کتاب آیین دادرسی مدنی (دوره بنیادین) جلد 1 | دکتر شمس

درباره‌ی کتاب آیین دادرسی مدنی بنیادین جلد 1 دکتر شمس

مجموعه‌ای سه جلدی تحت عنوان کتاب آیین دادرسی مدنی شمس،  دوره بنیادین، به رشته تحریر آمده است تا دانشجویان این رشته با قوانین آن آشنا سازد؛ کتاب دانشگاهی حاضر جلد نخست از این مجموعه می باشد و شامل سه بخش، نه فصل و بیست و پنج مبحث از انتشارات دراک است.

آئین دادرسی مدنی تشریفاتی است که مشخص می نماید افرادی که مدعی حقی برای خود هستند یا اختلافی در امور مدنی با یکدیگر دارند چگونه می توانند این حقوق را به موقع اجرا درآورند. اولین قانون آئین دادرسی مدنی در ایران در سال 1316 با نام «اصول محاکمات حقوقی» از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و بار ها مورد تجدیدنظر کلی و جزئی قرار گرفت.

در حال حاضر قانون سال 1379 معتبر است که تحت عنوان «قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. امروزه قانون آئین دادرسی مدنی به پایان کار خود نزدیک می شود و حقوقدانان بسیاری در حال تدوین قانون جدیدی هستند.

بخشی از کتاب آیین دادرسی مدنی (دوره بنیادین) جلد اول دکتر شمس

1. مراجع قضایی: دادگاه کیفری، در مراکز استان ها و همچنین حوزه قضایی شهرستان هایی که رئیس قوه قضاییه مشخص می نماید تشکیل می شود. این دادگاه دارای رئیس و دو مستشار است که با حضور دو عضو نیز رسمیت می یابد...
2. مراجع اداری: «شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از تصمیمات و اقدامات واحد های دولتی اعم از وزارت خانه ها، سازمان ها، موسسات، شرکت های دولتی، شهرداری ها، سازمان تامین اجتماعی، تشکیلات و نهاد های انقلابی و موسسات وابسته به آن ها» در صلاحیت دیوان عدالت اداری است...
3. کارمندان دادگستری و اشخاص وابسته به آن: از شرایط انتخاب قضات می توان به ایمان، عدالت، طهارت مولد، تابعیت و دارا بودن اجتهاد اشاره کرد. در سال 1363 با تصویب قانون شرایط انتخاب قضات به رئیس قوه قضائیه اجازه داده شد بانوانی را که واجد شرایط اند را جهت تصدی پست های مشاورت استخدام کنند.
4. هیئت تجدید نظر انتظامی سه نفره است و صلاحیت این هیئت رسیدگی به درخواست تجویز اعاده دادرسی نسبت به احکام دادگاه عالی انتظامی قضات و همچنین رسیدگی به شکایات از آراء صادره از دادگاه عالی انتظامی قضات در مواردی است که محکومیت از درجه 4 به بالا باشد...
5. مفهوم دعوا، انتقال و زوال آن: دعاوی به مفهوم اخص، بین اشخاص در طول حیات آن ها به طور ارادی، به موجب عقود، همراه با حق اصلی، قابل انتقال است و پس از مرگ آن ها، قهرا، همراه با حق اصلی مربوط، به وراث منتقل می شود...
6. شرایط اقامه دعوا: شخصی که اقامه دعوا می نماید باید توجیه کند که اگر دعوای اقامه شده، به صدور حکم علیه خوانده بینجامد، قابلیت این را دارد که سودی به او برساند. قاعده قدیمی معروف فرانسوی (نفع مقیاس دعاوی است و هر جا نفع نیست، دعوا هم نیست)، مبین این شرط است...
7. انواع دعاوی: فایده مهم تفکیک دعاوی به عینی و شخصی این است که دعوای عینی را علیه هر شخصی که عین موردنظر را در اختیار داشته باشد می توان اقامه و حتی حکم صادره را علی الاصول علیه هر شخصی که محکوم به را در تصرف داشته باشد اجرا نمود...
8. صلاحیت ذاتی: برای تشخیص صنف مرجع صالح باید توجه داشت که در حال حاضر، واحد های قضاوتی تشکیل دهنده سازمان قضاوتی ایران، در یک طبقه بندی کلی، به دو صنف یعنی مراجع قضایی و مراجع اداری تقسیم می شوند. بنابراین در تعیین مرجعی که از حیث صنف صالح است باید ابتدا به این موضوع توجه شود که دعوا یا امر موردنظر باید در مرجع اداری مطرح شود و یا در صلاحیت مراجع قضایی است...
9. صلاحیت نسبی: مواردی که قانونگذار دادگاهی غیر از دادگاه محل اقامت خوانده را به عنوان دادگاه صالح مشخص نموده، استثنا بر اصل شمرده می شود و در نتیجه، نصوص مربوط را می بایست تفسیر مضیق نموده و در موارد شک، به صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده، یعنی اصل، قایل گردید...
10. اختلاف در صلاحیت و مراجع حل اختلاف: چنانچه بین دادگاه های عمومی از حوزه یک استان اختلاف در صلاحیت محقق شود، حل آن با دادگاه تجدیدنظر همان استان است... این دوره از کتاب آئین دادرسی مدنی دوره بنیادین با زبانی ساده تر، روان و با نمونه های بیشتر، نوشته شده است که فهم مطلب را برای دانشجویان دوره کارشناسی و حتی اشخاصی که حقوق نخوانده اند آسان نماید.

کتاب آیین دادرسی مدنی (جلد نخست: دوره بنیادین) به قلم عبدالله شمس در انتشارات دراک به چاپ رسیده است.

فهرست

1. مراجع قضایی مراجع عمومی و صلاحیت آن ها دادگاه های عمومی حقوقی دادگاه تجدیدنظر استان و صلاحیت آن مراجع اختصاصی و صلاحیت آن دیوان عالی کشور قسمت و شعب و هیئت های عمومی دادسرا اختیارات و وظایف دادسرا در امور جزایی
2. مراجع اداری دیوان عدالت اداری تنها مرجع عمومی اداری صلاحیت دیوان عدالت اداری ترتیب مراجعه به دیوان، رسیدگی، صدور رای و اجرای آن مراجع اداری اختصاصی
3. کارمندان دادگستری و اشخاص وابسته به آن دادرسان کارمندان اداری اشخاص وابسته به دادگستری وکلای دادگستری کارشناسان دادگستری
4. مفهوم دعوا، انتقال و زوال آن مفهوم دعوا انتقال و زوال دعوا
5. شرایط اقامه دعوا نفع و ویژگی های آن مفهوم نفع سمت، نمایندگی و قائم مقامی اهلیت قانونی شرایط دیگر اقامه دعوا.
6. انواع دعاوی دعاوی عینی، شخصی و مختلط دعاوی منقول و غیرمنقول دعوای مالکیت و تصرف قواعد مشترک بین دعاوی تصرف دعاوی مالی و غیرمالی
7. صلاحیت ذاتی ضوابط تشخیص صلاحیت ذاتی مراجع حقوقی و اعمال آن ویژگی های قواعد صلاحیت ذاتی
8. صلاحیت نسبی مفهوم صلاحیت نسبی قواعد صلاحیت نسبی ویژگی های قواعد صلاحیت نسبی.
9. اختلاف در صلاحیت و مراجع حل اختلاف تشخیص صلاحیت، انواع اختلاف در صلاحیت و ترتیب حل آن مراجع حل اختلاف در صلاحیت مواردی که دادگاه تجدیدنظر استان حل اختلاف می نماید

• دوره بنیادین
• مولف: دکتر عبدالله شمس
• انتشارات: دراک