کارل ماکس؛ خالق مشهورِ مکتب مارکسیسم
کارل مارکس یک فیلسوف آلمانی و فعال در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و جامعه‌شناسی در قرن نوزدهم بود. عمده شهرت مارکس به دلیل دفاع از مکتب کمونیسم و تالیف کتاب مانیفست کمونیست شکل گرفت و در ادامه، نوشتن کتاب سرمایه باعث شد کارل مارکس و همراهانش اساس مکتب مارکسیسم را تشکیل بدهند.
در این مطلب از وبسایت کتابانه، ضمن مرور زندگینامه کارل مارکس به بررسی نظریات کارل ماکس به زبان ساده و خط فکری او خواهیم پرداخت.
کارل مارکس کیست؟ - زندگی نامه کارل مارکس
کارل مارکس (5 مه 1818 - 14 مارس 1883)، اقتصاددان سیاسی، روزنامه‌نگار و و نویسنده آثار مهم "مانیفست کمونیست" و "کاپیتال(سرمایه)" است که به‌واسطه آثار خود بر نسل‌های بسیاری از رهبران سیاسی و متفکران اجتماعی-اقتصادی تأثیر گذاشت.
اگر از پیشینه مارکسیسم در ایران اطلاع داشته باشید، شاید برای‌تان جالب باشد که کارل مارکس، پدر کمونیسم مدرن است. در حالی که تئوری‌های سوسیالیستی پیش از مارکس نیز مطرح شد، روایت مارکس از حزب کمونیست، روایتی منحصربه‌فرد و نقطه عطفی مهم در تأسیس کمونیسم مدرن بود.
در ادامه مقاله سکانس‌هایی از دوران کودکی، تحصیلات و اتفاقات مهمی که آقای مارکس با مسیر فکری خود رقم زد را تماشا خواهیم کرد.
مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه میشل فوکو
دوران کودکی کارل مارکس
کارل هاینریش مارکس، نهمین ثمره ازدواج هاینریش و هنریتا مارکس بود که در تریر، پروس (آلمان کنونی) در 5 می 1818به دنیا آمد. پدرش وکیلی موفق بود که به کانت و ولتر احترام می‌گذاشت و از فعالان پرشور اصلاحات پروس نیز به‌شمار می‌آمد. اگرچه پدر و مادر کارل مارکس هر دو یهودی با اصل و نسب خاخام بودند، خوب است بدانید که پدر کارل در سال 1816 در سن 35 سالگی به مسیحیت گروید.
تحصیلات کارل مارکس
مطابق با زندگینامه کارل مارکس، او تا 12 سالگی در خانه تحصیل کرد و پنج سال، از 1830 تا 1835، در دبیرستان یسوعیان در تریر، که در آن زمان به نام ورزشگاه فردریش ویلهلم شناخته می‌شد، تحصیلات خود را گذراند.
مدیر مدرسه، دوست پدر مارکس، یک لیبرال و مورد احترام مردم راینلند بود، اما برای مقامات مظنون به حساب می‌آمد؛ به همین دلیل مدرسه همواره تحت نظارت بوده و در سال 1832 مورد حمله قرار گرفت.
در اکتبر 1835، مارکس تحصیل در دانشگاه بن را آغاز کرد. در پایان سال، پدر مارکس اصرار کرد که او در دانشگاه جدی‌تری مانند برلین ثبت نام کند. در برلین به تحصیل حقوق و فلسفه پرداخت و با فلسفه G.W.F آشنا شد. جالب است بدانید که هگل، فیلسوف مشهور نیز تا زمان مرگش در سال 1831 از اساتید مطرح آن دانشگاه بود!
به طورکلی دوران تحصیلات برای کارل مارکس، پس از مدتی به دوران درگیری با جنبش‌های سیاسی زمان خود تبدیل شد؛ وی خود را در تضاد با عناصر سلطنتی و اشرافی جامعه دید. شاید تا حدی به دلیل تمرکزش بر سیاست، مارکس پایان‌نامه‌ای را به دانشگاه ینا ارائه کرد، دانشگاهی که به داشتن استانداردهای آکادمیک آرام‌تر معروف بود.
در سال 1841 به او مدرک اعطا شد. کارل مارکس سرانجام دکترای خود را از دانشگاه ینا در سال 1841 دریافت کرد اما، سیاست افراطی او مانع از آن شد که موقعیت تدریس را به دست بیاورد. این نقطه، نقطه آغاز نویسندگیِ او و خلق آثار کارل مارکس شد.
کارل مارکس و شروع نویسندگی
کارل مارکس در سال 1842 سردبیر یک روزنامه لیبرال شد. البته روزنامه‌نگاری او عمر کوتاهی داشت و فقط یک سال بعد، دولت دستور سرکوب روزنامه را صادر کرد که از اول آوریل 1843 اجرا شد. البته مارکس در همان مدت کوتاه، از این مجله برای نوشتن و انتقاد از نظم موجود در طیف گسترده‌ای از مسائل اجتماعی و اقتصادی استفاده کرد.
کارل مارکس راهی بروکسل شد؛ جایی که حزب کارگران آلمان را تأسیس کرد و در اتحادیه کمونیست فعال بود. مارکس در آنجا با دیگر روشنفکران و فعالان چپ ارتباط برقرار کرد و – همراه با فریدریش انگلس – معروف‌ترین اثر خود را به نام «مانیفست کمونیست» نوشت. این اثر سرانجام در سال 1848 منتشر شد و حاوی این جمله معروف بود: "کارگران جهان متحد شوید. شما چیزی برای از دست دادن ندارید جز زنجیر خود."
بازگشت کارل مارکس به آلمان و تبعید همیشگی به لندن
بلافاصله پس از انتشار کتاب مانیفست کمونیست که از بهترین آثار کارل مارکس به‌شمار می‌آید، اروپا چندین انقلاب و تحولات بسیاری را تجربه کرد. مارکس از این فرصت استفاده کرد؛ به آلمان بازگشت و منافع طبقه کارگر صنعتی را با آگاهی‌بخشی و سایر فعالیت‌های موثر خود گسترش داد. با این حال، مارکس در سال 1845 توسط صاحبان قدرت مخالف ایده‌های او از فرانسه بیرون رانده شد.
مارکس پس از تبعید از بلژیک، سرانجام در لندن اقامت گزید و تا پایان عمر به‌عنوان تبعیدی بدون تابعیت زندگی کرد. مارکس در لندن نیز از راه دور به لطف ابزار قدتمندی مانند قلم، در جنبش‌های احزاب کارگری مشارکت فعال داشت.
میزان شهرت و اثرگذاری کارل مارکس
بدون شک نظریات کارل ماکس به زبان ساده تأثیر زیادی در رشد فلسفه، اقتصاد و جامعه‌شناسی داشت. فعالیت‌های او الهام‌بخش چندین انقلاب بزرگ مانند انقلاب روسیه در اوایل قرن بیستم بود.
به طورکلی ایده‌های مارکس که به عنوان پدر کمونیسم نیز شناخته می‌شود، منجر به انقلاب‌های خشمگین و خونین شد که سرنگونی دولت‌های چند صد ساله را به‌دنبال داشت و به‌عنوان پایه‌ای برای نظام‌های سیاسی است که هنوز بر بیش از 20 درصد جمعیت جهان حکومت می‌کنندهمچنین کارل مارکس در نظرسنجی بی بی سی در سال 1999 توسط مردم سراسر جهان به عنوان "متفکر هزاره" انتخاب شد.
عشق و ازدواج
مارکس در سال 1836 به‌صورت مخفیانه با جنی فون وستفالن، زنی از خانواده محترم و اشراف‌زاده که چهار سال از او بزرگتر بود، نامزد کرد. پدرش از این نامزدی نگران بود بارها به مارکس توصیه کرد که مسئولیت‌های ازدواج با زنی اشراف‌زاده مسئولیت سنگینی است!
مارکس پس از مدتی با جنی فون وستفالن در سال 1843 ازدواج کرده و در اکتبر به پاریس نقل مکان کردند. کارل و جنی صاحب شش فرزند شدند اما سه فرزند آن‌ها فرصت زندگی در دوران بزرگسالی را تجربه نمودند. البته که به غیراز دو فرزند آن‌ها، جنی لورا و جنی جولیا، بقیه فرزندان پیش از کارل مارکس در گذشتند.
[caption id="attachment_327255" align="aligncenter" width="600"]
کارل مارکس و همسرش، ینی[/caption]
مرگ کارل مارکس
کارل مارکس در 14 مارس 1883 به علت بیماری سرطان در قبرستان هایگیت لندن به خاک سپرده شد. روی سنگ قبر او بازتاب جذابی از کلمات "مانیفست کمونیست" قرار دارد که اصلاحات اقتصادی و سیاسی آینده و تاثیر مارکس بر این تغییرات را نوید می‌داد: «کارگران همه سرزمین‌ها متحد شوید»
نظرات مارکس
نظریات کارل ماکس به زبان ساده در مورد جامعه، اقتصاد و سیاست، که در مجموع به‌عنوان مارکسیسم شناخته می‌شوند، مارکس معتقد بود که جامعه صرفا توسط طبقات متوسط و ثروتمند صرفاً به نفع خودشان اداره می‌شود و خلق یک سیسم جدید برای کنترل جامعه ضرورت دارد.
او معتقد بود که سوسیالیسم در نهایت جای خود را به جامعه‌ای بی‌دولت و بی‌طبقه به نام کمونیسم خواهد داد.
آثار کارل مارکس
برای آشنایی با مارکسیسم در ایران و سایر کشورها درکنار نظریات، خط فکری و جریانات سیاسی و اقتصادی که به‌واسطه مارکس فقید رقم خورده است، مشاهده لیست آثار کارل مارکس در وبسایت کتابانه را پیشنهاد می‌کنیم؛ این لیست در ادامه برای شما آورده شده است:
- کتاب سرمایه
- کتاب نقد فلسفه حق هگل
- کتاب مارکس و خودکشی
- کتاب اسناد بین الملل اول
- کتاب نبرد طبقاتی در فرانسه
- کتاب هجدهم برومر لوئی بناپارت
- کتاب مانیفست کمونیست
- کتاب نقد اقتصاد سیاسی
- کتاب فریاد رسان مردم و اتحادیه های کارگری
- کتاب درباره مسئله یهود
- کتاب هستی و آگاهی
- کتاب دست نوشته های اقتصادی و فلسفی 1844
- کتاب لودویک فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی
- کتاب تئوری های ارزش اضافی
- کتاب جنگ داخلی در فرانسه
- کتاب فقر فلسفه
- کتاب گروندریسه
- کتاب رساله دکترای فلسفه
- کتاب کمون پاریس
- کتاب سانسور و آزادی مطبوعات
- کتاب عشق و گردش به چپ
- کتاب اتحادیه های کارگری
- کتاب درباره تکامل مادی تاریخ
خرید کتاب های کارل مارکس از کتابانه
خرید اینترنتی آثار در کنار مطالعه زندگینامه کارل مارکس به‌ویژه برای کسانی که مطالعه خط فکری او و مکتب مارکسیسم را جذاب می‌انگارند، ضرورت بسیاری دارد. با مطالعه آثار مارکس می‌توانید از نزدیک‌ترین نمای ممکن، فرصت تفکر درباره اندیشه‌های او را به خود هدیه دهید.
از سویی دیگر با انتخاب
کتاب های فلسفی،
کتاب های اقتصادی و انواع دیگر کتب عمومی مدنظرتان از وبسایت
کتابانه، با چند کلیک ناقابل در اسرع وقت سفارش‌تان را دریافت خواهید کرد؛ شاید وقتش رسیده با خرید حضوری و دردسرهای همیشگی‌اش وداع کنید!
۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل