کتاب اقتصاد ایران در تنگنای توسعه - زمان زاده

کتاب اقتصاد ایران در تنگنای توسعه نوشته ی حمید زمان زاده و صادق الحسینی توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

کتاب های جدی و مفید درباره ی اقتصاد ایران اندک شمارند. اغلب نوشته ها در این حوزه، در بهترین حالت صرفاً توصیفی اند و در بدترین حالت، بیانیه های سیاسی کم محتوا و فاقد استدلال عملی، در بیشتر این آثار، مسائل اساسی اقتصاد ایران عمدتاً و حتی منحصراً به عوامل بیرونی نسبت داده می شود و از مشاهده، بیان و تحلیل موانع (اصلی و فرعی) درونی غفلت می شود، به نحوی که خواننده در نهایت این گونه نتیجه می گیرد که شاید اگر ایران به حال خود گذاشته می شد، همه چیز به سامان و مهیا بود و کشورمان حتماً مسیر ترقی را می پیمود و به جامعه ی پیشرفته ای از حیث اقتصادی تبدیل می شد.

در این آشفته بازار تحلیل های اقتصادی تاریخ ایران، انتشار کتاب حاضر غنیمت است. فضیلت بزرگ مؤلفان جوان و خوشفکر این کتاب، پرهیز از داوری های احساساتی سیاست زده، و توجه دقیق و هوشمندانه به اهمیت نهادها است. آن ها از همان آغاز، به روشنی رویکرد نظری خود را بیان می کنند و به خوانندگان هشدار می دهند که با ابزار تحلیلی متفاوتی از آنچه رایج است، به تبیین اقتصاد ایران اهتمام خواهند ورزید. در این کتاب ارزشمند، اقتصاد ایران از منظر نهادگرایی جدید، که توضیح آن در بخش نخست آمده، مورد بررسی قرار گرفته است. اتخاذ چنین رویکردی موجب شده که مؤلفان از داوری های شتابزاده و ساده انگارانه ی رایج در خصوص معضلات بنیادی اقتصاد ایران، به ویژه مسئله ی نفت، بپرهیزند.

فهرست

مقدمه ی دکتر موسی غنی نژاد دیباچه بخش اول – تحلیل ساختاری نظام های اقتصادی فصل اول – انتخاب رویکرد نظری برای تحلیل توسعه ی اقتصادی در ایران فصل دوم – چارچوب نهادی در نظام اقتصادی فصل سوم – بازار در نظام اقتصادی فصل چهارم – دولت در نظام اقتصادی فصل پنجم – نظام های اقتصادی، از رقابت باز تا رقابت محدود بخش دوم – دگرگونی نظام اقتصادی ایران در سیر تاریخی فصل ششم – نظام اقتصادی سنتی ایران از ابتدا تا ظهور و سقوط قاجاریه فصل هفتم – نظام اقتصاد مدرن ایران و دولت رانتی بخش سوم – تحلیل عملکردی اقتصادی ایران فصل هشتم – تحلیل شاخ های موثر بر اقتصاد ایران فصل نهم – تحلیل و بررسی شاخص های عملکردی اقتصاد ایران بخش چهارم – سیاست گذاری در اقتصاد ایران از نظریه تا عمل فصل دهم – سیاست گذاری در راستای بهبود ساختاری و عملکردی اقتصاد ایران واژه نامه ی فارسی به انگلیسی منابع و مأخذ برای مطالعه بیشتر نمایه

برشی از متن کتاب

فصل نهم تحلیل و بررسی شاخص های عملکردی اقتصاد ایران معضل تورم بالا و بی ثبات    نرخ تورم در کنار نرخ رشد اقتصادی، یکی از مهم ترین شاخص های عملکردی اقتصاد کلان است که برای دولتمردان و مردم اهمیت به سزایی دارد. اقتصاد ایران طی شش دهه ی گذشته، به جز دهه ی 40، همواره از نرخ تورم بالا و پرنوسان رنج برده است. برای تحلیل و بررسی نرخ تورم، ابتدا باید مفهوم نرخ تورم و ارتباط آن را با سطح عمومی قیمت ها روشن کنیم. منظور از سطح عمومی قیمت ها، قیمت متوسط مجموعه ای از عموم کالاها (یک سبد کالایی شاخص) نسبت به واحد پولی است. افزایش در سطح عمومی قیمت ها، به این معنا است که قیمت سبد کالایی شاخص به طور میانگین افزایش یافته است، در حالی که قیمت تک تک کالاهای موجود در سبد، هرکدام به نسبت های مختلف افزایش یافته و یا حتی ممکن است بعضی کالاها با کاهش قیمت مواجه شده باشند. سبد کالایی که برای محاسبه ی سطح عمومی قیمت ها در ایران استفاده می شود شامل تعداد زیادی کالا است که در گروه های مختلفی مانند خوراکی ها و آشامیدنی ها، دخانیات، پوشاک و کفش، مسکن و آب و برق و سوخت، لوازم خانگی، حمل و نقل، ارتباطات، بهداشت و درمان، تفریح، تحصیل، رستوران و هتل و کالاها و خدمات متفرقه دسته بندی شده است. هرکدام از کالاها در این سبد شاخص، سهمی از کل سبد دارند و تغییر قیمت هر کالا با توجه به سهم آن کالا در سبد، در تغییرات سطح عمومی قیمت ها منعکس می شود.

• نویسندگان: حمید زمان زاده - صادق الحسینی
• با مقدمه: موسی غنی نژاد
• انتشارات: مرکز