گونه که برخی مورخان استالین را تنها یک حاکم شیطانی ظالم و مفتون قدرت می دانستند. اما سلطنت ایرانی این گونه نبود. مدارا با فرهنگ بیگانه نه تنها در دوران فرمانروایی کوروش، که در تاریخ به عنوان یک فرمانروای واقعا نیکوکار محبوبیت یافت، بلکه در اقدامات شاهان دیگر همچون کمبوجیه ی دوم نیز (522-529 ق.م) مشهود بود. همان کسی که سنت یونانی او را به صورت دیوانه ای خونخوار معرفی کرده است. علاوه بر این ایرانیان پیوسته، به دنبال هماهنگی روابط قومیت های سیاسی درون امپراتوری خود بودند. سیاست آن ها درباره ی یونانیان ایونی نیز به همین گونه بود. وجه تمایز فرمانروایی ایرانی فقط این نبود که با گروه های قومی متفاوت درون امپراتوری عادلانه و با مدارا رفتار می کردند. شاهان پارسی کاملا خیرخواه و حتی در اجرای قوانین و مجازات ها بزرگ منش بودند. چپ ها اغلب روسیه ی عصر استالین را شکلی از دموکراسی می دانستند. مقایسه ی شوروی با امپراتوری های شرقی خوشایند چپ ها نبود و این مقایسه را نابه جا و نادرست می پنداشتند و در نتیجه به کفایت اقتصادی حکومت های باستانی شرق نیز بی توجه بوده اند. اما با نگاهی دقیق تر می توان اثبات نمود که در کل حکومت های شرقی و به ویژه امپراتوری ایران دقیقا به دلیل حکمرانی متمرکز و مستبدانه، اقتصادی در حال رشد داشتند.

فهرست

سخن مترجم زندگانی تمیستوکلس حکومت استبدادی : آغاز و پایان تاریخ آباء ملل فرمانروایی با کفایت دستاوردهای اقتصادی دستاوردهای فرهنگی سهولت فتح ثبات و خطر فروپاشی سپاه ایران سواره نظام ایرانی پیاده نظام ایران: سلاح های دفاعی و هجومی نیروی دریایی ایران نیروهای امدادی سپاهیان ایرانی به عنوان نیروی نظامی برنامه ریزی جنگ تاکتیک ها و استراتژی ایرانیان سپاه ایران و منابع قدرت برتر ایرانیان شکست ناپذیر یونانیان در برابر ایرانیان تسلیحات یونانی نیزه ی یونانی شمشیر یونانی زره ی یونانی ساق بندها کلاهخود یونانی سپر یونانی نیروی دریایی یونان آموزش نظامی سربازان یونان: تاکتیک و عمل در میدان جنگ خدمات و نیروهای امدادی شکست یونانیان در جنگ تلفات یونانیان در جنگ شورش ایونی ها، آمادگی برای جنگ تمیستوکلس: آغاز زندگی آغاز نخستین جنگ فتح شمال نخستین جنگ میلتیادس پیروز می شود نزدیک شدن به ماراتون ماراتون: مناقشه برای آغاز جنگ ماراتون: نبرد ماراتون از دیدگاه تمیستوکلس پایان میلتیادس حمله ی خشایار شاه حمله ترموپیل آخرین مقاومت آمادگی برای نبرد دریایی پند خدایان تداوم کشمکش در میان متحدان همه چیز از دست می رود آخرین شانس آخرین نبرد پلاته پی گفتار

نویسنده: دیمیتری شلاپنتوف مترجم: ارسطو میرانی انتشارات: مروارید